To Do: Don’t Be Evil – Balans tussen business en biologie

Op 8 juni 2010 organiseerde VINT (werk ik voor) in het Bussumse Spant!-theater haar jaarlijkse symposium (zie ook dit verslag van Bas van de Haterd: Vint: Internet of things). We hebben de nieuwe VINT publicatie gepresenteerd, en Midas Dekkers, Emily Green, Michael Braungart en Herman Wijffels waren er ook. Hieronder een paar van mijn bevindingen:

Het beest in de mens (Midas Dekkers)

Het is het beest in de mens waar we voor op moeten passen. Accepteer dat maar, want de evolutie valt niet te versnellen. Die heeft gewoon haar tijd nodig. Internet en ICT hebben de mens de afgelopen decennia niet beter gemaakt. Aan de andere kant zijn we vanuit onze sociale natuur allerlei anders geaarden om ons heen steeds meer gaan waarderen. Van negers en vrouwen tot dieren, waar in Nederland zelfs een partij voor is opgericht. Aan de vooravond van de parlementsverkiezingen was dit de analyse van Midas Dekkers op het VINT-symposium “To Do: Don’t Be Evil”. Dekkers, die de dag afsloot, gebruikt nog gewoon een typemachine en heeft geen mobiele telefoon.

Anywhere-netwerk (Emily Green)

Wat een verschil met de openingskeynote van Emily Green, president en CEO van Yankee Group. Zij presenteerde de wereldwijde maatschappelijke en economische potentie van mobiel breedband onder het motto “Anywhere: How Global Connectivity is Revolutionizing the Way We Do Business”. Dat is tevens de titel van haar laatste boek. De uitrol van mobiel breedband in alle sociaal-economische sectoren belooft de meest spectaculaire fase te worden in de ontwikkeling en toepassing van ICT en internet. Het “seamless, intelligent, ubiquitous, abundant Anywhere Network” zal mensen en dingen verbinden, overal waar dat waarde toevoegt, en zo hele sectoren als ook de essentie van werk herdefiniëren. Mobiel breedband zal ons helpen optimaal om te gaan met schaarse middelen, zal de wereld om ons heen veel transparanter maken en zal een sterk democratiserend effect hebben. Op die manier, aldus Green, zal dit daadwerkelijk universele netwerk de kwalijke kanten van menselijk handelen reduceren en de goede bevorderen.

Een wiegeliedje (Michael Braungart)

Van kwaad en kwalijk wil Michael “C2C” Braungart niet horen. Kwaad en kwalijk zijn simpelweg de afwezigheid van goed. Het klinkt diepzinnig maar zo is het niet bedoeld. Voor Braungart is het zo klaar als een klontje: we moeten de technische kringloop inrichten zoals de biologische. Daar fungeert afval als voedsel en moeilijker hoeft het niet te zijn. De ondertitel van de Nederlandse editie van zijn boek “Cradle to Cradle – Remaking the Way We Make Things” luidt dan ook simpelweg “afval = voedsel”. De “van wieg naar wieg”-gedachte van optimaal hergebruik is de duurzame variant op de verkwistende “van de wieg tot het graf”-praktijk, waar hergebruik alleen in de marge een rol speelt. Traditioneel leidt productie tot opslag en verbranding van afval, maar als we beter en vooral anders nadenken, hoeft dat helemaal niet. Denk in het verlengde van People, Planet en Profit, de drie P’s die bedrijven hebben geadopteerd als richtsnoer voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, aan Ecology, Economy en Equity. Duurzaamheid is pas gegarandeerd als die drie E’s in balans zijn. Braungart en co-auteur William McDonough hebben hun cradle-to-cradle-principe in de praktijk gebracht bij onder meer Ford, Unilever, Nike en Herman Miller. Braungart, die ook verbonden is aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit benadrukte op het “To Do: Don’t Be Evil”-symposium de C2C-voorbeeldfunctie van Nederlandse regio’s en bedrijven. Om krasse uitspraken zat Braungart niet verlegen. Met het huidige niveau en de toename van verkwisting en vervuiling hebben we onze leefomgeving binnen enkele decennia onherstelbaar verpest. “C2C is the only way to avoid a global holocaust”. Zorg om te beginnen gewoon, dat je afval productief kunt maken in technische of biologische kringlopen.

