Google, Amazon, Facebook en Twitter overwegen om hun sites ‘op zwart’ te zetten. Dit om de internetgebruiker te laten zien wat er kan gebeuren als de omstreden SOPA wet wordt. SOPA zou auteursrechthebbenden namelijk het recht geven websites te laten sluiten die auteursrechtinbreuk ‘faciliteren’. Dus niet materiaal laten verwijderen dat ergens illegaal staat, maar de site op zwart en de domeinnaam in beslag genomen omdat men een hyperlink náár illegaal materiaal heeft. Ook als de site niet inhoudelijk betrokken is bij dat materiaal. Een comment met een hyperlink naar illegaal aanbod onder deze blog zou dus tot sluiting van Marketingfacts! kunnen leiden.
SOPA?
De Stop Online Piracy Act (SOPA) is een Amerikaans wetsvoorstel gericht op het bestrijden van intellectuele-eigendomsfraude en online piraterij. Natuurlijk hebben we al lang auteurswetten, maar deze vinden rechthebbenden niet effectief genoeg. Je kunt wel kopieerders aanpakken, maar die internetjongens zijn zo slim tegenwoordig: ze bieden zelf geen kopieën aan maar zetten alleen een torrentje of hyperlink neer en roepen dan dat ze niets fout doen. Internetproviders wassen hun handen in onschuld, claimen geen boodschap aan de boodschap te hebben maar lopen wel binnen met dure all-you-can-download abonnementen waarvan ze toch moeten weten dat daarmee niet elke dag alleen maar filmpjes van de kleinkinderen worden gedownload. Adverteerders kijken eveneens de andere kant op maar verdienen ondertussen wel aan hun banners bij pagina’s vol verwijzingen naar illegale meuk. En wat te denken van payment providers zoals Paypal die zomaar géld laten geven aan piraten?
Aansprakelijk voor gebruikers
De Amerikaanse politiek bleek gevoelig voor deze agressieve redenering en introduceerde het SOPA-voorstel dat rechters de bevoegdheid geeft om elke site te sluiten wanneer deze weliswaar niet zelf auteursrechten schendt maar dat wel “faciliteert” - op een of andere wijze daarbij behulpzaam is. En ja, het hebben van een commentmogelijkheid is ook een ‘faciliteit’, dus als die wordt gebruikt (misbruikt?) voor het indirect schenden van auteursrechten dan kan de site in kwestie daarop worden gesloten.
Natuurlijk kun je ook nu al worden aangesproken als een gebruiker of bezoeker auteursrechten schendt. Hiervoor is eind jaren negentig de notice and takedown-procedure bedacht. Een site krijgt een klacht, en als die duidelijk juist is dan moet de site de betreffende comment (of video of wat dan ook) verwijderen, op straffe van aansprakelijkheid voor de schade. Dit systeem bleek een goede balans tussen de belangen van rechthebbenden (geen schendingen van hun rechten) en van de dienstverleners (geen angst dat je hele site op zwart gaat vanwege één plaatje).
Die balans dreigt door SOPA fundamenteel te worden verstoord. Een site die aansprakelijk is voor wat gebruikers plaatsen, zonder mogelijkheid om zich daar via bv. notice en takedown voor te beschermen, zal niet snel gebruikers zomaar zaken laten plaatsen. Partijen als Youtube kunnen het helemaal vergeten natuurlijk; hun site bestáát bij de gratie van geüploade content. Idem, als je kwaad denkt, Google. Want hoe veel illegaal materiaal is er wel niet te vinden via deze zoekmachine? En ze verdienen er nog geld aan ook!
Auteursrecht boven alles?
Kijk, ik snap best dat rechthebbenden problemen hebben met sites als The Pirate Bay, die moeilijk uit de lucht te halen zijn of vage streamingsites die binnenlopen op illegale content. Maar om daarmee nu een fundamenteel stuk internetrecht onderuit te halen, gaat me véél te ver. Auteursrecht is geen absoluut recht dat ten koste van alles moet worden gehandhaafd. Auteursrecht is een privilege dat we verlenen voor een maatschappelijk doel: zorgen dat auteurs werk maken en publiceren, in ruil voor een redelijke vergoeding. Het onderuit schoffelen van YouTube (of Marketingfacts) past niet bij dat doel.
Ik ben benieuwd of een dagje op zwart gaan genoeg is om de Amerikaanse kiezer in beweging te krijgen tegen SOPA.
