Death by Powerpoint vs. The Monkeymagnet
Zet ergens een TV neer, zet hem aan op een willekeurig kanaal en mensen worden er met hun ogen naar toe getrokken alsof het een magneet is. Er gaat een magische werking uit van televisie die mensen onmogelijk kunnen weerstaan. Niet voor niets wordt de TV wel ‘The Monkeymagnet’ genoemd.
Jammer dat datzelfde effect zelden opgaat bij presentaties. Blijkbaar zorgen programma’s als Powerpoint er (vaak) voor dat presentaties volledig worden doodgeslagen. Dat elke vorm van creativiteit verdwijnt. Dat spanningsopbouw en dynamiek worden neergesabeld. Dat alle menselijke vermogens om informatie op te nemen worden uitgeschakeld. De term ‘Death by Powerpoint’ kom je steeds vaker tegen.
Hoe dit te voorkomen? Simpel. De oplossing ligt dichterbij dan je denkt: neem de televisie als voorbeeld. Beamers, computerbeeldschermen en televisies hebben immers veel overeenkomsten. Plof op de bank, zet de TV aan en kijk naar een enorme hoeveelheid tips, advies en technieken. Kijk naar het nieuws. En dan vooral om te zien hoe zij hun informatie aanbieden. Let er maar eens op, eigenlijk geven ze daar voortdurend korte presentaties. Wat doen zij goed en kun je gebruiken om je presentaties te verbeteren? Na de break vier tips die je direct kunt toepassen.
Tip 1: Wees stijlvast
Of het nu de ‘broadcast flag’ is, die altijd netjes op dezelfde plek staat, subtiel maar niet onopvallend. Of de balkjes met de naam van de presentator. Of de titel van het item. De leader. De tussenstukjes. Alles staat strak uitgelijnd, is in dezelfde stijl en heeft een duidelijke en herkenbare functie. Ook als je het voor het eerst ziet.
Een uniforme opmaak en indeling van slides zorgt dat de kijker zichzelf niet steeds opnieuw hoeft af te vragen wat hem getoond wordt. Iedere afwijking in opmaak doet een beroep op zijn of haar aanpassingsvermogen. Wees stijlvast in de stijl van grafieken, illustraties en teksten. Maak ze zo makkelijk begrijpbaar. Gebruik een zorgvuldig uitgekozen kleurschema en kies een goed leesbaar lettertype.
Tip 2: Wees zuinig met tekst
Tekst voor weergave op een beeldscherm of beamer is iets heel anders dan tekst voor print. Wees zuinig met tekst: hoe meer woorden per slide, hoe kleiner de kans dat ze gelezen worden. En erger: men leest niet meer en luistert óók niet meer.
Neem daarom als stelregel aan: max. 6 regels tekst, met elk max. 6 woorden per slide. Streef gerust naar minder. Plaats alleen de meest noodzakelijke tekst. Bijkomend voordeel: weinig ruimte vraagt om pakkende formuleringen.
Kies daarnaast, om de leesbaarheid van tekst op een beeldscherm te vergroten, voor een schreefloze letter. Een schreef is zo’n dingetje aan het pootje van een letter. Beamers (net als andere beeldschermen) zijn niet geschikt om dit soort lettertypen weer te geven. De boel loopt dicht. Bekende schreefloze lettertypen zijn onder andere de alom bekende Arial en Verdana. Er zijn ook minder saaie varianten zoals de Futura of Avenir. Deze staan niet standaard op iedere computer geinstalleerd maar zijn wel te koop bij letterboeren als Linotype of www.myfonts.com.
Tip 3: Gebruik geen transities.
Powerpoint en andere presentatie-programma’s bieden (te) veel mogelijkheden voor geanimeerde overgangseffecten tussen slides.
Mooi? Hmmm. Meer dan 90% van de overgangen in series en films zijn zogenaamde ‘harde cuts’. Fading werkt vertragend en wordt daarom vooral gebruikt om een dromerig effect te creëren. Misschien is dromerigheid je doelstelling, maar in de meeste gevallen zal dit het laatste zijn dat je bij je publiek wilt oproepen. Directe overgangen tussen de dia’s lijken misschien saai, maar houden het geheel juist fris en zorgen dat de aandacht van de kijker niet afdwaalt.
