Doorzetters in internet

Ze zijn moeilijk te vinden, maar bestaan nog wel: Nederlandse bedrijven die volop investeren in internettechnologie. En waarom zouden ze het ook niet doen? De prijzen dalen en de concurrentie zit stil. De resultaten zijn welkom: kostenbesparingen, concurrentievoordeel en winstgroei.

Voor innovatieve managers zijn het mooie tijden. Het economische tij is zo slecht dat ict-bedrijven op omvallen staan en de prijzen laten dalen om toch een paar centen te verdienen. Goedkope buitenkansjes dienen zich aan. Concurrenten zijn vooral bezig hun IT-budgetten te fileren en met een rode pen de uitgaven weg te strepen. Mooie kans om een flinke voorsprong te nemen.

Helaas zijn er in Nederland niet zoveel innovatieve managers. Uit een onderzoek van Giarte Research onder 137 besluitvormers op het gebied van automatisering bij grote bedrijven, blijkt dat ongeveer twee derde volgend jaar over een gelijk of kleiner budget beschikt dan in 2002. Slechts 37 procent mag in 2003 meer uitgeven aan technologie.

“Ik begrijp ook niet zo goed waarom bedrijven minder investeren in technologie”, zegt Eric van Heck, hoogleraar elektronische markten aan de Erasmus Universiteit. “Je zou denken dat ze juist nu in actie moeten komen. Ze durven niet anticyclisch te investeren. Als de buurman het niet doet, dan hoeft het kennelijk niet.”

Jac Gianotten van onderzoeksbureau Giarte merkt dat innovatie en de bereidheid te investeren in technologie bij ondernemingen vaak afhangen van de relatie tussen de automatiseringsafdelingen en het topmanagement. Is die relatie goed, dan is er meer ruimte voor vernieuwing.

Innovatieve bedrijven zorgen er ook voor dat iemand binnen de raad van bestuur verantwoordelijk is voor de ict. En dan geen chef van de IT-afdeling, maar een echte chief information officer (cio). “Dat zijn bestuurders die IT strategisch benaderen en niet alleen maar bezig zijn met het in de lucht houden van de automatiseringsfabriek”, aldus Gianotten.

Gelukkig zijn er bedrijven die niet bezuinigen ?p ict, maar vooral bezuinigen m?t ict. Zij begrijpen dat slimme toepassingen van technologie enorme kostenbesparingen opleveren. Een voorbeeld hiervan is Oracle. Het softwarebedrijf pretendeert twee miljard dollar te kunnen besparen door de gehele bedrijfsvoering via internet te laten verlopen. Akkoord, het is een sluw verkooppraatje van topman Larry Ellison. Maar het werkt wel. Op de bloemenveiling in Aalsmeer en op de visafslagen wordt flink bespaard met behulp van slimme ict-toepassingen.

Internettechnologie kan ook concurrentievoordelen opleveren. Cisco, leverancier van netwerktechnologie, pretendeert dit jaar dankzij internettoepassingen een productiviteitsgroei van twintig procent te hebben behaald. Technologie maakt het werk veel effectiever. Er is geen eindeloze stroom van faxen meer, maar alle declaraties, aankopen, verkopen en afspraken voor vergaderingen worden via internet geregeld. Cisco sluit nu het eigen systeem aan op de systemen van leveranciers en afnemers. Op die manier kunnen producenten snel reageren als ze zien dat de afnemers minder verkopen. Dell verkoopt pc’s direct via internet. Ze hebben de tussenhandelaars niet meer nodig en kunnen daardoor sneller en goedkoper leveren.

Zijn dit ook weer verkooppraatjes? Inderdaad. Maar het is geen toeval dat Dell en Cisco veel succesvoller zijn dan concurrenten.

