Hoe gaat onze post-pandemische werkdag eruitzien?

20 april 2021, 06:00

Thuiswerken 2.0

Ongeveer een jaar geleden schreef ik een blogartikel over thuiswerken: is het fantastisch of juist verschrikkelijk? Wat is er allemaal in de tussentijd veranderd? Zijn de veranderingen blijvend?

Natuurlijk kunnen niet alle werknemers, zelfs nu nog, vanuit huis werken. Niet alle beroepen lenen zich daar natuurlijk voor. Dit stuk is ook bedoeld voor degenen die wel thuis kunnen en mogen werken.

Het eerdere blogartikel: ‘Thuiswerken is fantastisch! Of: thuiswerken is afschuwelijk!

Verwacht wordt dat er grotere verzamelruimten en minder persoonlijke werkplekken zullen komen, veranderingen die worden aangewakkerd door het succes van thuiswerken. Bedrijven als Google, Microsoft en Walmart hebben al voorstellen aangekondigd voor hybride werkmodellen waarmee medewerkers minimaal een paar dagen per week op afstand kunnen blijven werken. Medewerkers bij Spotify kunnen kiezen of ze liever fulltime vanuit huis, op kantoor of een combinatie van beide werken. Ook Fontys heeft nu aangegeven dat thuiswerken geen uitzondering meer is. “Als het aan Fontys ligt werken we ook na ‘corona’ regelmatig vanuit huis. Uiteraard niet gedwongen zoals nu maar voor wie wil en als de werkzaamheden het toelaten. Door regelmatig thuis te werken, blijkt werk en privé beter te combineren. Bovendien is er geen woon-werkverkeer waardoor wordt bijgedragen aan vermindering van de CO2-uitstoot, files en parkeerdruk op de campus.”

Deze nieuwe regelingen betekenen dat bedrijven mogelijk minder kantoorruimte nodig hebben, en sommige hebben al bezuinigd op hun vastgoedbehoeften, blijkt uit een onderzoek van het adviesbureau PwC.

Voordelen en risico’s van hybride werken

Er is al veel wetenschappelijk onderzocht over voor en nadelen van hybride werken. Hierbij een kleine samenvatting uit een blog van Paris Will:

“Een van de voordelen van dit hybride model is dat het werknemers waarschijnlijk meer flexibiliteit geeft in waar en wanneer ze werken. Een toename van flexibel werken kan voordelen opleveren zoals het verhogen van de werktevredenheid (McNall, Masuda & Nicklin, 2009) en het verminderen van door het werk veroorzaakte stress (Hayman, 2010). Uit onderzoek blijkt dat mensen die thuis werken tussen de 15 en 45 procent productiever zijn dan op kantoor. Op deze manier lijkt het een win-winsituatie voor zowel de medewerkers als de organisaties als geheel.

“Zoom-free Fridays in strijd tegen de meedogenloosheid van de pandemische werkdag”

“Voor degenen die op afstand werken, kunnen de verminderde mogelijkheden voor informeel contact de communicatie bemoeilijken (Kiesler en Cummings 2002). Bovendien kan het moeilijker zijn om online persoonlijke relaties te ontwikkelen, aangezien ‘Zoom-vermoeidheid’ (Nadler, 2020) een recent fenomeen is, dat stelt dat mensen meer uitgeput raken van online communicatie. Daarom heeft de wereldwijde investeringsbank Citigroup videogesprekken op het werk op vrijdag verboden, ‘Zoom-free Fridays’, in een poging werknemers te helpen zich los te maken van de “meedogenloosheid van de pandemische werkdag”.

Gewoon uitgeput

Volgens de recente studie van Microsoft zei bijna tweederde van de meer dan 31.000 voltijdse werknemers of zelfstandigen in 31 markten dat ze ‘hunkeren’ naar meer persoonlijke tijd met hun teams en 37 procent van de het wereldwijde personeelsbestand klaagde dat hun bedrijven “te veel van hen vroegen” wanneer ze niet op kantoor waren. Ongeveer 54 procent van deze mensen voelt zich overwerkt en 39 procent is gewoon uitgeput. Dankzij deze nieuwe thuiswerkarrangementen zijn de vergaderingen aanzienlijk langer, zijn de ‘chats’ met 45 procent gestegen en werden er 41 miljoen meer e-mails verzonden in één maand alleen (februari 2021) in vergelijking met dezelfde maand vorig jaar.