Bent u echt? (Joseph Pine)

Met Braungart en Dekkers stond de middag van “To Do: Don’t Be Evil” meer in het teken van de biologie en van organisch. Na Emily Green sloot Joseph Pine de ochtend af, en die stond daarmee duidelijk in het licht van technologie, mens en organisatie. Pine begon heerlijk simpel met het doel dat organisaties nastreven: waarde creëren voor de klant. Zonder dat het expliciet werd genoemd, ging het vervolgens over de intieme relatie tussen “organisatie” en “organisch” acteren, ontegenzeggelijk een kernwaarde in het kader van het “Don’t Be Evil”-gebod. Geloofwaardig waarde creëren voor de klant is waar het om gaat, en daarvoor kun je het beste het advies opvolgen van Polonius, een karakter uit Hamlet. Vrij vertaald luidt dat advies: “wees echt/eerlijk voor jezelf, dan kun je voor niemand anders meer onecht/oneerlijk zijn”. Niet toevallig keren authenticiteit en Shakespeare terug in de titels van de boeken die Pine samen met James Gilmore schreef: “The Experience Economy: Work Is Theater & Every Business a Stage” en “Authenticity: What Consumers Really Want”. Volgens Pine voelen we ons in de wereld alleen en op drift vanwege de “toxic levels of inauthenticity we are forced to breathe”. Net als Polonius hebben Pine en Gilmore hebben ook een advies: prijs jezelf maar liever niet aan als authentiek en echt, zoals het gemiddelde supermarktproduct. Het is makkelijker om authentiek te zijn, als je dat niet van de daken schreeuwt , want dat wekt alleen maar argwaan. En wat het thema van het VINT-symposium 2010 aangaat: “Doing Well by Doing Good” is de bekende maxime van Benjamin Franklin, een van de founding fathers van de Verenigde Staten. Maar je kunt ook gewoon “Doing Good by Doing Well” doen – gewoon door als organisatie eerlijk, echt en oprecht aan je klanten jouw waarde te leveren. Het basisgebod dat je daarbij kan leiden, is “Don’t Be Evil”.

Don’t Be Evil – boek en site (Herman Wijffels, Michiel Boreel, Menno van Doorn)

Herman Wijffels moest er even aan wennen, aan “Don’t Be Evil”. Wijffels houdt meer van positief gestelde aanmoedigingen, maar per saldo, zo zei hij, kon hij zich er goed in vinden. Voorafgaand aan de presentaties en overwegingen van Emily Green, Joseph Pine, Michael Braungart en Midas Dekkers ontving Herman Wijffels het eerste exemplaar van het boekje “To Do: Don’t Be Evil” uit handen van Michiel Boreel, CTO Sogeti, en Menno van Doorn, directie VINT. Herman Wijffels, onder meer voormalig Rabobank-topman en oudvoorzitter van de SER, is tegenwoordig hoogleraar Duurzaamheid en Maatschappelijke Verandering aan de Universiteit Utrecht en co-voorzitter van Worldconnectors, een initiatief van oudpremier Ruud Lubbers. Wijffels besprak het “To Do: Don’t Be Evil”-boekje, onderdeel van het gelijknamige multimediaproject van VINT, als volgt:

“Al die dingen die in de lopende verkiezingsstrijd niet aan de orde komen, die staan hier in. En daar gaat het om. De industriële tijd nodigde uit tot schaalvergroting en nu zien we overal kleinschalige technologieën, zoals in de life sciences en nanotechnologie. Daarmee hebben we de kans om kleine schaal en grote schaal optimaal in elkaar te schuiven, teneinde te komen van single-P governance naar de triple-P governance van People, Planet en Profit. Van eendimensionaal maximaliseren moeten we overstappen naar meerdimensionaal optimaliseren. Technologie is daarbij heel belangrijk. Steeds is zij een nieuwe release van idee en praktijk, en ICT faciliteert individualiteit zo grootschalig, dat ze de hele wereld omspant. Internet is de infrastructuur van het mondiale bewustzijn. Achter in dit boekje staat een interessante checklist voor elk van de drie P’s om te kijken waar je staat en waar je naartoe wilt. Het gaat erom, dat je de kwaliteit van verbindingen en relaties verhoogt, inclusief aarde, eco- en leefsysteem. Organisaties en individuen moeten niet wachten op de politiek, maar moeten zelf constructief en creatief aan de slag.”

Nota bene: De geautomatiseerde “Don’t Be Evil” PPP-checklist is als iPhone app gratis te downloaden via http://bit.ly/dbe-app