Tip 4: Beeld
Wissel grafieken, tabellen en bullet-points eens af met beeld dat je onderwerp ondersteund. Goed beeld geeft je een makkelijke manier om juist dat wat je wilt zeggen te benadrukken, zonder dat je op zoek hoeft naar de perfecte woorden. Iedereen kent het beeld van de nieuwslezer die een item aankondigt met achter hem of haar een foto of illustratie die het onderwerp samenvat. Wees niet te zuinig met het formaat. Kies voor beeldvullend.
Er zijn op internet verschillende stockburo’s te vinden die voor kleine bedragen professioneel beeld aanbieden voor bijna elk doel. Uiteraard zijn er ook andere manieren (Google Images, Flickr.com etc.) om aan beeld te komen. Let dan wel goed op de rechten voor commercieel gebruik.
Volgende keer: 3 inspirerende presentaties ontleed.
Welkom Olivier en ik zie uit naar je tips over hoe een goede presentatie te maken. Maak me er zelf ook wel eens schuldig aan dat ik onbegrijpelijke sheets heb met teveel grafieken en cijfers.
Heb gisteren zelf nog een presentatie moeten geven. Duurde maar een kleine 20 minuten, maar toch. En hoewel ik eigenlijk nooit presentaties geef, heb ik bij de opzet van de presentatie onbewust toch al wel rekening gehouden met wat jij schrijft Olivier.
Met name de stijl vind ik belangrijk. Tekst moet continu op dezelfde locatie staan. Titels, content etc. Maar daarnaast gebruik ik ook altijd de ‘inhoudsopgave’, die ik bij de inleiding toegelicht heb, op alle dia’s. Gewoon ergens netjes verwerkt in de sheets. Op die manier kunnen luisteraars die helaas toch even afgedwaald zijn toch nog zien waar we ons in het verhaal bevinden.
Verder erger ik me altijd dood aan animaties tussen dia’s. Binnen een dia kan het soms handig zijn om je bewoording ook visueel te maken. Maar ook dit moet wat mij betreft beperkt blijven.
Verder een goed stukje Olivier. Ook dit soort informatie is meer dan welkom, zeker omdat aan dit soort dingen wat mij betreft vaak te weinig aandacht wordt besteedt.
Misschien dat er meer mensen zijn die wat cases of ervaringen kunnen delen?
Nog een powerpoint hater ontwikkelde Keynote voor de Apple. Kijk dan worden je presentaties een stukje interessanter!
Goed geschreven en helemaal mee eens. Het gebeurt veel te vaak dat er fout gebruik wordt gemaakt van PP, waarbij mensen zich in slaap lezen, de snelheid niet bij kunnen houden, enzovoorts.
Ik ga er zeker rekening mee houden met mijn komende presentaties!
Interessante post, Olivier. Ik denk dat je de grootste basisregels wel ongeveer hebt zo. Ik ben zelf echter geinteresseerd naar de tips die me helpen om een presentatie ‘outstanding’ te maken. Wellicht dat je daar een keer een artikel aan kunt wijden?
Als ik zelf een presentatie geef probeer ik me na iedere slide af te vragen wat de slide
a) duidelijk maakt aan mijn publiek (maw wat is het doel van de specifieke slide)
b) toevoegt aan het geheel
Iedere slide moet in mijn ogen relevante informatie bevatten (a) en mijn boodschap ondersteunen (b). Hoewel dit, net zoals jouw tips, wellicht logisch overkomt, merk ik te vaak dat deze simpele regels niet worden nageleefd.
Waar ik bij #1 nogal bang voor ben is dat mensen zich helemaal gaan vastproppen in een huisstijl template – zonder zich nog af te vragen of het wel effectief is. Moet elke sheet een logo hebben? Contact-informatie? Header en footer? Vooral die footer is een grote irritatie voor me… denk je dat ik zelf niet weet welke dag het is, bij welk congres ik ben en welke presentatie ik aan het kijken ben? Het zijn extra afleiders die mijn inziens niks toevoegen aan het persuasieve element van de presentatie. Consistentie ben ik het wel mee eens, hoewel dat ook geen gouden regel is. Alles eens omgooien voor een beoogd effect kan ook prima.
Goede truc. En het lukt inderdaad niet. Zou het iets te maken kunnen hebben met het gebruik van verschillende hersenhelften?
Het is jammer dat je zo vaak voorbeelden ziet van presentaties die echt onder de maat zijn. Als het om vormgeving gaat tenminste. Zulke presentaties zouden al enorm opknappen als de maker over een paar eenvoudige basisprincipes na zou denken.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!