Hou op met spammen, beste vriend!

25 juni 2008, 06:02

Klik hier om dit bericht door te sturen naar een vriend. Die tell a friend systemen zijn niet alleen irritant, maar in Spanje overtreedt je er ook nog de privacywetgeving mee. Spaanse listbrokers liggen onder vuur, meldde de DDMA vorige week. E-mailadressen zijn ook persoonsgegevens, net als naam en adres. En verwerking daarvan mag alleen met toestemming van de eigenaar. De Spaanse wetgeving komt uit dezelfde Europese richtlijn als onze Wet Bescherming Persoonsgegevens, dus het ligt in de lijn der verwachting dat onze rechter net zo zal oordelen. Is het dan nu eindelijk afgelopen met die knopjes?

E-mailmarketing moet met opt-in, punt. Dat staat keihard in de wet, hoewel met heel wat meer woorden. Het gebruik van automatische oproepsystemen zonder menselijke tussenkomst, faxen en elektronische berichten voor het overbrengen van ongevraagde communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden aan abonnees is uitsluitend toegestaan, mits de verzender kan aantonen dat de desbetreffende abonnee daarvoor voorafgaand toestemming heeft verleend.

Waarom met zoveel woorden? Omdat er altijd slimmeriken zijn die gaan bedenken hoe ze onder een verbod met weinig woorden uitkunnen.

En dat is ook de oorsprong van tell-a-friend. Als je zelf geen e-mailadressen mag verzamelen, dan laat je gewoon je lezers die adressen aanleveren onder het mom van “leuk bericht, geef het door.” En als je dan in je algemene voorwaarden (die toch niemand leest) erbij zet dat de lezer verklaart toestemming te hebben van de eigenaar van het e-mailadres om het adres aan te leveren en op te slaan in een databank voor spamruns, ben je nog geheel legaal ook. Toch?

Nou, niet dus. Mijn vrienden kunnen mij niet opt-innen op mailings, dat kan alleen ikzelf. En dat vond (gelukkig) de Spaanse rechter ook. Misschien omdat die ook veel “tell-a-friend” spam kreeg, maar dat zal wel het geheim van de raadkamer blijven. In ieder geval werd deze praktijk in Spanje verboden. Listbrokers moeten nu eerst bij de eigenaar van het opgegeven adres toestemming vragen om ze commerciële mails te mogen sturen.

De Spaanse en Nederlandse privacywetgeving zijn op dit punt identiek. Het lijkt me dus logisch dat een Nederlandse rechter precies hetzelfde zal oordelen mocht iemand een keer zin hebben om dit aan te vechten.

En nee, u hoeft me nu niet allemaal artikeltjes door te sturen zodat ik bewijsmateriaal genoeg heb.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, blogger en partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Sinds 2001 beheert hij de site Iusmentis.com met meer dan 350 artikelen over internetrecht.

Categorie
Tags

23 Reacties

    André Scholten

    Ha, goed nieuws. Ik ben heel zuinig met het uitdelen van mijn email adres, maar mijn vrienden spammen hem rustig helemaal vol. Daar gaat je schone email account. Nu kunnen we dus sites verplichten deze optie om te bouwen naar 1 waar je van te voren kiest of je gespammed mag worden.

    Maar de Tell-a-friend is toch gewoon een andere vorm van een email aan al die mensen? Is het dan niet pas strafbaar als het gehanteerde systeem vervolgens je email adres opslaat voor gebruik in de toekomst? Wanneer dat niet gebeurd is er weinig verschil tussen een email en dat systeem.

    In dat geval zou ik Microsoft (Outlook) en Google (Gmail) kunnen vervolgen omdat ik zonder toestemming vooraf toch email krijg van onbekenden? Het lijkt me dat het nog wel een stukje genuanceerder ligt.


    25 juni 2008 om 08:24
    Niek ten Hoopen

    @André:

    Ik volg je niet helemaal. Tell-a-friend is gewoon een e-mail die een ‘vriend’ naar je kan sturen vanaf een website om je te ‘informeren’ over het een en ander. Niet meer, niet minder.

