De cookiewet wordt verder versoepeld: het einde van expliciete toestemming?

Alleen nog expliciete toestemming voor tracking cookies. Een rondje langs enkele cookiewet-volgers.

Je zou maar brave burger zijn en je netjes aan de nieuwe cookiewetgeving willen houden. Dan heb je mogelijk veel loze investeringen gedaan. Minister Kamp van Economische Zaken heeft gisteren in de Tweede Kamer aangekondigd dat hij de verplichting aan websites om toestemming te vragen voor plaatsen van cookies wil beperken tot tracking cookies. De kamer hoopt dat het aantal pop-ups en cookiemuren daarmee flink zal afnemen, maar dat is nog maar de vraag. Wat betekent het nieuws van gisteren nu voor de toepassing en toekomst van de cookiewetgeving? We vroegen het aan vier mensen met verstand van cookie-zaken: Lauren van der Heijden (IAB), Jitty van Doodewaerd (DDMA), Arnound Engelfriet (ICTRecht), Nicole Wolters Ruckert (Kennedy Van der Laan) en Remi van Beekum (StormMC).

De kamer had de vele cookiemuren niet voorzien, en is van mening dat de cookiewet zodoende haar doel voorbij schiet. Kamp ziet ruimte binnen de Europese regelgeving om naast functionele cookies, ook analytische cookies uit te zonderen van de wet. Sites moeten dan alleen nog toestemming vragen voor tracking cookies, cookies die om commerciële redenen gegevens registreren.

Implied consent

Kamp heeft aangegeven open te staan tegenover implied consent, wat binnen de Europese regelgeving waarschijnlijk de standaard wordt. Bij implied consent hoeven gebruikers niet expliciet toestemming te geven dat ze akkoord zijn met het plaatsen van cookies. In dat geval voldoet een melding van plaatsing van cookies, waarbij een gebruiker impliciet toestemming geeft door de waarschuwing op de site te negeren. Onder meer Nu.nl (Sanoma) maakt daar nu gebruik van.

Reacties op de uitspraken van minister Kamp:

Lauren van der Heijden

Lauren van der Heijden is directeur van IAB Nederland en vanuit die rol nauw betrokken bij de onderhandelingen met de overheid over de invoeren en interpretatie van de cookiewetgeving.

IAB Nederland heeft altijd gepleit voor impliciete toestemming omdat dit zowel voor de consument als voor de industrie de beste oplossing is en recht doet aan de geest van de wet. We zijn erg blij dat de minister nu ook inziet dat wanneer je een consument op de juiste manier informeert over het gebruik van cookies en deze consument gedurende een bepaalde periode door blijft surfen op deze site dit gezien kan worden als een vorm van toestemming. Nu.nl is wat ons, en de minister, betreft hier een goed voorbeeld van. Daarnaast kijken we met veel belangstelling uit naar de uitzondering voor het gebruik van analytische cookies. Bovenstaande aanpassingen zullen zowel voor de consument als voor de industrie zorgen voor een werkbare situatie.

Remi van Beekum

Remi van Beekum is chief operations officer bij StormMC en Marketingfacts-blogger. Remi volgt de discussie omtrent de cookie- en privacywetgeving op de voet.

Mooi om te horen dat minister Kamp de op 20 december al aangekondigde wijziging om analytics in het uitzonderingsregime te laten vallen in de Telecomwet gaat doorvoeren. In mijn ogen een logische en onvermijdelijke stap.

Uiteraard ben ik erg benieuwd naar zijn definitie van ‘analytics’, want eerder sprak hij over cookies die helpen een site beter te maken (in tegenstelling tot tracking cookies). En als dat de definitie is, dan horen cookies van bijvoorbeeld A/B testing tools daar duidelijk ook bij. In tegenstelling tot wat de OPTA onlangs beweerde.

Nog mooier zou het natuurlijk zijn als het lukt de wet om te draaien naar impliciete toestemming zoals bijvoorbeeld de Britten ook hebben. De minister geeft aan dat hij gaat kijken of dat binnen de Europe regels mag. Dat lijkt me van wel, want de Britten mogen het ook.

Als we inderdaad naar implied consent gaan, dan hebben we ons dus als branche een jaar lang voor niets heel erg druk gemaakt en hebben veel webmasters, adverteerders en bureaus voor niets allerlei investeringen gedaan. Het enige voordeel is dan dat ‘de consument’ nu wel weer dat er cookies bestaan en dat is vanuit het perspectief van mediawijsheid winst. Maar als dat het doel van de politiek was, raad ik ze aan de volgende keer weer gewoon een SIRE-spotje in te zetten.

