Het moest er een keer van komen: de Telegraaf, Volkskrant en Nu.nl die de online activiteiten van de NOS aan banden willen leggen. Er zou sprake zijn van marktverstoring, omdat de site van de publieke omroep (op Nu.nl na de grootste nieuwssite van Nederland) een te grote concurrent wordt.
De kritiek is niet alleen onvermijdelijk, maar ook te begrijpen. Elke uitgever worstelt met het ontwikkelen van online verdienmodellen en een concurrent met overheidssteun wekt dan wrevel: "Als iemand op de NOS-site zit, zit hij niet op de website van de Telegraaf of de Volkskrant", legde directeur Frank Volmer van Telegraaf Media Nederland uit.
Moeilijker wordt het in de uitvoering. Kun je het maken om een journalist in 2012 te beperken in zijn online activiteiten? Zoals Francisco van Jole schrijft op Joop: "[De tegenstanders vinden: de site van de NOS] moet weg. Of op z’n minst zo summier worden dat de site voor de bezoeker niet meer interessant is."
Hoe belangrijk de online activiteiten van de NOS zijn, vertelde Arno Leblanc in april bij Social Media Club Den Bosch (SMC073). 'Zijn' NOS op 3 (dat onder meer de nieuwsuitzendingen van 3FM verzorgt en dus met name op jongeren is gericht) kan niet meer zonder online nieuwsgaring en verspreiding.
Diezelfde avond sprak ook Bart Brouwers, die namens Telegraaf Media Groep bezig is met het opzetten van het regionale nieuwsplatform Dichtbij (zie de Storify van de avond). Opvallend waren met name de verschillen tussen de twee sprekers. De NOS is een 'oudgediende' in de Nederlandse journalistiek, die zijn online activiteiten dan ook bovenop bestaande nieuwsuitingen als het journaal en Teletekst heeft ontwikkeld. Dichtbij is een nieuwkomer die regionale media uitdaagt door gratis online nieuws te bieden.
Breaking news checken
Er bleek een wereld van verschil te zitten tussen de online nieuws-benaderingen van de twee sprekers. Leblanc noemde een aantal voorbeelden van 'breaking news' dat de NOS een stuk later bracht dan andere media, omdat ze het eerst volledig wilden checken. Waarheid boven snelheid dus, hoe moeilijk dat ook is als concurrenten er al over publiceren. Dichtbij - dat het minder van breaking news stories moet hebben, maar meer van lokale binding - experimenteert met modellen om redactionele en commerciële content te mengen. Waarheidsvinding is dus iets minder belangrijk dan het verdienmodel.
Nu zegt dat niet dat elke uitgever die geld wil voordienen aan zijn online activiteiten het niet zo nauw neemt met objectiviteit, maar het is wel duidelijk dat het nog weinig nieuwssites lukt om een deugdelijk verdienmodel op te tuigen en nog kwalitatieve journalistiek te leveren ook.
Juist dat zou een mooi pleidooi zijn voor een nieuwsdienst van de publieke omroep die zich geen zorgen hoeft te maken om online verdienmodellen...
Op zijn persoonlijke blog Dode Bomen zet Bart Brouwers helder uiteen waarom hij juist vindt dat een journalistieke organisatie met overheidssteun eigenlijk niet meer van deze tijd is: de overheid hoeft alleen maar in te grijpen als objectieve berichtgeving in het geding is (en dat is niet zo, volgens Brouwers). Bovendien zijn de spelregels van de journalistiek ingrijpend veranderd, onder meer door de opkomst van nieuwe nieuwsbrengers (bloggers) en de oneindige deelbaarheid van nieuws, waardoor het bijna onmogelijk wordt om geld te verdienen aan journalistieke content.
NOS is de nieuwsorganisatie van de publieke omroep. Als er dan toch één partij is waar we van op aan kunnen als het gaan om kwalitatieve, onafhankelijk journalistiek, dan is het de NOS. Willen we echt dat deze publieke nieuwsorganisatie niet meer investeert in zijn website?
Vraagtekens bij Joop
Overigens ging het artikel van Van Jole over zijn eigen Joop die onder vuur ligt: een door de Vara bekostigde weblog roept steeds meer vraagtekens op. Daar kan ik me iets bij voorstellen. Het is niet dat er zonder subsidie een gebrek is aan blogs, zelfs niet aan linkerzijde van het politieke spectrum.
Maar dat is niet te vergelijken met een nieuwsorganisatie als NOS, die naast radio en TV vanzelfsprekend ook uitgebreid online aanwezig is. Speelt alleen nog het punt van concurrentievervalsing - en eerlijk gezegd heb ik daar ook geen antwoord op. Maar ik zou nog liever overheidssteun steken in websites van kranten, dan NOS.nl aan banden leggen.
Maar ik kan er ook naast zitten, natuurlijk. Ik ben benieuwd wat jullie denken.