    Er zijn echter bedrijven die in hun voorwaarden leest blijken ze het e-mailadres op te slaan, en geef jij dan, simpel gezegd, toestemming om hen jouw vriend te laten spammen.


    25 juni 2008 om 08:51
    Ab Bertholet

    Goed dat je de kwestie weer een keer aankaart, Arnoud. De aanhouder wint hopelijk. Nog niet zo lang geleden heb ik op verschillende plaatsen het succes van de SP Virals proberen te relativeren, door op het misbruik van de doorstuuroptie te wijzen: ‘SP als in SPAM?’ Uit de reacties, ook van vakgenoten, bleek dat veel mensen het of niet begrijpen of er geen kwaad in zien. Bij het doorsturen moet je de ‘friend’ meteen een opt-in aanbieden, anders mag je zijn adres niet opnieuw gebruiken of vastleggen. De SP hield zich daar niet aan en dat is slecht voorbeeldgedrag.

    Overigens ben ik het niet met je eens dat doorsturen per definitie irritant zou zijn. Mits met verstand en gevoel toegepast kan het een zeer effectieve tactiek zijn, die goed aansluit bij de sociale behoeften en gewoonten van je doelgroep. Maar zoals wel vaker gebeurt wordt ook dit instrument veelvuldig toegepast door marketeers die met grote stappen snel thuis willen zijn. En dan mist het natuurlijk iedere subtiliteit en relevantie. In social communities zie je ook regelmatig marketeers als olifanten door de porseleinkast denderen. Da’s heel irritant, maar maakt de community als communicatieplatform voor marketeers nog niet verdacht.


    25 juni 2008 om 08:59
    ssmeding

    Dit gaat alleen over tell-a-friend functies die eigenlijk put-your-friend-on-a-spamlist zijn en niet over tell-a-friend waarbij eenmalig een e-mail wordt verstuurd?


    25 juni 2008 om 09:07
    ArnoudEngelfriet

    @Ab: wat ik vooral irritant vind, is dat de URL die men wil doorsturen, vaak nogal verpakt is in reclame en andere irrelevante zaken. Ik heb liever een kort mailtje met een persoonlijke noot waarom de afzender denkt dat ik het moet lezen.

    @Sint: als een site eenmalig een mail stuurt en het adres daarna weggooit, dan zitten ze dichter tegen de grens van legaliteit aan. Maar nog steeds, de mail wordt verstuurd zonder toestemming van de ontvanger en dat mag simpelweg niet als de mail commerciële inhoud heeft.


    25 juni 2008 om 09:29
    Rogier van der Veen

    Arnoud, ik begrijp de strekking van je verhaal. Adressen van ‘friends’ gebruiken mag niet, tenzij zij al eerder expliciet toestemming hebben gegeven. Tot zover helder.

    Maar hoe zit dat dan met de forward knop in Outlook?

    Of “Interessant artikel? Stuur het door” wat je vaak op weblogs ziet?

    En de functie doorsturen van SMS op mijn mobiele telefoon?

    De website, het programma of de telefoon heeft dan toch alleen een faciliterende functie?


    25 juni 2008 om 09:54
    ArnoudEngelfriet

    @Rogier: het gaat niet zozeer om het forwarden an sich, maar om de inhoud van het bericht. Als ik een vriend een URL mail, is daar niets mis mee. Stop ik er reclame in plus een URL, dan is dat strikt gesproken een verboden spammail. Nu zal de OPTA me niet snel een halve ton boete opleggen voor die ene mail, maar het kan wel.

    Veel van die tell-a-friend systemen maken gebruik van de gelegenheid om de ontvanger gelijk wat reclameboodschappen onder de neus te duwen. En dat is wat het tot een verboden spammail maakt.


    25 juni 2008 om 09:59
    Rogier van der Veen

    @Arnoud. Ik begrijp ‘em. Ben heel benieuwd wat de klachten richting de Europese Commissie op gaan leveren. Ik ga het in ieder geval op de voet volgen!


