Economisch weerbericht (94): Apples lifestyle-Blitz
Particulieren, bedrijven, ontwikkelaars en natuurlijk niet in de laatste plaats Apple zelf – iedereen is razend enthousiast over de zich steeds vernieuwende stroom van apps, hun transformatieve functionaliteit (dank zij apps heb je steeds wat anders in handen), hun icoontjes en natuurlijk de duim-vinger-veeg-bediening van de iPod Touch, de iPhone en de iPad (vandaag rijen bij de MediaMarkt in Nederland). Geoptimaliseerde devices met een aan alle kanten geoptimaliseerde ergonomie, met geoptimaliseerde content en met “anywhere” als leidmotief. Mobiel dus, netwerktoegang plus een rijstebrijberg die App Store heet voor onze aangeboren exploratie- en innovatiedrift. Ecce homo! In de geschiedenis van technologie, media, psychologie en sociologie is de Apple-combinatie van i-device en apps een omslagpunt.
De start van het app-effect kunnen we herleiden tot hoe Apple nieuwe markten heeft opengebroken. Vanuit zijn bewierookte maar elitaire positie in functioneel en oogstrelend high-end computer- en softwaredesign begon Apple zich in 2001 steeds sterker te profileren om vervolgens nieuwe markten aan te boren met gewilde lifestyle-producten als de iPod en de iPhone. Uiteindelijk volgde de uitgeefindustrie hervormende iPad, die zich momenteel daarnaast ontpopt als de beste digitale kompaan van de mens ooit. De feiten op een rij van Apples digitale lifestyle-Blitz:
mei 2001: Apple retailwinkels
oktober 2001: de iPod, een MP3-speler met klikwieltje, alom geprezen als ultiem ergonomisch vernuft
april 2003: iTunes Music Store live, sinds februari 2008 de nr.1 muziekleverancier in de USA met cumulatief 10 miljard downloads in februari 2010
januari 2007: Apple Computer, Inc. gaat Apple Inc. heten en Steve Jobs introduceert de iPhone
juni 2008: Apple App Store live met 5 miljard downloads na 2 jaar
april 2010: iPad verkrijgbaar; 3 miljoen verkocht in slechts 80 dagen
april 2010: iAd gelanceerd, slogan: “The emotion of TV. The interactivity of the web. The power of mobility. Introducing iAd.”
Apples succes is het verhaal van de opkomst van een exclusieve retailer met louter eigen producten en diensten, echter met een brandende focus op digitale mediabeleving in relatie tot de menselijke maat. Alle producten en diensten uit Apple lifestyle-Blitz zijn optimaal:
geïntegreerd: niet in de laatste plaats dank zij een schare van hoogwaardige accessoire-leveranciers: van docking stations tot hoesjes
geëtaleerd: in de fysieke winkels, online, via opvallende billboards, via mobiele telefonie-partners enzovoort
fysiek geoptimaliseerd: MP3-speler, smartphone, e-book
ergonomisch geoptimaliseerd: klikwieltje, app-touch-bediening
geoptimaliseerd digitaal media-aanbod: muziek, video, boeken, apps (= apparaat transformerende functionaliteit)
en er is op alle terreinen een prima service.
De impliciete dominante nadruk op mobiel (van Apple Computer, Inc. naar Apple Inc.) betekent dat de schijnmobiliteit van computer en laptop (die eigenlijk altijd wordt gebruikt als een verplaatsbare desktop) is verlaten. Met al deze elementen en factoren heeft Apple grenzen verlegd op een manier die resulteert in een herdefiniëring van mediabeleving en daarmee van de manier waarop individuen en organisaties zich etaleren, communiceren en samenwerken. Het op deze manier zetten van nieuwe standaards grijpt direct aan op de menselijke maat, op de notie van “calm technology”, [http://nano.xerox.com/weiser/calmtech/calmtech.htm] op fun/emotie/flow/beleving en op de toevoeging van (economische) waarde.
De vraag is nu hoe we de MMMM-kern van Apples lifestyle-Blitz, ongetwijfeld het nieuwe “aminozuur” van onze maatschappelijke, organisatorische en economische “DNA”, op een zinvolle(!) manier zullen recombineren, dus zonder dat we ons alleen maar kapot zullen amuseren. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Neil_Postman] Als cynische techno-optimist (raar trouwens dat die term kennelijk niet bestaat) heb ik daar met het richtingwijzende succes van de iPad behoorlijk vertrouwen in. Gewoon weer lekker leuk lezen. Weg met het ongeleid snacken van alles en niks via “search”. Richting, zoals weleer, maar dan supermultimediaal.
Foto: Raymond Witvoet.
Jaap Bloem is in IT since the PC and now a Research Director at Sogeti/VINT. In his days at KPMG Consulting he co-founded the IT Trends Institute. Jaap was a publisher of IT books and editor in chief of IT magazines at Wolters Kluwer. Before coming to VINT, Jaap was the Marketing Executive for the Dutch Chapter of ISOC, the Internet Society. Jaap has co-authored many books and articles, and loves to develop and evangelize ground-breaking thought and insight together with colleagues and partners. Jaap Bloem is in augustus 2018 overleden.
Het economisch weerbericht staat deze week ook in het teken van de stresstest die vanavond openbaar wordt gemaakt.
De uitslag van de stresstest moet een bijdrage leveren aan het herstel van het vertrouwen in Europese banken. Vertrouwen is het cement in intermenselijke relaties. Vertrouwen komt te voet en vertrekt te paard. Het opbouwen van vertrouwen doe je dan ook niet op papier door een naar verwachting ondoorzichtig stresstestje, maar doe je vooral door een (zakelijke) relatie in de praktijk te laten ervaren dat je ook daadwerkelijk bent te vertrouwen.
In relaties wordt er vroeg of laat aan het vertrouwen geknaagd zodra één van beiden ervaart dat loze beloften, mooie woorden of glimmende folders alleen het eigen belang hebben gediend, terwijl er in feite onvoldoende oog is geweest voor het wederzijdse belang. Als blijkt dat de gemaakte afspraken niet worden nagekomen, men te nadrukkelijk bezig is met het eigen belang of de winst ten koste van jou te maximaliseren dan haakt de verliezer af.
Als het beeld eenmaal is ontstaan dat iemand, een partij of een sector niet is te vertrouwen, kan het zelfs gebeuren dat in de perceptie van de benadeelde partij de ander geen goed meer kan doen. Elke poging om het beschadigde vertrouwen te herstellen kan het wantrouwen zelfs eerder voeden dan dat zij deze wegneemt.
Consumenten realiseren zich steeds meer dat deskundigen waar zij ooit blindelings op hebben vertrouwd, niet in staat zijn geweest om hen van de juiste adviezen te voorzien. Deskundigen hebben de consument niet kunnen behoeden voor een decennium durende waardedaling van aandelen welke grote gevolgen kan hebben voor de onderliggende waarde van aangekochte bankproducten, zoals pensioenvoorzieningen (lijfrente), een beleggingshypotheek of andersoortige aandelenlease plannen.
Consumenten kruipen in hun schulp, gaan meer sparen en zullen de eigenschappen van risicoaversie verder gaan ontwikkelen. Daar kan geen stresstest tegenop. Zij zullen de stresstest voor Europese banken eerder beschouwen als een vorm van navelstaren dan dat zij ervaren dat er actief wordt gewerkt aan het herstel van het vertrouwen die zo belangrijk is voor het intermenselijke of zakelijk contact.
Jaap, we zijn tegenwoordig met angstvallig weinig bankreserves tevreden. We hebben namelijk in de loop der jaren onze normen ten aanzien van het noodzakelijk eigen vermogen dat een bank als buffer moet hebben om onverwachte tegenvallers te kunnen opvangen zodanig naar beneden bijgesteld, dat we er heilig van overtuigd zijn dat banken eventuele verliezen op het eigen vermogen met het grootste gemak kunnen opvangen. In mijn ogen biedt de uitslag van de stresstest ons alleen maar een gevoel van schijnveiligheid.
De verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen wordt uitgedrukt in de Tier-1 ratio. De Tier-1 ratio is het kernvermogen van banken, uitgedrukt als percentage van het vreemd vermogen. Het kernvermogen is het aandelenkapitaal plus de reserves van een onderneming. Samen met het aanvullende vermogen is dit het garantievermogen van een onderneming. Het vreemd vermogen is het totaal van schulden die een onderneming bezit. De Tier-1 ratio komt na een eventuele periode van stress (2010, 2011) bij onze banken (ABN Amro, SNS, ING en de Rabobank) uit op een percentage van circa 9 à 12 procent. In dit verband is
Vreemd, niet alle tekst is gepubliceerd (2696 tekens)
Het vervolg dan maar:
In dit verband is het interessant om de column van Jaap van Duijn eens te lezen.
