Anna van Nunen (Innofest): “Festivals zijn onze testplek”

Nederland telt zevenhonderd jaarlijkse festivals. Dat zijn allemaal een soort tijdelijke minimaatschappijtjes: de perfecte plek om innovaties te testen, of het nu gaat om de verwerking van afval, een nieuw soort riool of een baanbrekend publieksproduct. Innofest heeft die mogelijkheid aangegrepen: een innovatie-stimuleringsprogramma voor, vooral, startups. “Wij prediken dat startups veel moeten testen in een vroege fase van innovatie, omdat dat uiteindelijk hun kans van slagen verbetert”, aldus founder en scheidend directeur Anna van Nunen. Festivals zijn de testplek.

Een festival als testplek heeft een aantal voordelen. Het gaat om een maakbare minimaatschappij. “Je kunt op een festival een nieuw rioleringsfiltratie-systeem testen. Dat kan niet in een stad, want dan moet je de hele riolering aanpassen. Dat maakt het interessant en meetbaar. Je weet wat er in en uit gaat.”

“Festivals zijn maakbare minimaatschappijen”

“Wat ook fijn is: organisaties van festivals zijn redelijk flexibel. Ze hebben een hele goede ‘can do’-mentaliteit. Dat maakt het heel erg fijn. Voor ondernemers geldt: er is een harde deadline.” Nadeel is dat het natuurlijk geen echte maatschappij is. En duurtesten of doorontwikkelen zijn vaak lastig door de beperkte lengte van een festival.

Testen op festivals

Innofest gaat niet in zee met elke festival. Evenementen met een maatschappelijke doelstelling hebben de voorkeur. “Zij willen verder gaan dan bier verkopen.” Inmiddels zijn er elf festivals die als testplek kunnen fungeren, allemaal met een eigen profiel. “Ik ben trots dat we zo inmiddels honderdvijftig ondernemers hebben geholpen. Dat is best wel wat in vier jaar tijd. En een groot deel van hen is succesvol: 85 procent van hen maakt de stap naar de markt.”

Dat succes is deels te danken aan focus. “Het landschap van accelerators, incubators, investeringsprogramma’s is best wel vol in Nederland. Je kunt als startup altijd wel ergens terecht. Soms ook gratis, soms voor een paar aandelen. Dus ik heb altijd gezocht naar iets wat aanvullend was, iets dat er nog niet was. We hebben heel vaak aanbiedingen gehad, waarbij werd gezegd: moeten wij die startups van jullie niet coachen of iets dergelijks? Dat is cool, mooi en leuk, maar dat is er allemaal al. Het enige dat wij doen is een test begeleiden op een festival. We hebben vier innovatiescouts en die zijn daar goed in.”

“Het landschap van accelerators, incubators, investeringsprogramma’s is al best vol”

Sommige van de tests zijn voel- en zichtbaar voor het publiek. “Een leuke is een ondernemer die Virtual Reality wilde inzetten om daarmee angststoornissen te behandelen. Hij wilde bij zoveel mogelijk mensen meten of zijn angstsimulaties echt goed genoeg waren en of mensen er goed mee om konden gaan. Dat hebben we met duizend man getest op Oerol, met een pre-test en een test erna. Het is nu geïmplementeerd in de gezondheidszorg.” Meer dan de helft van de tests zijn voor het publiek niet zichtbaar. “Eentje die ik wel bijzonder vind is SEMiLLA: een startup die afvalwater van toiletten zuivert. Zij maken van urine zuiver drinkwater en meststoffen. Dat hebben ze op een aantal van onze festivals getest: het binnen een uur zuiveren van plas. Dat wordt nu toegepast in de landbouw in Kenia en de ondernemer kijkt nu ook of hij er iets mee kan doen in vluchtelingenkampen.”

Een betere wereld

Na een aanvankelijk ingewikkelde start durft Van Nunen nu te zeggen dat ondernemers Innofest hebben gevonden. Ook festivals staan in de rij om mee te doen. Het is een hype om iets duurzaams op je festival te doen. De selecties van beide partijen is streng. Voor ondernemers zijn er vier criteria. “Er moet sprake zijn van een innovatie. We werken niet met MKB-ers die een nieuw product op de markt willen brengen. Als het niet zo innovatief is, dan hoef je het ook niet te testen. Het tweede is dat het festival van meerwaarde moet zijn voor de test. Denk bijvoorbeeld aan innovatieve schoonheidsproducten. Die kun je beter testen bij de huishoudbeurs dan met een kraampje in de Kalverstraat. Dus we kijken echt: heeft deze startup het festival echt nodig? Daarnaast moet er een businesscase zijn én moet het leiden tot een betere wereld.”

Innofest is opgezet als stichting. De financiering komt op dit moment uit de private hoek. Volgend jaar zal ook een pilot worden gedraaid met betaling door de startups zelf. Dat is niet eenvoudig. “We werken vaak met startups die nog in de vroege prototype-fase zittten, die hebben hun financiering nog niet rond en dus geen geld. Sterker nog: er komen wel vaker startups naar ons toe met de vraag: ik heb een investeerder, maar die wil pas in zee wanneer het zeker is dat het werkt. Kunnen we een pilot doen?”

Nieuwe uitdagingen

Na vier jaar Innofest heeft Van Nunen onlangs afscheid genomen van het bedrijf. Geen makkelijke stap. “Ik wilde ruimte maken voor nieuwe dingen en had ook sterk het gevoel dat ik na vier jaar op mijn hoogtepunt zat bij Innofest. Ik zou mezelf alleen maar gaan herhalen, terwijl Innofest nog veel meer potentie heeft. Ik vroeg me af of ik geschikt was voor een volgende fase: uitbreiding in Europa.”

“Als het niet zo innovatief is, dan hoef je het ook niet te testen”

Van Nunen gaat op zoek naar een volgend groot project. Daarbij staan de grote uitdagingen waar de wereld voor staat centraal. “Ik heb gemerkt bij Innofest dat je ook kunt ondernemen, een bedrijf kan starten om aan uitdagingen te werken. Dat trekt me heel erg.”

Bekijk het hele interview met Anna van Nunen: