Met enige verbazing heb ik dit weekend gekeken naar Zondag met Lubach. Ik zag zijn publieke oproep om Facebook gedag te zeggen. We moeten ermee stoppen en aankomende woensdag is de dag. Arjen Lubach bespeelt wekelijks de sentimenten. Als een ware populist voelen hij en zijn team precies waar het ongenoegen zit en spelen daar handig op in. Deze keer was Facebook aan de beurt.
De actie van Lubach past in het plaatje van media-opportunisme. Niet zoeken naar een oplossing maar zoeken naar maatschappelijke tractie. Op de buik dansen van mensen of bedrijven die al op hun rug liggen. Lubach wil minder Facebook. Dat willen we nu even allemaal, en ja, dan kun je leuke televisie maken.
Lubach en zijn team hebben kilo’s boter op hun hoofd, want in het marketingvak is er werkelijk niemand die niet wist dat Facebook privé-gegevens beschikbaar stelt voor adverteerders. Er is niemand die niet wist dat Facebook profielen maakt op basis van jouw selfies en een foto van je hond. Als het gratis is, ben jij het product.
"Ook Arjen Lubach is op zoek naar likes, clicks en filmpjes die viraal gaan"
Ook Lubach en zijn team waren op zoek naar likes en clicks. Naar een viraal gaand filmpje zodat er advertenties verkocht kunnen worden. Maar die kennelijk zo belangrijke ethische afweging werd niet vooraf gemaakt. En nu Facebook-shaming mainstream is, doet Lubach nog graag een extra duit in het zakje. Met de lol-factor in de binnenzak wordt voorbij gegaan aan het idee dat Facebook voor miljoenen mensen het internet is. De toegang tot de wereld. Iets dat groter is dan een lollig item.
De oproep van mensen om bedrijven en adverteerders te boycotten is zo oud als de weg naar Rome. Naar mijn weten heeft het nog nooit enige invloed gehad. Toch wint het maken van dit soort statements dankzij de sociale media aan populariteit. Nog niet zo lang geleden werden bedrijven die adverteerden op YouTube aan de schandpaal genageld voor het mogelijk maken van obscene filmpjes.
Kan iemand dat lijstje van schuldigen nog reproduceren, van adverteerders die commercials plaatsten rondom video’s van IS... Iemand? En vindt Lubach, die steeds zo trots is op zijn viraal gaande YouTube-video’s, daar ook iets van?
"Gaat #TeamLubach nu ook YouTube en Google boycotten?"
Ik ben nu ontzettend benieuwd of #TeamLubach ook YouTube gaat boycotten, of Twitter, Google en Amazon, of al die andere platformen waar jij het product bent omdat het gebruik gratis is. Platformen waar je alleen toegang hebt omdat je bereid bent data af te staan, platformen die exact hetzelfde doen als Facebook maar die nu toevalligerwijs even niet onder het vergrootglas liggen.
Of wordt er gewacht totdat er weer wat ophef is, een schandaal? Om er een grappig tv-item van te maken. Gewoon verstand op nul en een beetje meehossen met de meute, dat is toch het leukst.