Een collega vertelde me het volgende. Hij heeft dus een ‘thuiswerkplek’ waar hij voorheen op zijn mondharmonica speelde en leuke films keek. Sinds hij thuis moet werken zit hij op zijn plekje alleen om te werken. Het is een directe associatie geworden van ‘werk’. Hij speelt amper mondharmonica nog en kijkt ergens anders tv.

Thuiswerkexperiment mislukt?

‘Het grootste thuiswerkexperiment aller tijden is mislukt’, de conclusie van columnist en onderzoeker Richard Engelfriet in het AD. Thuiswerken is niet de toekomst, het is de hel. Hij noemt hiervoor vier redenen:

1. We kunnen niet multitasken. Op kantoor kunnen we ons gewoon op één ding tegelijk richten.

2. Een betere balans tussen privé en werk. We zijn beter af met één rol tegelijk.

3. Werken op kantoor levert meer geld op. Vooral voor cateraars, benzinepomphouders en schoonmakers.

4. Werken op kantoor zorgt voor een betere samenwerking.”

Op LinkedIn werd gevraagd: ben je het met hem eens? Petra Wentzel kreeg veel likes op haar reactie: “Totaal niet mee eens. Veel minder uitstoot van auto’s. Eigen tijd in kunnen plannen. Geen reistijd die fijn besteed kan worden aan leuke dingen. Minder vergaderen. Minder het gevoel opgesloten te zitten in een lelijk gebouw. En bovenal: veel meer doen in veel minder tijd door minder afleiding. Oh ja, had ik al gezegd dat ik thuis veel creatiever ben omdat ik meer naar binnen ben gekeerd in plaats van me te veel aan te trekken van wat collega’s vinden? Echt hoor: nooit meer terug naar die ratrace. Alleen naar kantoor voor gezellige afspraken met collega’s, contact houden. Maar ook dat gaat prima online voorlopig nog.”

Enorme kans voor kantoormedewerkers

Een groeiend aantal onderzoeken wijst op hoe post-pandemische werkpatronen eruit kunnen zien. Voor een paper ondervroegen drie economen José Maria Barrero, Nick Bloom en Steven Davis duizenden Amerikanen en concluderen ze dat de gemiddelde werknemer na de pandemie bijna de helft van de tijd thuis zou willen werken. Werkgevers zijn minder enthousiast, maar hun verwachting dat een vijfde van de werktijd thuis wordt doorgebracht (een dag in de week) is een grote verandering ten opzichte van de vorige norm. Het biedt ook een enorme kans voor kantoormedewerkers, staat er in een recent artikel in The Economist.

Wie ik ook spreek, iedereen ‘snakt’ weer naar fysiek contact

Wie ik ook spreek, of het nu mijn collega’s zijn of externen, iedereen ‘snakt’ weer naar fysiek contact. Als je er verder over door praat merk je wel dat de meesten een hybride vorm in de toekomst voor zich zien, dat hopen ze zelfs. Je hoeft echt niet ieder dag naar kantoor en je hoeft ook niet elke vergadering fysiek te doen, zeker niet als je op een ander locatie werkt. Mensen met kinderen hebben het wel vaak over uitdagingen, vooral tijdens thuisonderwijs. Dat was echt geen pretje. Maar letterlijk in je pyjama aan het werk te gaan, zonder al te veel zorgen over wat je aan moet doen is soms wel lekker. Als het sneeuwt en het is ijskoud is thuiswerken ook ideaal. Thuiswerken heeft een rits aan voordelen die iedereen wel kan opnoemen. Ik geloof zelf heilig in een hybride vorm. Een à twee dagen per week thuis en de rest fysiek, op school. Heerlijk!

Erdinç Saçan
Docent ICT & Business bij Fontys Hogescholen Eindhoven

Docent ICT & Business, Fontys Hogescholen Eindhoven. Woonachtig in ‘s-Hertogenbosch, getrouwd en vader van drie zoons. Passie voor een breed scala aan onderwerpen zoals marketing, technologische ontwikkelingen, ethiek, privacy, data, verdienmodellen, overtuigingsprincipes. Maar ook grote interesse in politiek, sociale cohesie, vrijwilligerswerk en netwerken.

Categorie
Tags

1 Reactie

    Sander van der Starre

    Interessant inzicht over de toekomst van het thuiswerken! We gaan het meemaken..


    20 april 2021 om 14:14

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!