Is gratis een goed reclamewoord?

15 mei 2008, 05:19

{title}Is gratis een woord dat mensen trekt in advertentieteksten of schrikt het mensen juist af? Ik kom er maar niet over uit en ik zou graag de mening van de Marketingfacts-marketeers hier eens over willen vragen. Persoonlijk heb ik er nooit problemen mee gehad, ik heb er zelfs in het verleden een zeer succesvolle actie mee gedaan. Maar toch hoor ik veel partijen zeggen dat het afschrikt en juist omgekeerd werkt. En ook die logica kan ik volgen.

Zo stond bijvoorbeeld in het blogkermis-stuk van Haro Willemsen over de 10 meest irriterende verkooplingo op nummer 7: gratis. Willemsen schreef:

‘There’s no such thing as a free lunch. Voor niks komt de zon op. En meer van dat soort uitdrukkingen (zie punt 3). Als ik ergens het woord gratis in zie staan, ben ik op mijn hoede. Moet ik eerst vijf pagina’s persoonlijke gegevens invullen, van schoenmaat tot sexuele voorkeuren, om een artikel of programma “gratis” te mogen downloaden? Krijg ik kosteloos een tijdschrift thuis, maar wel barstensvol met advertorials, commercials, zonder onafhankelijke redactie? Gratis voelt voor mij als een busreis naar Düsseldorf, waarbij de gelukkigen onderweg wel eerst een vier uur durende verkoopshow moeten ondergaan, voordat ze mogen genieten van een gratis glaasje Duitse glühwein. Liever betaal ik ergens goed voor, dan dat het gratis is.’

Een persoonlijke mening? Misschien wel. Maar ook bij één van mijn oud-werkgevers hadden we de regel dat het woord gratis niet gebruikt mocht worden. Het waren hooguit kosteloze events die we organiseerden, niet gratis. Dat zou afschrikken en bleek (voor zover je zoiets geheel objectief kan meten) een beter rendement te halen.

Is gratis nog betrouwbaar? Of schrikt het af? Ik spreek nu even puur over het gebruik van het woord in reclame-uitingen waarbij ik de assumptie maak dat het product of de dienst ook echt gratis is.

Bas van de Haterd
Professioneel bemoeial bij Van de Haterd Consultancy

Freelance professioneel bemoeial. Kijkt altijd naar het fundamentele probleem, niet de quick fix. Centrale focus zijn de (online) dialogen met klanten, stakeholders, medewerkers en toekomstig medewerkers (afhankelijk van de opdracht). Actief als interim community manager, projectleider voor nieuwe corporate recruitmentsites, adviseur bij verschillende start ups en inspirator m.b.t. de toekomst van werk (de arbeidsmarkt van de 21e eeuw).

Categorie
Tags

23 Reacties

    Floris Hulsmann

    Als het gaat om actie/reactie is gratis een prima reclamewoord. Raakt je recht in je emotionele rechterhersenhelft, die volgens de onderzoeken een beperkt aantal woorden kan ‘lezen’. Gratis is daar eentje van en valt dus meer op dan ‘kostenloos’ of ‘0 euro’. Maar ja, tegen wie hebben we het vervolgens. Als je tegen een getrainde marketingman/vrouw gratis zegt, zal die niet accuut reageren.


    15 mei 2008 om 05:31
    hanrusman

    @Joost, Anderson heeft het niet over de copy gratis, maar over het businessmodel ‘Gratis!’.. Ik denk dat het woord gratis per doelgroep verschilt. Gratis is toch minder dan 0 euro (waarbij mensen gaan denken, ‘maar wat moet ik dan wel betalen..’). Ik denk dat je het kan ondervangen door te vertellen waarom je dat gratis weggeeft. Anderson heeft daar ook zijn ideeën over.


    15 mei 2008 om 06:10
    Michel

    @ joris

    Ik weet niet of je kan zeggen dat gratis direct geassocieerd wordt met 0 euro, of kosteloos. Als ik puur uit eigen ervaring kijk dan denk ik eerder aan termen als ‘slechte kwaliteit’ of ‘addertje onder het gras’.