Neem internetveilinghuis eBay. In weerwil van de slechte marktomstandigheden boekt dit virtuele bedrijf elk jaar een forse winstgroei. Luchtvaartmaatschappij Easyjet jaagt haar grote traditionele concurrenten de stuipen op het lijf door via internet tickets te verkopen. Ze bereikt zo meer mensen en kan de vluchten goedkoper aanbieden.

Ook in Nederland zijn voorbeelden aan te wijzen. Bedrijven als Wehkamp en Kijkshop zien hun verkopen stijgen dankzij internet. Het veilen van bloemen en vis gaat voor een groot deel digitaal en dat betekent voor de veilingen dat ze ook klanten uit verre landen kunnen verwelkomen. Banken sluiten hun wijkkantoren met het argument dat rekeninghouders voortaan alles via het wereldwijde web kunnen doen. En ze boren nieuwe markten aan, zoals ING Direct. Uitgevers transformeren zich tot internetbedrijven om zo hogere marges te boeken en reisorganisaties verkopen tickets via het web.

Bedrijven zullen hun bezuinigingsdrift op technologie laten varen, verwacht Hans Derksen, senior adviseur e-commerce bij de Rabobank. “Mijn gevoel zegt me dat er weer een opleving komt. Ik merk dat aan de uitnodigingen die ik krijg om het verhaal van Rabobank te vertellen. Bedrijven zijn nieuwsgierig. Ze moeten vernieuwen. Ze hebben even kunnen afwachten om te zien wat er allemaal wel en niet werkt. Nu krijgen ze weer trek.”

Derksen heeft zelf ruim drie jaar de tijd gekregen om binnen de Rabobank een groot internetprogramma in te voeren. “Dat was mogelijk omdat de raad van bestuur in 2000 inzag dat technologie een aangename verandering teweegbrengt.” Hij heeft een bedrag van enkele tientallen miljoenen ge?nvesteerd in projecten voor klanten, medewerkers en leveranciers. Derksen rapporteert rechtstreeks aan de bestuursvoorzitter. “Dat moet ook wel, want het gaat om een integraal concept met enorme consequenties voor de hele onderneming.”

De tienkoppige stafgroep van Derksen voert niet alleen technologie in, maar werkt ook aan gedragsverandering bij alle werknemers. “Mensen moeten wel met technologie kunnen en willen omgaan. Voor gezamenlijke inkoop is vergaande samenwerking tussen verschillende afdelingen nodig. Dat bereik je niet in een paar dagen. Ik heb expertise uit het buitenland ingehuurd om het proces te begeleiden.”

Derksen begrijpt niet waarom zo weinig grote Nederlandse bedrijven een integraal concept hebben ingevoerd. Dat geldt ook voor Eric van Heck. De hoogleraar houdt zich vooral bezig met virtuele marktplaatsen, waar leveranciers en afnemers via internet bij elkaar komen en rechtstreeks handelen. Hij merkt dat er op dit gebied nog te weinig gebeurt. Terwijl ook deze marktplaatsen flinke besparingen beloofden. Want, als er zonder tussenpersonen wordt gehandeld, komen vraag en aanbod effectief bij elkaar en ontstaat de beste prijs.

“Maar dat betekent wel dat er bedrijven meedoen die met elkaar concurreren. Dat levert dus geen concurrentievoordeel meer op. Dus zetten ze veel liever private marktplaatsen op, waar hun eigen leveranciers en afnemers bij elkaar komen. Akzo Nobel doet dat al.”

Van Heck constateert dat de bedrijven die wel investeren in internet, dat vooral doen omdat ze echt niet anders kunnen of omdat invoering niet moeilijk is. “De meeste bedrijven hebben onvoldoende visie. Ze leggen hoogstens een ander accent en doen er verder weinig mee. Dat is een gemiste kans. Vergeet niet dat het gebruik van internet door consumenten toeneemt. Meer dan we hadden gedacht. Als die straks ook veel gaan besteden, dan valt er pas echt geld te verdienen op internet.”

Bron:

Michiel Couzy

http://www.fem.nl/story.asp?artikelid=720