Het is zover: de glossy editie van ons Zwarte Kant-rapport is uit, compleet met een way-out. Omdat we er de tijd voor hebben genomen, werd een aanverwant artikel in NRC en nrc.next bij herhaling bestempeld als goed getimede publiciteitsstunt. Die publicatie op Kerstavond was natuurlijk hooguit mede naar aanleiding van ons op handen zijnde rapport, want een onafhankelijke redactie laat zich onmogelijk voor een pr-karretje spannen.
De zwarte kant van sociale media, waar begin je dan? Bij het artikel in De Morgen van Gert Goeminne over waarom hij zijn smartphone dumpt? Bij de eindejaarsknaller Silencing the Smartphone uit The New York Times? Bij de biografie van Sherry Turkle door Jur Peppels in het Tijdschrift voor Marketing en door UvA-studenten Media & Cultuur? Of bij Overloaded 2013, het awareness-event dat na de Information Overload Days van de afgelopen jaren nu op 9 februari plaatsvindt in San Francisco? Dat is vast een aardige happening voor de FNV en de UvA, die ons in de laatste dagen van 2012 waarschuwden voor toenemende technostress: een “risico in opkomst”.
In elk geval staat Het App Effect in de literatuurlijst van dat rapport. Maar laten we eerlijk zijn, misschien, heel misschien zien we ook al de eerste tekenen dat het gevoel van info-overlast begint af te nemen. Dat web-savvy mensen daar steeds beter mee leren omgaan en zich er niet meer in onderdompelen of zich erdoor van de wijs laten brengen.
Stapeliaanse opeenstapeling
Zo zijn we met De Zwarte Kant begonnen. Met een grondige inventarisatie van nadrukkelijk de keerzijde van Me the Media, omdat we al jaren geleden vonden, dat juist daar meer aandacht en bewustzijn voor moest komen. Afgelopen jaar kwam er trouwens ook nog een gecrowdsourcete Me the Media-film uit.
Uiteindelijk presenteerden we precies 1 jaar geleden 10 gevaren, die onder meer volgens een Bezorgdenverjaagster niet meer dan een Stapeliaanse opeenstapeling zijn. Daar sta je dan: Sander Duivestein en Jaap Bloem zijn publiciteitsgeil, we proberen de boel te flessen en Ernst-Jan voelt spontaan opa Pfauth, de krassende kritikaster, in zichzelf naar boven komen.
Slimmere technologie
Het is vooral een kwestie van wie de schoen past . . . , en als dat niet zo is, dan prima! Juist vandaaruit hebben we gemeend om aandacht te moeten geven aan de keerzijde van de medaille. Daarbij zeker niet alleen een duistere kant, maar vooral ook een way-out.
De doorlopende staat van afleiding kan overwonnen worden door het ’undesignen’ van de (push)technologie die zorgt voor de constante stroom van updates. Hoewel het realtime web wel degelijk ook zijn merites heeft, moet onmiddellijkheid veel meer plaatsmaken voor gepastheid. Slow tech of in ieder geval slimmere technologie met een beter contextueel besef van de staat van de gebruiker is de oplossing die we in het rapport centraal stellen.
In het hele proces naar de afronding van De Zwarte kant van Sociale Media hebben we van heel veel mensen waardevolle input en feedback gehad. Bottom line: het laatste woord over media, sociaal of niet, is nooit gezegd. Dat is nu eenmaal de aard van het beestje.