De verpakking als UX: waarom verpakkingen op maat ertoe doen na de checkout

Dat belang is ook cijfermatig onderbouwd. Uit onderzoek van Dotcom Distribution blijkt dat 74% van de consumenten aangeeft dat verpakking invloed heeft op hun perceptie van een merk, terwijl 52% aangeeft eerder opnieuw te bestellen wanneer de verpakking als positief wordt ervaren. UX stopt daarmee aantoonbaar niet bij de interface, maar loopt door tot het moment waarop het pakket wordt geopend.

De verpakking vormt het eerste tastbare contactmoment tussen merk en klant. Dat moment is bepalend voor hoe betrouwbaar, zorgvuldig en consistent een merk wordt ervaren. Een sterke online-ervaring kan in één klap worden ondermijnd door een verpakking die rommelig, te groot of ondoordacht is. Voor marketeers betekent dit dat de klantreis niet eindigt in de browser, maar doorloopt tot aan de keukentafel van de consument.

De overgang van digitaal naar fysiek is een kwetsbaar moment waarin verwachtingen worden bevestigd of ontkracht

Online bouwen merken verwachtingen op via beeld, copy en positionering. De fysieke levering is het moment waarop die verwachtingen worden getoetst. Is de verpakking passend bij het product? Is er sprake van oververpakking? En voelt het geheel logisch en verzorgd aan, of juist geïmproviseerd?

Volgens onderzoek van Packaging Digest geeft 61% van de consumenten aan dat doordachte of premium verpakkingen hun herhaalaankoop positief beïnvloeden. Wanneer verpakking en product niet op elkaar aansluiten, ontstaat frictie. Niet omdat de inhoud slecht is, maar omdat de ervaring inconsistent aanvoelt. In UX-termen wordt de mentale flow van de gebruiker onderbroken. Dat effect wordt vaak onderschat, maar werkt door in hoe een merk wordt onthouden en beoordeeld.

Hier ligt een duidelijke rol voor marketing. Niet om verpakkingen ‘mooier’ te maken, maar om ze te benaderen als onderdeel van de totale gebruikerservaring. Net zoals een website logisch is opgebouwd, zou ook de verpakking moeten aansluiten op gebruik, context en verwachting. Verpakking op maat wordt daarmee geen logistieke keuze, maar een ontwerpvraagstuk.

Gebruiksgemak, logica en eenvoud zijn ook bij verpakkingen fundamentele UX-principes

User experience draait zelden om esthetiek alleen. De kern zit in gebruiksgemak en voorspelbaarheid. Dat geldt net zo goed voor verpakkingen. Hoe eenvoudig is het pakket te openen? Blijft de inhoud netjes op zijn plek? En hoeft de gebruiker niet te worstelen met tape, loze ruimte of onnodige lagen?

Uit onderzoek van Shorr Packaging blijkt dat 40% van de consumenten zich ergert aan oververpakking, terwijl 57% aangeeft dat te veel verpakkingsmateriaal een negatieve indruk achterlaat van een merk. Te grote dozen, overtollig vulmateriaal en slecht passende verpakkingen zorgen daarmee niet alleen voor inefficiëntie, maar ook voor aantoonbare UX-frictie.

Verpakkingen op maat verminderen juist deze frictie, doordat formaat, materiaal en constructie zijn afgestemd op het daadwerkelijke gebruiksmoment. Minder beweging, minder materiaal en minder handelingen voor de ontvanger zorgen voor een rustige, voorspelbare ervaring. Precies de principes die ook gelden voor goed ontworpen digitale interfaces.

Waarom verpakkingen op maat steeds vaker onderdeel worden van UX-denken binnen marketing en e-commerce

Steeds meer organisaties erkennen dat verpakking niet losstaat van merkbeleving en user experience. Niet als een los project, maar als structureel onderdeel van ontwerp- en merkdenken. Dit wordt versterkt door veranderende consumentverwachtingen. Uit onderzoek van IBM en de National Retail Federation blijkt dat 70% van de consumenten bereid is meer te betalen voor duurzame verpakkingen, terwijl 90% verwacht dat merken hierin actief verantwoordelijkheid nemen.

Verpakkingen op maat maken het mogelijk om controle te krijgen over dit fysieke contactmoment. Niet door extra branding toe te voegen, maar door keuzes te maken die logisch, efficiënt en consistent zijn. Dat draagt niet alleen bij aan een betere gebruikerservaring, maar ook aan duurzaamheid en kostenbeheersing. Minder loze ruimte betekent minder materiaalgebruik en efficiënter transport voordelen die zowel operationeel als merkmatig relevant zijn.

Platforms zoals maatwerkverpakkingen.nl, gespecialiseerd in verpakkingen op maat, laten zien dat dit geen niche-oplossing meer is, maar een logisch onderdeel wordt van volwassen e-commerce-UX. In een markt waarin klanten steeds kritischer zijn en ervaringen snel worden gedeeld, is verpakking niet langer een sluitpost. Het is een tastbaar moment waarop UX zichtbaar wordt of juist faalt.

Wist je dat: feiten over verpakkingen en verpakkingen op maat

• Tot 30% van het verpakkingsvolume in e-commerce bestaat uit loze ruimte, wat leidt tot extra transport en onnodig materiaalgebruik.
• Meer dan 40% van de consumenten noemt oververpakking expliciet als irritatie bij online bestellingen.
• Verpakkingen op maat verlagen de kans op transportschade, doordat producten minder kunnen schuiven tijdens vervoer.
• Een goed passende verpakking kan het inpakproces aanzienlijk verkorten, wat vooral bij schaalvergroting tijdwinst oplevert.
• Consumenten koppelen duurzame verpakkingskeuzes vaker aan merkbetrouwbaarheid dan aan prijsvoordeel.
• Verpakkingen op maat functioneren als ‘stille UX’: ze vallen niet op wanneer ze goed zijn, maar worden direct als storend ervaren wanneer ze ontbreken.

Voor marketeers die serieus werk maken van customer experience, is het daarom logisch om ook voorbij de checkout te kijken. Want pas wanneer digitaal en fysiek naadloos op elkaar aansluiten, ontstaat een totale merkervaring.