Internet op televisie 1: Vooral video

3 juni 2010, 09:59

Bij tv-kijken kwam de videoband. De toename van het kiezen door de kijker nam toe met de dvd. On-demand was voorbehouden aan de pc, maar komt nu ook naar de huiskamer. TV kijken wordt video kijken. Zenders worden onnodig, tv-producenten dringen zich op met IP. Wat doen intermediairs als de kabelaars, zenders en omroepen? In aanloop naar het Mediapark Jaarcongres, dat in het teken staat van ‘oog voor het scherm’, doet Peter Olsthoorn in een vierdelige serie onderzoek naar de ontwikkelingen rondom web-tv.

Cijfers en afbakening

  • Uit cijfers verstrekt door Laurens van den Oever van GfK in Amstelveen blijkt dat van de kleine 1,7 miljoen verkochte tv-toestellen in 2009 al 8 procent toegang had tot het web. “De forecasting 2010 voor verkopen van tv’s met IP-aansluiting is 22 procent.”
  • Voor Blu-ray spelers is het percentage al veel groter. Het zogenaamd BD Live voor internettoegang was in 2009 al voorhanden op 83 procent van de verkochte spelers.
  • In hoeverre er ook gebruikgemaakt wordt van de mogelijkheden is onbekend.
  • GfK heeft ook cijfers voor betaalde video on demand op tv (films vooral): in 2010 zal er ruim 10 miljoen keer een film of tv serie via betaalde video on demand worden opgevraagd. De komende driee jaar verviervoudigt deze markt in Nederland naar verwachting: van 45 miljoen euro dit jaar naar 175 miljoen euro omzet in 2012.
  • In 2009 groeide het aantal aansluitingen op digitale televisie tot bijna tweederde van de huishoudens, ofwel 4,5 miljoen.
  • Apart daarvan is er een ontwikkeling in kijkgenot op de buis: eind 2009 stond in 86 procent van de huiskamers een plat scherm en bij 70 procent van het totaal kon Full HD of HD Ready worden gekeken.
  • Sinds het vierde kwartaal van 2009 worden er meer settopboxen met HD ontvangst dan met SD ontvangst verkocht;
  • De CAM module of CI+ techniek voor digitale televisie zonder settopbox, wint ook snel terrein. In 2009 zijn er 125.000 insteekkaarten verkocht, goed voor 2 procent
  • penetratie aldus GfK Retail and Technology. Voor 2010 verwacht GfK een verdere groei naar 375.000 Cam modules, goed voor bijna 7 procent penetratie.
  • En of alles nog niet genoeg is komen CE-aanbieders massaal met 3D kijken als het allernieuwste. Voor internet op tv is dat gunstig want elke tv krijgt standaard internet. Jaarlijks worden in Nederland 2 miljoen toestellen vervangen.

Moeite met zuivere afbakening

Tijdens een recent seminar van Stichting Kijkonderzoek kwamen de samenkomst van web en tv uitgebreid ter sprake. Verrassend was de uitkomst van een enquete onder de bezoekers. Zo was het antwoord op de stelling: in 2015 gebruikt meer dan 80 procent de mogelijkheden van internet op televisie: Nee 78 procent; Ja 22 procent. Kortom, een grote meerderheid verwacht dat er niets terechtkomt van internet op televisie.

Niet duidelijk is wat de respondenten op het netvlies hadden bij deze vraag, maar is het niet evident dat YouTube en Uitzending Gemist een vaste plek op de televisie zullen bemachtigen de komende jaren? Of wordt dat niet als internet gezien, maar louter als ‘video’?

Wel verwachtte de meerderheid dat adverteerders hun werk voor televisie en online video zouden integreren. Maar nog ruim een derde meent van niet, dus ziet de ‘preroll’ productie voor video op het web kennelijk nog iets dat los blijft staan van de spotjes op televisie. Op de stelling ‘Mediaplanners’ onderschatten de waarde van online video’ waren de meningen evenredig verdeeld over ja, nee en weet niet. Daar kun je weinig mee. Boeiend was de stelling: ‘In 2015 hebben de top 10 adverteerders in Nederland een eigen tv-kanaal op internet: Een meerderheid van 75 procent denkt van niet.

Overigens was de vraagstelling fout: het gaat om een eigen videokanaal niet om een ‘tv-kanaal op internet’. Formuleringen luisteren nauw als je spreekt over verschillende platforms en soorten content. Ook de volgende vraag is wat moeilijk geformuleerd: wanneer neemt het televisiekijken via internet (WEB-TV) het uitgestelde kijken via de televisie over?

