Maarten den Braber (Quantified Self Europe): “Delen van persoonlijke data is niet per se logisch”

Afgelopen maand vond de zesde Quantified Self Europe-conferentie plaats, met vrijwel exact evenveel deelnemers als vorig jaar. Organisator Maarten den Braber kijkt tevreden terug. “Groei is geen doel. Ons doel is dat je mensen persoonlijk leert kennen en dan gaat het niet om grote aantallen. Een goed gesprek wordt niet beter als je het met 200 in plaats van 2 mensen voert.” Wereldwijd zijn om en nabij de 30.000 mensen uit 130 verschillende landen geïnteresseerd in het onderwerp. Eenvoudig uitgelegd: het gebruikmaken van zelfmeting om meer over jezelf te weten te komen. Waarbij de geïnteresseerden verder kijken dan de cijfers alleen.

Het onderwerp speelde altijd al, maar is in het post-Snowdentijdperk actueler dan ooit. Bijhouden van data is één ding, maar wil je die gegevens ook altijd delen? Den Braber pleit ervoor daar kritisch naar te kijken. “Het is niet meer per se logisch om zomaar persoonlijke data te delen zonder dat je weet waar die naartoe gaan of wie er belang bij heeft.” Of dat nu gaat om verzekeringsmaatschappijen of om bedrijven die er veel geld mee verdienen.

Dat laatste is een duidelijke trend. Bedrijven, zoals bijvoorbeeld Fitbit, verdienen geld met de verkoop van hun apparaat, maar verdienen zo mogelijk nog meer met de verkoop van de data die via het apparaat op grote schaal binnen komt. Het verkopen van de data maakt onderdeel uit van het businessmodel

“Er wordt heel veel gewicht in de schaal gelegd door bedrijven”

Den Braber kijkt er niet van op. “Het verbaast mij niks. Ze hebben 43 miljoen funding opgehaald, dat doe je niet op basis van een stukje plastic.” Toch ziet hij dat veel mensen ervan schrikken. Dat lijkt niet nodig, maar het is wel goed om bedrijven kritisch te blijven volgen. “De vraag is: hoe open ben je over dat model? (…) Wat je nu ziet: er wordt heel veel gewicht in de schaal gelegd door bedrijven. Ik geloof dat Google echt tientallen advocaten aan het werk heeft voor lobby-activiteiten in Brussel. En dan hebben wij hier in Nederland Bits of Freedom en die proberen dan met een man of 7 à 10 wat tegenwicht te bieden.”

Niet dat er nu schandalige dingen gebeuren. En grote datasets kunnen ook veel waarde hebben. Als mensen op grote schaal luchtkwaliteit en astmaverschijnselen vertonenm, kan dat bijvoorbeeld veel waardevolle inzichten opleveren. “Ik ben ook wel een beetje van het meebewegen, want ik gebruik redelijk veel van die technologie, zonder dat ik altijd helemaal de implicaties overzie. Maar ik verwacht altijd dat het fout kan gaan en dat niks veilig is, dus ik doe al een beetje aan zelfcensuur.”

“Ik probeer me er bewust van te zijn en vooral anderen bewust van te maken. Ik roep tegen iedereen die het horen wil dat een bedrijf als Fitbit gebruikmaakt van jouw data. Daar kunnen we ook van beslissen dat het prima is en ik denk dat er ook situaties zijn waarin dat zo is, alleen moet je je er wel bewust van zijn.” Kleinschalige do it yourself-meetapparatuur kent deze gevaren natuurlijk niet. Probleem is alleen dat je daar vaak veel meer technische kennis voor moet hebben. “Het zou een mooi alternatief kunnen zijn voor die grote bedrijven die hun data vermarkten. Maar op dit moment zie je een trade-off tussen gemakzucht en ruwe data. Ik verwacht de komende tijd wel meer alternatieven.”

“Quantified employee event”

Waar ook duidelijk behoefte aan bestaat: een dashboard waarop alles wat je zelf meet, samenkomt. Nu is het nog zo dat elke app of meetapparaat op zichzelf staat. Lastig wanneer je conclusies wil trekken. “Ik denk dat dat het probleem is waar het meest aan gewerkt wordt, maar een oplossing is niet dichtbij. Het is ongeloofelijk complex.” Neem bijvoorbeeld de zogenaamde timestamps in de diverse toepassingen, die zijn geen van alle geijkt. Dus alles met elkaar kunnen vergelijken, is voorlopig niet aan de orde.

Den Braber zelf is op dit moment bezig Quantified Self inzichtelijk te maken voor bedrijven en werkt aan een quantified employee-event. Belangrijkste vraag: hoe kunnen bedrijven metingen gebruiken? Ook hier is natuurlijk direct de vraag waarom bedrijven hierin geïnteresseerd zouden zijn: “Proberen ze goede dingen te doen en mij te helpen of houden ze me in de gaten?” Daarbij zijn van boven opgelegde metingen heel anders dan metingen die je verricht omdat je daar zelf interesse voor hebt. Den Braber adviseert bedrijven intern te zoeken naar ambassadeurs. Wat doen de werknemers al en maak dat zichtbaar. “Werk van onderen naar boven en niet andersom. Je kunt het ook eens proberen: geef 20 werknemers maar eens een stappenteller en zie wat daarmee gebeurt.”