    15 mei 2008 om 06:27
    ssmeding

    Het hangt sterk van de context af hoe mensen het ervaren. Als duidelijk is waarom iets gratis kan worden aangeboden (bijvoorbeeld bij aankoop van iets anders of voor de eerste x reacties) is het al iets heel anders dan wanneer het ‘gratis’ uit de lucht komt vallen en er wel gewoon kleine lettertjes aan vast móeten zitten…


    15 mei 2008 om 06:42
    Mathijs Dordregter

    Gratis is een woord dat in veel opzichten in het verleden is misbruikt. Ik denk dat het nog steeds kan werken, maar niet op alle manieren. Gratis zou ik alleen nog maar gebruiken als een incentive bij bijvoorbeeld een proefabonnement. Als een product losstaand gratis is, zou ik kiezen voor ‘€ 0,-‘. Als je het hebt over bijvoorbeeld een financieel advies, is het gebruik van ‘kosteloos’ of ‘vrijblijvend’ handiger.


    15 mei 2008 om 07:21
    MR

    Ik denk dat met name door de vele telefoonaanbieders het effect van ‘€ 0,-‘ juist is weggevaagd, producten worden tevaak aangeboden voor € 0,- in combinatie met een abonnement. Bij mij gaat er in elk geval meteen een belletje rinkelen..


    15 mei 2008 om 07:56
    ruudsander

    wij hebben uitgebreid getest met het woord gratis en €0.00 en gratis blijft toch het meest verkopen (telecombranche)


    15 mei 2008 om 08:24
    Ate Bontjer

    Zoals laatst bleek uit die Eyetracking video (of was dat op een andere site?) kijken mensen snel, vaak en lang naar het woordje Gratis. Het is dus wel een aandachttrekker. Of het ook leidt tot conversie weet ik niet hij valt wel op. Misschien een hulpmiddel om de bezoeker tot conversie over te halen?


    15 mei 2008 om 10:25
    Martijn Couprie

    Dit is nou een mooi voorbeeld waarom zoekmachine marketing de term marketing bevat. Of je het woord gratis opneemt in je advertenties of banners hangt sterk af van het merk waaraan de advertentie/banner gekoppeld is. Immers hangen aan het woord gratis bepaalde associaties die je mogelijk wel/niet aan je merk gekoppeld wilt zien. Het is bijvoorbeeld voor te stellen dat de Telegraaf minder moeite heeft met het gebruik van de term gratis dan bijvoorbeeld de NCR Handelsblad.


    15 mei 2008 om 11:58
    chi666

    Mooie discussie, veel info, super, bedankt.

    Grappig detail, krijg net mail met de tekst: Op verzoek sturen we u als relatie kosteloos een exemplaar van

    De meningen zullen altijd verdeeld blijven en afhankelijk zijn van je doelgroep en product. Als iets gratis is, denk ik dat ik het voortaan toch gewoon weer als gratis ga aanprijzen als ik deze reacties lees.


    15 mei 2008 om 16:53
    haraldheukers

    Wat Bas ook zegt denk ik: ligt aan het type product wat je aanbiedt denk ik. Gratis is bij een product zoals een hypotheek, verzekering, autoverzekering, etc. nogal een ‘goedkoop’ begrip. Gebruik dan synoniemen als kosteloos, vrijblijvend, enzovoort. Een potje pindakaas, jam, leent zich meer voor ‘gratis’ denk ik. Nou ja, denken, we hebben zelf ook online sales campagnes gedaan waaruit ik dit soort conclusies haal.


    15 mei 2008 om 20:53
    Logfather

    Gratis telt alleen als het ook echt gratis is. Zeker op het internet kom je er vaak na 1 / 2 keer klikken achter dat er toch (verborgen) kosten zijn. Ook een goed slecht voorbeeld is van de lokale mobiele telefoon boer die in de Amsterdamse trams reclame maakt: iPhone Gratis *zoeft een beeldje het scherm in* 27,99 per maand. Dat schiet niet op natuurlijk…


    16 mei 2008 om 10:30
    Vincent Neve

    De impact van het woord gratis, of termen van gelijke strekking, is volgens mij hoofdzakelijk afhankelijk van de publieke opinie over een product. Ik denk wel dat er onderscheid in twee situaties is, namelijk:

    1)het publiek komt in aanraking met producten en beoordeelt voordat de term gratis hieraan gekoppeld wordt.