Lukt het daarentegen niet om naar impliciete toestemming te gaan, dan ontstaat een rare situatie. Want ik heb gisteren een hoop politici hun onvrede horen uitspreken over de cookiewalls en pop-ups. Daarbij gaven ze voorbeelden van de grote uitgevers en laat dat nou juist de partijen zijn die hun geld verdienen met display advertising. Als er een opt-in nodig blijft voor tracking, zullen de uitgevers allemaal met dat soort oplossingen blijven werken.

Tot slot is die hele cookiewet-soap natuurlijk vooral een uiting van politiek onbegrip, populisme en arrogantie. Maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.

Jitty van Doodewaerd

Jitty van Doodewaerd is compliance officer bij DDMA en licht DDMA-leden voor over de toepassing van de cookiewetgeving.

Minister Kamp heeft gisteravond inderdaad aangekondigd dat hij wil onderzoeken of de uitzondering voor analytics cookies en de mogelijkheid tot implied consent voor cookies vastgelegd kan worden in een Algemene maatregel van Bestuur. Dit is lagere regelgeving die vastgesteld kan worden door het ministerie, zonder dat de wet gewijzigd hoeft te worden. Als voorbeeld refereerde Kamp aan nu.nl, waar je nu een cookiewaarschuwing van 20% van het scherm ziet. Dit is een oplossing die wij van harte ondersteunen. Dit systeem is voor site-eigenaren makkelijker te implementeren. Het is ook in lijn met de implementatie in andere EU lidstaten, waardoor Nederland niet langer de vreemde eend in de bijt is. Ook voor de bezoeker brengt het voordelen, de cookiewall is dan niet langer noodzakelijk.

Als DDMA zijn we blij dat de Kamer beseft dat de wet zijn doel voorbij is geschoten en een bron van irritatie is voor de online industrie en de webbezoeker. De oplossingen die Minister Kamp en Bart de Liefde aandragen hebben onze steun. We zullen ons de komende periode dan ook volledig inzetten voor een branchebrede implementatie van dit model.

Arnoud Engelfriet

Arnoud Engelfriet is Marketingfacts-blogger en partner van ICTRecht, een juridisch adviesbureau dat o.a. publiceert over de cookiewetgeving via Cookierecht.nl.

Een specifieke uitzondering voor first party analytics lijkt me een goed idee, het is met name het toestemming dáárvoor vragen dat er toe heeft geleid dat elke site nu zo'n verplichte popup heeft. Wel ben ik bang dat mensen nu van alles onder die uitzondering gaan schuiven. Ik voorzie al creatieve redeneringen dat Google Analytics “eigenlijk ook first party” is, en als er één ding duidelijk is dan is het wel dat Google Analytics niet zomaar mag onder de cookiewet.

Verder ben ik heel benieuwd hoe de minister dit gaat opschrijven. De wetgeving komt namelijk uit Europa en wij kunnen daar niet zomaar even aan gaan knutselen.

Nicole Wolters Ruckert

Nicole Wolters Ruckert is advocaat bij Kennedy Van der Laan en gespecialiseerd in privacy-vraagstukken. Nicole schreef eerder voor Marketingfacts.

Ik juich de voorstellen van Kamp zeker toe. Maar ik ben wel verrast over de politieke commotie die is ontstaan door ‘de pop-up-storm’. Volgens mij is vanuit de industrie voldoende gewaarschuwd voor dit gevolg. De industrie heeft steeds actief gepleit voor de acceptatie van ‘implied’ of ‘impliciete’ toestemming (vergelijkbaar met de oplossing in de UK). Zowel de politiek als de toezichthouder hebben daar geen oor naar gehad. In onze praktijk hebben wij gemerkt dat veel bedrijven de juridische regels hebben doorwroet en investeringen hebben gedaan om cookie-compliant te worden. Nu luidt de politiek de noodklok. Verwacht de minister dat de bedrijven die hun oplossing al hebben geïmplementeerd, opnieuw de kosten gaan maken om een nieuwe oplossing die ‘consument-vriendelijker’ is te verwezenlijken? Op wie kan het bedrijfsleven de al gemaakte (soms aanzienlijke) kosten gaan verhalen? Ook ik ben heel benieuwd hoe de Wetswijziging of de Algemene Maatregel van Bestuur gaat luiden. Wat verstaat Kamp precies onder tracking cookies? En verlangt hij dat er voor elk gebruik van tracking cookies dan toestemming wordt verkregen of stelt hij de toestemmingsvereiste enkel verplicht voor bepaald gebruik?

Afbeelding: Stallio (cc)