    25 juni 2008 om 10:04
    Niek ten Hoopen

    Toch blijf ik het suf vinden dat dit tegen alle ‘Tell-a-friends’ is gericht. Als een website de adressen niet opslaat is het toch gewoon een medium om als gebruiker een mail mee te versturen en zou je het gewoon als een gmail.com kunnen zien zonder de vrijheid om mails echt zelf te schrijven en zonder je eigen opmaak?


    25 juni 2008 om 12:12
    Ab Bertholet

    @Niek; dat ben ik helemaal met je eens, Niek. En dat de motor zowel bij gmail als elders uiteindelijk een marketingconcept is, en de brandstof geld, dat kunnen wij ook niet veranderen. En misschien willen we dat ook niet. Maar het moet wel netjes gaan, allemaal. De gebruiker moet weten waar hij aan toe is.


    25 juni 2008 om 12:21
    Lex

    Ok dus spammen op de adressen mag niet (lijkt me logisch) maar hoe zit het met het importeren van al je bijv. msn contacten op social networking sites zoals Hyves.nl?

    Leden worden aangemoedigd om contactpersonen te importeren, Hyves slaat de gegevens op en de contacten ontvangen een uitnodiging om ook lid te worden van Hyves. Hierdoor is het voor social networking sites mogelijk om heel snel enorme virale groei te boeken. Zonder deze optie zal het heel erg lastig worden om snel veel leden te verzamelen!

    Ik ben benieuwd of iemand hier een juridisch onderbouwde reactie op kan geven…


    25 juni 2008 om 17:34
    ArnoudEngelfriet

    Da’s een lastige, Lex. Je staat dan een bestand met persoonsgegevens te delen met Hyves, voor een doel waarvoor die contactpersonen jou die gegevens niet gegeven hebben. Heel formeel zou je daar bezwaar tegen kunnen maken bij jou dus als je andermans gegevens aan Hyves geeft.

    Voor Hyves geldt hetzelfde als voor de tell-a-frienders. Als ze die gegevens gaan gebruiken om commerciële boodschappen te sturen naar die contactpersonen, dan is Hyves fout bezig.

    En wat mij betreft zijn wervende mails om lid te worden van een of ander netwerk, net zo goed spam als viagra en aanverwante onzin. Ik zou graag een knopje hebben om tegen Plaxo en Pulse en dat soort sites te zeggen “nee, opzouten, ik zit al bij Linkedin en dat is meer dan zat.”


    25 juni 2008 om 18:16
    mfjobs

    Interessant stuk Arnoud, zoals altijd van je. Top. Ik had er nooit zo over nagedacht, maar ik zou dan ook nooit ‘send a friend’ mail adressen voor meer gebruiken dan die ene mail. Maar of je die mail helemaal niet commercieel verpakt, dat is borderline, maar volgens de letter van de wet spam.

    Maar… wat als ik nu iets ‘commercieels’ wil forwarden? Ik denk aan een vacature? Recruitment is marketing dus een vacature is een advertentie. Dan is dat per definitie spam volgens de letter van de wet?


    25 juni 2008 om 18:37
    Lennert

    De Spaanse en Nederlandse privacywetgeving mogen dan grote overeenkomsten vertonen, op het gebied van naleving zijn er duidelijke verschillen. Ik heb de afgelopen jaren veel onuitgenodigd nieuwsbrieven gekregen, ook na de laatste aanscherping van de wet en (dubbele) opt in ontbreekt dit in veel gevallen. Opvallend is dat ook Nederlandse bedrijven, die zich in Nederland hier wel aan houden in Spanje dit niet altijd doen.

    Overigens is de FECEMD niet de branchvereninging voor DM zoals de DDMA het noemt, maar de overkoepelende organisatie van verschillende branche organisaties als telemarketing, online marketing, interactive marketing, DM, e-commerce, etc. Lidmaatschap is bijna een vereiste om iets van de grond te krijgen, dat zijn we dan ook, maar te vaak lopen goede voorstellen stuk op politiek. De uitspraak van de Spaanse rechter heeft iedereen wakker geschud en ik ben benieuwd naar de naleving en vervolgstappen.