Het lijkt erop dat banken de normen die zij voor zichzelf hanteren ten aanzien van het percentage van het eigen vermogen ten opzichte van het vreemd vermogen vooral sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw steevast hebben verlaagd zodra zij tegen de grenzen van de kredietverstrekking aanliepen. Overigens valt hetzelfde proces waar te nemen ten aanzien van hun klanten op het gebied van de hypotheekverstrekking. Enerzijds is het een begrijpelijk gevolg van de transformatie die banken sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben doorgemaakt en waarbij banken het suffe imago van zich hebben afgeschud en zichzelf een blits beursimago hebben toegeëigend.
Banken zijn ondernemers geworden die hun kansen willen pakken en winst willen maken zodat de aandeelhouderswaarde toe kan nemen. Niemand wil meer terug naar dat stoffige imago uit de jaren zeventig. Jammer, want met dat suffe imago hebben we in de Gouden Eeuw erg veel economische groei gerealiseerd. Ironisch genoeg wordt dat wel eens vergeten. Terwijl we constant horen dat de economische groei bevorderd moet worden door de kredietverlening weer op gang te brengen, bereiken we paradoxaal genoeg het tegendeel en is er van de aandeelhouderswaarde is niet zoveel meer overgebleven. De koersen van bankaandelen zijn in geïmplodeerd en dividend wordt er niet meer uitgekeerd en het is nog maar de vraag wat de belastingbetaler terugkrijgt van ABN Amro.
Zie:
http://www.telegraaf.nl/dft/goeroes/jaapvanduijn/7245344/__Bankbalansen__.html
Nassim Taleb (oud-beurshandelaar en schrijver van het boek ‘De Zwarte Zwaan)) laat weer van zich horen:
“De risico’s van nu zijn vergelijkbaar met die van 2008. De regeringen gaan bezuinigen. Dat is net zo iets als vliegtuigen die twee uur te vroeg aankomen. Die bezuinigingen kunnen zich wel voornemen, maar ze zullen tegenvallen. Het is een Ponzi-scheme, net als dat van Madoff. De overheden hebben steeds meet schuld nodig, om niet slechter te worden. En wat Madoff de nek om deed gaat ook regeringen de nek om doen: je hebt steeds nieuwe sukkels nodig om de oude sukkels hun rente en aflossing te kunnen betalen. En helaas zullen op een goed moment de sukkels op zijn.”
De politiek lijkt met de rug tegen de muur te staan. Kennelijk willen zij het huidige financiële systeem handhaven, maar zij zijn nog niet in staat om het financiële systeem ook daadwerkelijk gezond te maken of een klimaat te scheppen van een strenger toezicht op het bankwezen. Het vastleggen van hogere kapitaaleisen aan banken creëert gezondere banken, maar kan er ook toe leiden dat de kredietverlening opdroogt waardoor de prille economische groei als snel tekenen van verdroging laat zien. Voor de politiek, om allerlei redenen, een groot dilemma.
Het is nog maar de vraag of het handhaven van de zogenoemde leverage-ratio van 3 procent ons niet opnieuw in de problemen zal brengen omdat bij enige economische tegenslag van betekenis het eigen vermogen van banken wederom kan verdampen. In hoeverre zal de positieve koersreactie op de beurs blijvend van aard zijn?
In dit verband vind ik het interessant om uit het boek van Hans Achterhuis ‘De utopie van de vrije markt’ de visie van Adam Smith onder de aandacht te brengen. ‘Daarnaast is het in het licht van de kredietcrisis ironisch dat juist Adam Smith pleitte voor een streng toezicht op banken (pagina 181).’ Zover zijn we dus nog lang niet!
Nassim Taleb:
http://www.welingelichtekringen.nl/economie-de-boel-stort-in-als-de-stommelingen-op-zijn.html
Uistel van kapitaaleisen van banken.
http://www.fd.nl/artikel/18464773/uitstel-eisen-basel-geeft-koersen-banken-duw
http://www.telegraaf.nl/dft/goeroes/frankschaeffers/7270029/__Rare_jongens_daar_in_Basel__.html?p=40,1
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!