Het platform als businessmodel: globaal leren, lokaal profiteren

19 oktober 2018, 06:00

Welkom in de connected revolutie waar alles en iedereen met elkaar in verbinding staat. Ook platformen vinden hier hun kracht. Met succes: zeven van de tien topbedrijven van de wereld werken met een platform-gebaseerd businessmodel, waaronder Facebook en Amazon. Globale platformen kunnen het bedrijfsmodel veranderen, maar andere bedrijven ergeren zich aan hun groeiende monopolie-positie. Dit leidt tot een nieuwe trend: lokale platformen, zoals Werkspot en Helpling, zijn bezig met een opmars.

Dat we leven in een platformeconomie is duidelijk, maar wat moeten we precies onder platformen verstaan? Platformen zijn geen nieuwe verschijning, maar bijna zo oud als de mensheid zelf: een platform brengt aanbieders en vragers van diensten of producten met elkaar in contact. Een model dat – bijvoorbeeld in de vorm van een bazaar – al eeuwenlang uitstekend werkt. Aangejaagd door digitalisering zijn we inmiddels gewend aan de moderne variant. In onze huidige economie vormen platformen dan ook de basis voor allerlei activiteiten – van kopen (Bol.com) tot zoeken (Google), lezen (Blendle), luisteren (Spotify), delen (Instagram) en ga zo maar door.

Lokaal tegenover globaal

Globale platformen zetten op een slimme manier digitale technologieën en nieuwe manieren van denken in om innovatieve businessmodellen te ontwikkelen. Zij omarmen digitalisering in plaats van het te zien als bedreiging en verlagen drempels voor de consument. Zo heeft de consument dankzij globale platformen tegenwoordig toegang tot de hele wereld – via Amazon kunnen we net zo makkelijk een product kopen uit Taiwan als uit Amsterdam. Het faciliteren van interactie tussen anderen, meestal tussen vraag en aanbod, is dan ook iets waar globale platformen sterk in zijn. Een belangrijk punt, want platformen zijn het meest succesvol als er een goede balans is tussen vraag en aanbod.

“Via Amazon kunnen we net zo makkelijk een product kopen uit Taiwan als uit Amsterdam”

De opkomst van platformen heeft ertoe geleid dat allerlei branches te maken krijgen met onverwachte concurrenten: disruptors die via een platform de markt op een hele andere manier betreden. Lokale aanbieders kunnen zich hier op verschillende manieren tegen wapenen. Zo zien we dat een deel zich aansluit bij globale platformen. Denk aan een Bol.com dat andere verkopers toelaat op het platform.

Enerzijds geeft dit lokale aanbieders een kans op voorbestaan, anderzijds is het een extreem gecontroleerde en gereguleerde overlevingsstrategie. Zo moet de lokale speler een percentage van zijn omzet afstaan aan de globale speler. Deze manier van je wapenen tegen globale platformen leidt er dus toe dat de lokale aanbieder altijd ergens op moet inleveren.

Een andere, betere manier waarop lokale spelers weerstand kunnen bieden tegen globale concurrenten, is geïnspireerd door globaal succes een eigen platform opstarten. In bepaalde bedrijfstakken kan het echter lastig of zinloos zijn om alleen te werken. Hier ligt de kracht in een lokaal alternatief waarbij meerdere lokale spelers samenkomen om een grote disruptor tegenwicht te bieden of voor te zijn. In markten waar globale spelers nog niet actief zijn, kunnen plotselinge, nieuwe toetreders de markt volledig verstoren. Door samen te werken kunnen lokale spelers een betere oplossing voor de eindklant leveren, mede doordat er lokaal verschillende voordelen te behalen zijn.

Kansen voor authenticiteit

Lokale spelers bezitten een aantal voordelen ten opzichte van globale spelers. Hier valt bijvoorbeeld het persoonlijke aspect onder dat je lokaal de klant kan bieden. Consumenten zijn namelijk steeds minder geïnteresseerd in massaproductie. Ze verwachten authenticiteit en een persoonlijke benadering.

“Platformen zijn het meest succesvol als er een goede balans is tussen vraag en aanbod”

Een interessante ontwikkeling hierin is het ROPO-effect: research online, purchase offline. Consumenten zoeken online naar informatie, maar de daadwerkelijk aankoop vindt offline plaats. Globale platformen kunnen niet voldoen aan de vraag naar authenticiteit en de offline winkel, omdat hun gehele klantreis online is. Voorheen vond dit proces juist andersom en daarmee in het voordeel van globale platformen plaats: consumenten lieten zich offline informeren en zochten online naar de beste prijs.

Een ander voordeel voor lokale platformen ligt in het feit dat globale spelers een generieke aanpak voor de hele wereld hanteren, waarin weinig ruimte is om rekening te houden met lokale aspecten. Het is voor globale platformen al lastig om volledig te voldoen aan bijvoorbeeld de Europese GDPR, laat staan het balanceren van specifieke regelgevingen per branche per land. Lokale spelers staan hier juist sterk in, omdat zij kennis hebben over de lokale wet- en regelgeving en dit specifiek voor één regio aanbieden. Daarnaast lijken globale platformen vaak gratis voor consumenten, maar betalen zij uiteindelijk met hun gegevens. Lokale spelers kunnen in deze privacy-kwestie een goed voorbeeld stellen door het eigendom van de gegevens bij de consument te leggen, zodat hij zelf kan beslissen met wie hij bepaalde gegevens deelt.

Het beste van beide werelden

Lokale spelers doen er goed aan het globale platformdenken op te pakken en dit te combineren met lokale wet- en regelgeving, samenwerking met anderen, veiligheid en kennis van de markt. Op deze wijze kan het globale gedachtegoed lokaal ingezet worden om een alternatief te vormen voor grote disruptors. Met andere woorden: globaal leren, lokaal profiteren.

Romy Farber
Business Manager bij BCT

Categorie
Tags

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!