    25 juni 2008 om 19:11
    Ab Bertholet

    Zowel wat de vacatures als wat Hyves en andere netwerken betreft, en welllicht ook het hele tell a friend principe is nog iets anders van belang. In de definitie van SPAM is o.a. een criterium dat het om bulkmail gaat. Wat dat hele doorsturen beoogt is er juist een persoonlijke, unieke mail van te maken. Je kunt vrijwel altijd een persoonlijke boodschap toevoegen. En dan is het geen bulkmail meer en daarom ook geen SPAM, zou je kunnen zeggen. En netwerksites als Hyves etc. moeten ook het initiatief aan de gebruikers zelf laten om anderen uit te nodigen. Ze mogen niet zelf aan de slag gaan met de persoonsgegevens die op hun server staan.


    25 juni 2008 om 19:13
    ArnoudEngelfriet

    @Marketingfacts Jobs: het verbod gaat om commerciële mededelingen waar je geen voorafgaande toestemming voor hebt gehad. Eén mailtje is ook verboden, het hoeft geen bulkmail te zijn. Ik verwacht niet dat de OPTA snel optreedt bij één mail hoor, maar goed.

    Als je als recruiter een vacature stuurt naar iemand die daar niet op zit te wachten, zit je dus volgens de letter van de wet fout. Aan de andere kant, als ik mijn e-mailadres aan een recruiter geef, dan is dat impliciet met het doel dat ik vacatures in mijn inbox krijg. Dus dan zou je wel goed zitten. Ik krijg soms van die mails met “ik vond uw CV op internet en ik had een interessante baan voor u”. Dat is dus verboden.

    @Ab: ook één commerciële mail is dus verboden. En ik blijf het twijfelachtig vinden. Als het gaat om de persoonlijke boodschap, dan kun je ook gewoon zelf een mail sturen. Waarom moet dat via die site?


    26 juni 2008 om 05:48
    ArnoudEngelfriet

    @Alex: ik denk dat je het artikel verkeerd leest. Er staat:

    Het gebruik van

    a) automatische oproepsystemen zonder menselijke tussenkomst

    b) faxen

    c) elektronische berichten

    voor het overbrengen van ongevraagde communicatie … is uitsluitend toegestaan mits

    Je zou wel kunnen zeggen dat omdat er “berichten” staat, één enkel bericht niet verboden is. Maar stelselmatig steeds één bericht sturen lijkt me nog steeds berichten sturen.


    27 juni 2008 om 16:55
    Alex

    Mmm ja, dan doe ik dat bij deze 😉

    Het versturen van een opt-in met mensen tussenkomst zou anders ook spam zijn. Dat kan niet de bedoeling zijn geweest. Het bedrijf zou iets dergelijk slechts een keer kunnen toestaan, met een opt-in mogelijk, en dan op een witte of zwarte lijst zetten.

    En een vraag die niet onbelangrijk is wie is verantwoordelijk voor het steeds verzending van e-mail. Het bedrijf of de persoon, of een combinatie van beiden? Zou je zo’n bedrijf mede als provider kunnen aanmerken?


    2 juli 2008 om 10:26
    Ematters

    Hoi Arnoud,

    Het gebruik van een tell-a-friend functionaliteit zoals jij die beschrijft is inderdaad verwerpelijk, niet juist en tegen de wet. Een dergelijke functionaliteit kan echter ook juist worden ingezet.

    Indien een bedrijf professioneel bezig is met email marketing zullen ze ook in hun tell-a-friend functie een opt-in procedure gebruiken.

    De email adressen worden dan niet opgeslagen.

    De ontvanger krijgt een eenvoudige mail zonder reclame met een URL waar de nieuwsbrief is te vinden en de mogelijkheid zich in te schrijven voor de nieuwsbrief.

    Indien de ontvanger geen actie onderneemt krijgt hij/zij daarna nooit meer een email.

    Deze procedure is netjes en werkt positief voor alle drie de partijen:

    1. de afzender

    2. bedrijf in kwestie

    3. de ontvanger


    31 juli 2008 om 05:38

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!