Hou het waarachtig, niet waar-achtig

‘Wat doe jij voor de kost?’ Een van de meest gebezigde gespreksopeners op feestjes en borrels. Een vraag waar de aannemer een paar jaar geleden enigszins ongemakkelijk omheen draaide, toen Nederland in de ban was van de bouwfraude. Meer recent zijn het de bancaire jongens en meiden die zich op zo’n moment snel uit de voeten maken. ‘Sorry kerel, ik zie daar ’n vrindje van me lopen.’ En verdomd, het lijkt wel of ik nu als marketingcommunicatieman in hetzelfde hoekje beland.

Deze gastbijdrage is geschreven door Joris van der Waart (@JorisvdWaart). Joris is directeur van Gleijm & van der Waart.

Internet en social media hebben onze samenleving enorm transparant gemaakt. We weten wat er waar speelt, hoe organisaties presteren. We weten wat goed en slecht is voor onszelf en onze omgeving, hoe bedrijven daar rekening mee houden, in hoeverre ze hun verantwoordelijkheid nemen. Oprechtheid, authenticiteit, eerlijkheid en waarachtigheid zijn de nieuwe criteria. Zeker waar het onze gezondheid betreft. Dat gaat de goede kant op, nietwaar? Ware het niet dat de commercie zich ongegeneerd op deze ontwikkeling stort en het begrip waarachtig denkt te kunnen interpreteren als waar-achtig.

Firma Leugen & Bedrog

Het gevolg? Wat dacht je van cornflakes ‘met toegevoegd ijzer’? Niks van gelogen, alleen bestaat dat ijzer uit vermalen schroot. Te bizar voor woorden, maar heus waar (check YouTube, ‘ijzerpoeder in cornflakes’). Kiloknallers vlees schrompelen in de pan tot smaakloze pondjes ineen. Gezonde boordevol-fruit drankjes zitten bij nader onderzoek inderdaad boordevol … suiker en smaakstoffen. Extra vezels verhogen niet je weerstand, maar wel je winderigheid. ‘Het lekkerste wit waar volkoren in zit’ is hartstikke mooi gezegd, maar er zit geen graantje volkoren noch waarheid in; een terecht Gouden Windei voor zoveel leugenachtigheid. Hoe kun je moeder nu de illusie geven dat ze haar zoontje met peperkoek ‘Vetarm!’ iets gezonds meegeeft naar school, terwijl dat sneetje koek boordevol suiker zit? En die blauwe zak ‘light’ chips vanavond bij de TV is dan misschien wel ‘gebakken in zonnebloemolie’, maar die olie slaat bij verhitting om in funeste transvetten.

Stop het bedonderen en betuttelen

Fabrikanten en mooimakers c.q. mooipraters die jullie terzijde staan, hou op de consument op het verkeerde been te zetten met onbeschaamde verzinsels en waar-achtige claims. Neem je verantwoordelijkheid, voordat je op ontluisterende wijze wordt ontmaskerd door messcherpe consumentenplatforms als Keuringsdienst voor Waarde en FoodWatch. Mensen laten zich niet langer bedonderen. En al evenmin betuttelen. Ook niet door een betweterige overheid die de foodindustrie ongehinderd gemalen fietswrakken in cornflakes laat stoppen, maar ondertussen via afschuwelijke plaatjes op sigarettenpakjes – alsof de burger een soort randdebiel is – laat weten hoe slecht roken is. Met averechts effect trouwens, zo blijkt uit onderzoek van het Centre for Neuro Imaging Sciences in Londen. Die afschrikwekkende plaatjes stimuleren kennelijk op letterlijk moorddadige wijze het genotscentrum in onze hersenen. En het op paternalistische wijze aan banden leggen van alcoholreclame is niet alleen net zo ineffectief, maar ook even hypocriet, gezien de gretigheid waarmee torenhoge accijnzen voor de schatkist in ontvangst worden genomen. De toevoeging ‘geniet met mate’ is wat mij betreft meer dan afdoende om de consument op verantwoorde wijze te laten weten dat hij zo nu en dan met een gerust hart kan genieten van een sigaartje en een likeurtje.

‘Ik? Ik zit in de marketingcommunicatie. Ik help merken zich van hun beste kant te laten zien en zich overtuigend te presenteren. Zónder de boel mooier voor te stellen dan hij is. Zónder iemand te bedonderen en te misleiden. En ik beloof je, zodra ik het verschil tussen waarachtig en waar-achtig niet meer weet, ga ik iets anders doen voor de kost!’