    2)het publiek komt in aanraking met producten in combinatie met een gratis insteek en beoordeelt daarna.

    In scenario 1 zal volgens mij de bestaande beoordeling van het product doorslag geven in de invloed van de “koppeling gratis”. Lekkere pindakaas neem je gratis mee naar huis, een gave mp3-speler wil iedereen gratis enz.enz. Er bestaat wellicht een negatief effect van de term gratis op langere termijn omdat de gratis gave mp3-speler minder gaaf wordt en mensen achterdochtig worden bij wekenlang gratis pindakaas. De eerste impuls echter, is m.i.z. afhankelijk van de eerste beoordeling en als die positief is, is in eerste instantie de combinatie met gratis dat ook. Bij negatieve beoordeling geldt een tegenovergestelde redenatie. Troep wil je ook gratis niet, maar bij wekenlang gratis associatie ga je misschien toch eens testen. Het is immers toch gratis.

    In scenario 2 heb je te maken met een iets andere situatie, namelijk beoordeling door mensen die beinvloed wordt door de koppeling met de term gratis. Toch zal wederom het product de doorslag geven na de gratis test of zelfs al voor de test doordat gratis niet bij het imago van de productgroep past (bijv. verzekeringen).

    Kort samengevat is “gratis” of vergelijkbare termen in mijn ogen alleen van (negatieve) invloed in gevallen van overvloed, bij niet met “gratis” matchende product(groep)en, of in het ergste geval als het product uberhaupt al slecht is.


    16 mei 2008 om 10:33
    John de Vroede – MX

    Leuke discussie.

    Het woord GRATIS is sterk, maar ook gevaarlijk. Afhankelijk van je doelstelling en propositie is het wel of niet te gebruiken. Zeker in de btb markt wordt het als goedkoop ervaren, vandaar dat “kosteloos” gebruikelijker is. Toch blijft het sterk. Directer kan niet.

    Op het moment dat je een gratis zonnebril krijgt bij een tube Nivea zonnecreme, is het in mijn ogen acceptabel. Als je “gratis” een boek/cd/dvd thuisgestuurd krijgt en in een abonnement “geluisd”wordt,.. tja dat is niet acceptabel.

    Gebruik dit woord dan ook niet te pas en te onpas, het gratis product moet relevant zijn en waarde hebben, spreek de waarheid (dus alleen als het echt gratis is) en bij voorkeur btc. Denk goed na over de gevolgen, zodat het geen negatief bijeffect creeert.

    gr,

    John


    18 mei 2008 om 08:33
    Jille

    Wat ik wel grappig vindt is dat naast al deze reactie een advertentie van M! Freelance luidkeels het woord ‘Gratis’ staat te knipperen. Gratis freelancers? Gratis werk? Of misschien heel gewoon gratis aanmelden? Voor mij is ieder geval niet onmiddelijk duidelijk om welk product het gaat, dus is voor mij het gebruik van gratis hier nogal gratuit 😉


    19 mei 2008 om 06:14
    mgvandenbroek

    @Jillie: Bij mij staat er een ad van de Nationale Marketingdag te “knipperen”. Gratis deelname ;-). Zou er een verband zijn?


    19 mei 2008 om 06:30
    Gerben

    Hangt er vanaf hoe je het woord gebruikt.

    Met het woord gratis kan je veel traffic genereren, maar je moet weer geen valse verwachtingen scheppen. Zoals hierboven ook al aangegeven zal met gratis je ctr op campagnes goed zijn, maar de conversie verwachtingsgewijs weer een stuk lager.

    Maar voor ons werkt dat woordje prima. 🙂


    19 mei 2008 om 08:02
    chi666

    @Hayo leuk dat je zegt dat gratis niet bestaat, maar volgens mij zijn de belangrijkste zaken in het leven nog steeds gratis. Zuurstof en zonlicht bijvoorbeeld.

