Internetrecht top 10: Abonnementen opzeggen, auteursrechtfalen en meer
De belangrijkste gebeurtenis op het gebied van internetrecht in 2009 is het per maand kunnen opzeggen van internet- en telefonieabonnementen. Dat blijkt uit de meer dan 1000 vragen van consumenten die mijn juridisch adviesbureau ICTRecht dit jaar ontving. Dankzij een wetswijziging per 1 juli behoort de bekende ergernis van steeds een jaar aan een abonnement vastzitten nu tot het verleden.
Ook hoog scoorde het falende auteursrechtenbeleid van sociale netwerksites zoals Hyves en Web-log. Zij verwijderden zonder enige controle een gebruikersprofiel na een evident incorrecte klacht over auteursrechtenschending, en negeerden daarbij hun eigen procedures over dergelijke klachten. De vonnissen tegen Mininova en Pirate Bay en het kabinetsstandpunt om downloaden uit illegale bron te gaan verbieden, nemen de gezamenlijke derde plaats in.
Onze volledige top 10:
- Het per maand (kosteloos) kunnen opzeggen van internet- en telefonieabonnementen. De oude verlenging met steeds een jaar was vele consumenten een doorn in het oog. Ook het moeten betalen van afsluitkosten of een afkoopsom zorgde voor veel ergernis.
- Het falende auteursrechtenbeleid van sociale netwerksites zoals Hyves en Web-log. De sites verwijderden na een klacht van een zogenaamde rechthebbende een tekst waarop helemaal geen auteursrechten rustten. Dit raakt elke consument met een profiel; een klacht is zo gestuurd en kan tot verwijdering van het hele profiel leiden.
- De vonnissen tegen Bittorrent-sites Mininova en The Pirate Bay, samen met het kabinetsstandpunt dat downloaden uit illegale bron verboden moeten worden. Volgens de industrie is dit terecht, omdat er al een volwassen legaal aanbod aan muziek en films zou zijn in Nederland.
- De uitbreiding van het spamverbod naar zakelijke ontvangers. Hoewel dit verbod strikt gesproken consumenten niet raakt, had deze uitbreiding tot gevolg dat vrijwel alle nieuwsbrieven naar consumenten hun mailbestand grondig hercontroleerden.
- De bewaarplicht voor internetproviders. Gedurende zes maanden worden alle communicatiegegevens van consumenten bewaard ten behoeve van Justitie. Dit biedt ongekende mogelijkheden om het gedrag van burgers te volgen. De regel ontving niet voor niets de “Big Brother Award”.
- Het voornemen van Buma/Stemra om consumenten 780 euro per jaar te laten betalen om Youtube-filmpjes met muziek op hun Hyve of blog te plaatsen. Hoewel dit op korte termijn van de baan is, blijft er veel onduidelijkheid over de toekomst. Zeker nu de auteursrechtenorganisatie heeft gemeld dat een site met advertenties al buiten de vrijstelling voor consumenten valt.
- De herstart van privacyorganisatie Bits of Freedom. Na jaren van afwezigheid bracht internetadvocaat Ot van Daalen de verdediger van privacy en communicatievrijheden terug onder de schijnwerper met duidelijke standpunten over onder meer netneutraliteit, de bewaarplicht en het downloadverbod.
- De gestandaardiseerde algemene voorwaarden van Thuiswinkel.org. Met onder andere recht op minimaal 14 dagen bedenktijd en meer duidelijkheid over prijzen en de bedenktijd wordt hiermee de positie van de consument versterkt.
- De schikking van Microsoft met de Europese Commissie. Hierdoor krijgen Windowsgebruikers nu een webbrowser naar keuze aangeboden en niet standaard Internet Explorer.
- De aanscherping van het gokverbod op internet. Justitie trad dit jaar harder op tegen goksites, en kondigde ook maatregelen aan tegen gokken op buitenlandse sites.
Deze top 10 baseerden we op de meer dan 1000 vragen van consumenten die we het afgelopen jaar ontvingen (onder andere via mijn weblog). Ook hebben we gekeken naar impact in de (vak)media van deze onderwerpen. Maar natuurlijk zijn er altijd nog andere interessante onderwerpen die we vergeten zijn of die net buiten de top 10 vielen. Zo was er veel te doen over verbanningen op forums of de toegankelijkheid van websites op grond van de Wgbogvhocz (zo heet ie echt) en BREIN’s dagvaarding via Twitter. De origineelste vraag vond ik of je een escortdame die je via internet bestelt, gratis mag annuleren als ze binnen zeven werkdagen haar dienst levert.
Hebben jullie er nog? (Onderwerpen, niet escortdames.)
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, blogger en partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Sinds 2001 beheert hij de site Iusmentis.com met meer dan 350 artikelen over internetrecht.