Harald Swinkels: van NLE en Loden Leeuw naar commerciële film-business

Jarenlang was Harald Swinkels de luis in de pels van de Nederlandse energie-giganten, maar sinds de verkoop van zijn bedrijf NLE – voor een slordige 200 miljoen euro – gaat hij zijn droom achterna: de Nederlandse film-business op z’n kop zetten en een eind maken aan de subsidie-zucht en de middelmaat van de Nederlandse film.

De Nederlandse Energie Maatschappij (NLE) werd begin dit jaar overgenomen door Nuts Groep. Daarna besloot ondernemer Harald Swinkels eindelijk werk te maken van zijn jeugddroom, die hij deelde met zijn middelste broer. Met een eigen filmproductiemaatschappij is hij van plan zich te storten op internationaal drama.

Wat gaat er mis in de Nederlandse filmindustrie?

“Allereerst wordt er te klein gedacht, vanwege het kleine taalgebied. Ten tweede is er bedrijfseconomisch van alles aan de hand: investeringsplannen worden gepresenteerd op een verfrommeld A4-tje. Daar ga je echt geen investeerders mee binnen halen, zeker niet op internationaal vlak. Het derde punt ligt meer op het cultuur-aspect. Ik heb het idee dat Nederlandse filmmakers heel erg hangen aan subsidiekranen, waar ze vol voor gaan. Dan gaat het er alleen maar om dat het gemaakt moet worden.”

“Ik heb het idee dat Nederlandse filmmakers heel erg hangen aan subsidiekranen”

Weg met de middelmaat

Broer Niels is executive vice president of distribution van Universal. “Ooit maakten we de afspraak dat hij in de filmwereld zou gaan werken en ik geld ging verdienen. We liggen wat dat betreft aardig op koers. Volgens mijn broer is het grote verschil tussen de Amerikaanse en Nederlandse filmindustrie dat ze in Amerika een script hebben, waarbij gekeken wordt hoeveel het kost om te maken. Hierbij wordt de vraag gesteld of die kosten er commercieel dik uitgehaald kunnen worden. Is het antwoord ‘ja’, dan wordt de film gemaakt, is het antwoord ‘nee’, dan wordt de film niet gemaakt.”

“Ik ga voor volle bioscoopzalen boven het winnen van een Oscar”

“In Nederland gaat het heel anders. Bij een script wordt, net als in Amerika, de vraag gesteld hoeveel het kost om de film te maken. Zijn de totale kosten maar voor een deel te financieren, dan wordt er een stuk uit het script gehaald, maar wordt de film wel gemaakt. Hierdoor wordt er bezuinigd op allerlei belangrijke materialen – camera’s, licht en muziek – wat middelmaat in de Nederlandse filmwereld tot gevolg heeft,” aldus Swinkels.

Ervaring en ambitie in filmwereld

Swinkels was al betrokken bij de commercials van NLE, die geen schoonheidsprijs wonnen: “Om iets bewust lelijk te maken, moet je ook weten wat schoonheid is. Het moest op vallen in de reclameblokken en cheap uitstralen. Dat is gelukt. Al sloegen we er misschien wel in door, want het heeft ons twee Loden Leeuwen opgeleverd. In de toekomst wil ik commerciële films maken, zoals commercials. Als ondernemer kijkend naar het ultieme doel, ga ik voor volle bioscoopzalen boven het winnen van een Oscar. De box-office is leidend. En dat alles zou ik graag binnen een jaar of vijf voor elkaar krijgen.”

“Vriendschap en ondernemen zat twaalf jaar geleden al meer in onze kern dan omzet”

Overname van NLE

Wat betreft de verkoop van NLE: wat waren de randvoorwaarden waar de overname aan moest voldoen? “Als we een keer afscheid zouden gaan nemen van ons kindje, wilden we nooit voor onze medewerkers staan met de mededeling dat we door een enorme energie-mastodont overgenomen zouden worden. We zijn bij de overname dan ook blij met een partij die wil doorgroeien en het ondernemerschap niet wil killen. Vriendschap en ondernemen zat twaalf jaar geleden al meer in onze kern dan omzet.”