Apple: laat, maar niet te laat met kunstmatige intelligentie

Hoe Apple een grote stap vooruitzet in de nieuwe platformenstrijd

Weinig nieuws onder de zon tijdens Apple’s ontwikkelaarsconferentie deze week, of toch wel? Redelijk terloops en onder de motorkap lanceerde Apple zichzelf in het midden van de arena van kunstmatige intelligentie.

Het onderhouden en uitbouwen van een ecosysteem

Wie vorige week maandag vol spanning de presentatie van Apple volgde tijdens de ontwikkelaarsconferentie, hoorde weinig nieuws. Het meeste ging over verbeteringen (updates en upgrades) van bestaande producten. Het enige nieuwe product was een intelligente luidspreker, de HomePod, die pas volgend jaar in Nederland verkrijgbaar zal zijn.

De aankondigingen van Apple tijdens de WWDC bouwen nog steeds voort op het succes dat tien jaar geleden werd ingezet met de lancering van de iPhone en de daarin geïntegreerde Appstore. Met nieuwe hardware (zoals de iPad en Apple Watch) en voortdurende incrementele verbeteringen heeft Apple zijn ecosysteem steeds verder uitgebouwd. Inmiddels zijn er meer dan 180 miljard apps gedownload en heeft Apple meer dan 70 miljard dollar uitbetaald aan ontwikkelaars. Eerder werd al bekend gemaakt dat het bedrijf zo’n 250 miljard dollar op de bank heeft staan.

De democratisering van kunstmatige intelligentie

Dat geld, en vooral visie en lef, zal het de komende jaren zeker nodig hebben. De app-markt is in rap tempo aan het veranderen.

Het aantal intelligentie apparaten is aan het groeien. Velen voorzien een toekomst waarin alle apparaten en objecten met internet verbonden zijn: het internet of things. De smartphone verliest daarin zijn unieke positie en wordt een van de vele intelligente apparaten. In eerste instantie blijft de smartphone nog een soort afstandsbediening voor bijvoorbeeld je verlichting en thermostaat. In de verdere toekomst wordt het schakelen tussen de vele apparaten en apps steeds onhandiger.

Intelligente spraakgestuurde assistenten zoals Siri en Cortana worden dan de nieuwe interface waarmee gebruikers communiceren. De assistent herkent spraak en kan schakelen tussen meerdere apparaten en apps. Achter de schermen werken de apps, apparaten en de spraakassistent samen om de juiste informatie bijeen te brengen en uit te wisselen.

Nieuwe ronde in de platformenstrijd

In de markt is inmiddels een nieuwe platformenstrijd losgebarsten tussen Microsoft, Google, Amazon, Apple en Facebook, in een race om de nieuwe gebruikersinterface (zie mijn analyse voor Marketingfacts). Hierbij zien we zowel chatbots (Facebook, WeChat) als intelligentere spraakassistenten zoals Siri. In rap tempo komt kunstmatige intelligentie beschikbaar voor ontwikkelaars en zien we het als consument terug in nieuwe producten.

Apple is nu bezig om Siri uit te breiden naar en te integreren in alle apparaten binnen het Apple-ecosysteem. Daarmee kunnen gebruikers makkelijk schakelen tussen hun Apple-apparaten.

Daarnaast gebruikt het kunstmatige intelligentie (‘machine learning’ en ‘natural laguage processing’) om zijn apparaten en apps slimmer en gebruiksvriendelijker te maken: je smartphone begrijpt waar je naar op zoek bent, denkt mee over je wensen en probeert te voorspellen wat je wilt doen of wat je bedoelt te typen of zeggen.

Apple liet tijdens de ontwikkelaarsconferentie zien hoe hiermee het gebruik van smartphones en het schakelen tussen verschillende apps prettiger wordt. Dit is dus voor een groot deel kunstmatige intelligentie onder de motorkap waar je als eindgebruiker niet direct iets van ziet.

Siri als platform

Naast het demonstreren van de nieuwe mogelijkheden van Siri, ging Apple een stap verder: het kondigde aan dat het per direct de onderdelen van Siri, de spraakherkenning en ‘machine learning’, als platform beschikbaar maakt voor ontwikkelaars. Zij kunnen nu relatief eenvoudig kunstmatige intelligentie, waaronder gezichtsherkenning, toepassen in hun apps.

Apple maakt hiermee in een klap een flinke sprong vooruit ten opzichte van concurrenten als Amazon, Microsoft, IBM en Google. Deze bedrijven hadden al een grote voorsprong genomen op Apple door hun technologie toegankelijk te maken voor ontwikkelaars, veelal via de cloud en een grote hoeveelheid API’s.

App-ontwikkelaars zijn cruciaal voor Apple omdat aantrekkelijke en krachtige apps zorgen voor meer gebruikers en consumenten van het platform. En dat maakt het weer aantrekkelijker voor ontwikkelaars.

De toekomst van Apple

De huidige ontwikkelingen zijn grote een nieuwe test voor Apple. Kan het zijn strategie volhouden om zijn platform gesloten te houden in een wereld waarin het aantal intelligente apparaten snel gaat groeien en de smartphone minder centraal komt te staan?

Tot nu toe slaagde het bedrijf erin om nieuwe hardware als uitbreiding op het eigen ecosysteem zelf te ontwikkelen: met de tablet (iPad) en smartwatch (Apple watch) is het marktleider geworden. De eigen luidspreker HomePod moet nog verschijnen, terwijl Amazon de Echo al drie jaar geleden op de markt bracht. Die achterstand kan snel ingelopen worden als het kan profiteren van de sterkte van het Apple-platform ten opzichte van dat van Amazon.

Met een sterke traditie als hardware-bedrijf, is het verkopen van apparatuur een belangrijk onderdeel van het verdienmodel. Meer apparaten is dus ook een enorme kans. Een model waarmee het ook de privacy van gebruikers meer kan waarborgen en waarmee het de gebruikerservaring op hoog niveau kan houden: alles ziet er mooi uit en werkt naadloos samen. Apple is ondanks dat Windows-computers en Android-telefoons marktleider zijn, wel het meest winstgevende bedrijf.

Google en Amazon zijn dienstverlenende bedrijven die hardware slechts zien als een drager van hun diensten. Het liefst geven ze deze gratis weg als dat meer gebruikers oplevert en daarmee meer data en meer kopersprofielen.

Meer dan lucht verplaatsen

Tien jaar na de lancering van de iPhone en AppStore staat Apple voor een grote uitdaging die kunstmatige intelligentie heet. Een kans op verdere groei en uitbreiding van het succes met talloze nieuwe producten en nieuwe apps en diensten. Tegelijkertijd ligt er verval op de loer, zoals Apple het ooit verloor van de Windows-computer en twintig jaar geleden zelfs bijna failliet ging. Velen wijten dat aan het feit dat Apple zijn hardware gesloten hield en dat Windows wel op hele diverse apparaten kon draaien. Gebruikers, zeker de zakelijke, hadden vaak veel apparaten van verschillende fabrikanten.

Dus heel leuk die “six-microphone array” en “seven-tweeter array met high excursion woofer” en “A8” chip in de nieuwe HomePod. In de wereld van platformen en ecosystemen gaat het niet meer om de individuele prestaties van producten. Het gaat om de beleving van alle producten en diensten als geheel en hun waarde voor de ontwikkelaars, verkopers en dienstverleners.