Als iets blijkt uit alle vraaggesprekken in voorbereiding op het Mediapark Jaarcongres van 2010 is de stelling: je kijkt video via de (laptop) pc en televisie (nog afgezien van tablets, mobieltjes etc.). Kijk je uitgesteld dan kan dat op verschillende manieren: via aanschaf van een dvd, via opslag op de harde schijf van de decoder en via een database. Die databanken, zoals Uitzending Gemist, Programma Gemist (SBS) en RTL Gemist, zijn beschikbaar via internet op de pc en via het kabel(plus)pakket en meer en meer ook (gratis) op tv via een IP-kabel/wifi.

Dus kun je ook vraagtekens plaatsen bij de opmerkingen bij de uitkomst van deze vraag:

1. “Het televisiescherm blijft dominant in het kijkgedrag, ook uitgesteld, omdat het via de settop box makkelijker wordt.”

2. “We moeten rekening houden met het feit dat het nog even duurt voordat alles beschikbaar is op internet (bijvoorbeeld buitenlandse series), en iedereen in de samenleving (inclusief ouderen) het gaat gebruiken.”

Ad 1. het is zeker dat het tv-scherm dominant blijft, want ‘lean back’ is de dominante houding voor video;

Ad 2. Het gaat dus om de vraag of alle programma’s in een databank via IP worden ontsloten en tegen welke prijs of dat we nog veel zelf op een harde schijf zullen (gratis?) vastleggen.

Het klinkt pedant, en zo is het niet bedoeld: het denken over de toekomst van schermen, bedieningen, programma’s en bovenal het verwachte kijkgedrag is complex en vraagt om een heldere scheiding tussen deze elementen. Wel helder was het onderscheid van SKO en Stichting Internetreclame (Stir) waar het gaat om het meten van het kijkgedrag op de tv en pc en via de tv-zenders en het web. Gemeten worden nu via het web bekeken live uitzendingen van een programma, Uitzending Gemist en online fragmenten.

Opvallend is het aantal begonnen streams online van NPO, RTL en SBS van februari 2009 en februari 2010. Uit onderstaande figuur blijkt een verdubbeling van het kijken via het web naar drama, dus series. Het online kijken naar amusement is juist verminderd terwijl ook ‘informatie’ een flinke groei vertoont. In totaal steeg het aantal begonnen streams bijna 13 miljoen over februari 2010 tegenover 9,5 miljoen in februari 2009. Van de groei kwamen 900.000 streams van SBS die in 2009 nog niet meedeed. Een uitzending van Goede Tijden Slechte tijden van 26 februari werd online al bijna 200.000 keer opgevraagd op een totaal bereik van 1,2 miljoen kijkers. Dat is een hoog aandeel. Aardige cijfers: de Westeuropese reclamebestedingen aan online video belopen in 2010 al ruim 430 miljoen euro volgens Forrester en in 2013 zal dit tot bijna 1 miljard euro zijn gegroeid.

Meer op het Mediapark Jaarcongres

Op 9 juni zal er op het Mediapark Jaarcongres meer aandacht besteed worden aan de samensmelting tussen tv en web. Media ondernemers Ruud de Langen (Mindshare), Ruud Hendriks (NRC/ Het gesprek) en Frank Volmer (Telegraaf) delen hun visie op het congres, Erik Huggers (BBC) is de keynote speaker. Meer informatie over het congres is te vinden op www.mediaparkjaarcongres.nl. Marketing Facts lezers kunnen bovendien profiteren van een korting: vul bij de registratie op www.mpjc.nl de vipcode MF201 in en betaal 125 euro ipv 150 euro.

Het MPJC innovatieplein is de hele dag gratis te bezoeken. Hier vindt u spectaculaire demo’s (3D, interactieve tv, 4K scherm) en uitpakparties. Meer informatie en gratis inschrijving (bezoekers van het congres hoeven zich niet apart te registreren voor het innovatieplein) op www.immovator.nl/mpjc-innovatieplein.

Peter Olsthoorn
journalist bij P7

Peter Olsthoorn (1960) is opgeleid als historicus) en werkt als journalist en onderzoeker. Hij is oprichter van onder meer Netkwesties.nl, webmagazine over maatschappij en internet, en Leugens.nl over onwaarheden. Peter werkte voor vele dagblad- en tijdschrifttitels in Nederland en daarbuiten, en publiceerde boeken over geschiedenis van internet, Google, Facebook, privacy als ruilhandel en big data (voor de WRR). Van 1995 tot eind 2007 maakte hij Planet Multimedia, voor het inmiddels opgeheven Planet Internet. Hij was toen voorzitter van de NVJ-sectie Internet en daarna acht jaar lid van de Raad voor de Journalistiek.

Categorie
Tags

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!