    Ik denk ook dat er steeds meer dingen wel gratis kunnen, zoals Chris Anderson ook in zijn nieuwe boek schrijft. En soms dus met een ander business model. Ik blijf die van het bordeel in Praag dat gratis seks aanbiedt als je je laat webcasten bijvoorbeeld briljant vinden (gratis voor de gebruiker, niet voor de kijker dus).

    @jille deze hele discussie ben ik mede gestart vanwege M-Freelance en de vraag of we daar het woord gratis moesten gebruiken 🙂


    19 mei 2008 om 08:29
    mgvandenbroek

    @Bas: Die vergelijking met het bordeel in Praag is interessant. Maar het is maar net wat je “gratis” noemt. Het in zijn geheel opgeven van je privacy en recht op portret (de hele wereld kijkt in potentie mee hoe jij een hoer ligt te naaien, en daar heb jij helemaal niets meer oer te zeggen) in ruil voor seks. Das dus in mijn ogen niet gratis. Voor anderen (voor jou?) is het dat misschien wel… 😉


    19 mei 2008 om 08:50
    chi666

    @Matthijs: gratis is relatief, gratis in geld in ieder geval (en nee, niet voor mij, las het artikel in business week of de wall street journal of zo, stond op the long tail site)


    19 mei 2008 om 09:09
    Rogier Voet

    Er is niks funester dan teleurgestelde klanten en met het woord gratis schep je snel verwachtingen. Bij B2B wordt de term dan ook vaak vermeden. Het probleem bij het woord gratis dat hierdoor mensen geen waarde aan het product of dienst toekennen, behalve als die goed wordt gecommuniceerd. Een fles Cola gratis bij aankoop van drie flessen is duidelijk. Gratis reischeque bij Loreal zonnebrand is minder omdat de waarde en voorwaarden niet meteen duidelijk zijn. Ik denk dat gratis het best werkt bij producten of diensten waarvan de waarde en looptijd niet enorm hoog is. Het meest bekende voorbeeld is natuurlijk wel de ‘gratis’ telefoon bij je mobiele abonnement. Het is een afweging tussen de waarde van het gratis product/dienst tenopzichte van de kosten/investering die de klant moet maken.


    21 mei 2008 om 13:38
    zevenster

    Ik kwam op deze site omdat ik wilde weten of Gratis een goede marketing term is.

    Ik ben beginnend coach en wil graag zo snel mogelijk zoveel mogelijk ervaring opdoen. Nu is mijn idee om in een beperkte regio een advertentie in weekbladen te zetten met kort gezegd: “gratis coaching (5 sessies). Maar ik twijfel nog. Doe ik mijn product (dat goed is, en professioneel) niet tekort. Is het verstandig om een limiet te stellen bv. alleen geldig van – tot (datum). Of alleen voor de eerste XX deelnemers. Of moet ik juist een kleinere prijs dan normaal stellen. Krijg ik geen gezeur van collega’s over concurrentievervalsing (al kan me dat niet eens zoveel schelen, eigenlijk).

    Mijn doel is duidelijk: naamsbekendheid en zo snel mogelijk zoveel mogelijk klanten om “te oefenen”. (coaching is net zwemmen – je moet het een tijdje veel doen om het voor altijd onder de knie te krijgen).

    Nou, hier lig ik nu al een week of twee regelmatig wakker van. Wat vinden jullie??


    14 juni 2009 om 19:00
    Anderson Morris

    Heeft u een lening nodig om u te helpen betalen factuur of heb je geld nodig hebt om je eigen bedrijf te starten dan contact met ons als we geven lening zo laag als 2% rente dan contact met ons op via e-mail andmoris@yahoo.com we geven ook lang en korte tijd lening die u zijn advies om de lening aanvraagformulier in te vullen o we futher kunnen gaan met de lening.

    LENING AANVRAAG FPORM ..

    NAAM

    LAND

    BEDRAG

    DUUR

    TELEFOONNUMMER

    voor meer informatie zo spoedig mogelijk contact, zodat we kunnen verder gaan met de lening proces.

    dank

    Mr Anderson.


    5 mei 2015 om 11:37

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!