Covey & Covey over leiderschap en vertrouwen
Stephen R. Covey en Stephen M.R. Covey, vader en zoon, op één congres over leiderschap en vertrouwen. Een actueel thema natuurlijk in het licht van de DSB gebeurtenissen, maar ook met het oog op de kenniseconomie en de veranderende manier van werken die dit met zich mee moet brengen.
Covey senior begon een stukje terug te gaan in de tijd. Heel wat jaren geleden waren we jagers en verzamelaars, toen iemand bedacht dat een zaadje in de grond stoppen wel slim leek en daar een plant uit kwam. In het begin was iedereen waarschijnlijk erg sceptisch, er groeide immers niet meteen iets. Na verloop van tijd was de agricultuur geboren en deze zorgde ongeveer voor een stijging van productie met een factor 50. Ongeveer 90% van de mensen ging langzaam over van jager naar boer. Toen kwam de industriële revolutie en wederom ging de productie met een factor 50 omhoog, wederom ging ongeveer 90% van de mensen mee in deze ontwikkeling. Nu zijn we onderweg naar een kennis en informatie economie. Er is geen enkele aanwijzing waarom we niet weer een productiviteitsstijging zullen krijgen van een factor 50 als de transitie volledig voltooid is. Daarvoor moeten we echter wel een aantal zaken anders inrichten.
De knelpunten
Het belangrijkste probleem, aldus Covey sr, op dit moment zit hem eigenlijk in de financiële kijk op de zaak. Bij de financiële afdeling staan dingen, zoals panden, maar ook pennen en bureaus, onder het kopje activa. Het is een asset, terwijl mensen onder het kopje ‘uitgaven’ vallen, we zijn ‘expenses’, geen asset. Hoeveel bedrijven ook claimen dat hun belangrijkste assets hun mensen zijn, ze worden doorgaans nog steeds behandeld als kosten, want dat is wat de financiële administratie zegt dat ze zijn. Mensen zijn de belangrijkste productiefactor van een bedrijf en zouden derhalve dus ook zo behandeld moeten worden.
Een ander element waar een probleem zit is dat bijna alle bedrijven nog denken vanuit een baan die een persoon heeft. Als je mensen echter als belangrijkste productiefactor ziet moet je uitgaan van hun unieke bijdrage. Het zijn dan ook geen medewerkers meer, maar vrijwilligers of partners. Mensen die zelf besluiten met jouw organisatie te willen samenwerken. In het geval van een wikipedia of Marketingfacts zijn dat vrijwilligers, bij bedrijven zal je veel meer moeten denken in partners dan in werknemers. Hier zitten natuurlijk wel een aantal haken en ogen aan. Want voor het eerst in de geschiedenis moeten mensen zichzelf gaan aansturen en door onze opleidingen en voorgeschiedenis qua werk zijn ze daar totaal niet op voorbereid. Ook moeten mensen eerst oprecht onafhankelijk zijn voordat ze kunnen besluiten om een wederzijdse afhankelijk met anderen aan te gaan. Concepten die nu nog lastig te begrijpen zijn, maar essentieel zijn voor optimale prestaties in een kennis en informatie gedreven organisatie.
Vertrouwen
Dingen kan je managen, een gebouw kan je managen, dieren kan je zelfs managen, maar mensen moet je leiden. En grote leiders die veel uit hun mensen halen zijn leiders die daar niet zitten vanwege hun positie, maar vanwege een morele autoriteit. Ghandi, Mandela en de Dalai Lama zijn de grootste voorbeelden daarvan, grote leiders die veel vertrouwen hebben / hadden van hun achterban. Vertrouwen is het kernwoord bij leiderschap en daar ging Covey junior over verder.
Covey jr. stelt dat vertrouwen een combinatie is van karakter en competenties. In veel gevallen wordt vertrouwen vooral op basis van het karakter gegeven, maar competenties zijn net zo belangrijk. “Mijn vrouw en ik vertrouwen elkaar voor 100%, maar toen ze een operatie aan haar rug moest hebben had ze toch liever een arts” aldus Covey jr.
Een andere interessante observatie van Covey jr: “vertrouwen dat verspeeld woord door acties is niet goed te maken met woorden, enkel met andere acties.” Persoonlijk voelde ik hier erg veel voor, in Nederland hebben wij vaak de neiging veel goed te praten, maar daden spreken voor zich. Over de snelheid van vertrouwen (zijn boek heet the speed of trust) gaan veel verhalen rond. Vertrouwen versneld in ieder geval alles. Denk maar eens na over een relatie met een persoon die je heel erg vertrouwd en hoe je daar mee samenwerkt en hoe die is. Denk dan maar eens na over een relatie met een persoon waar weinig vertrouwen is en waar je mee moet werken. Dat is mede de snelheid van vertrouwen.
De financiële kant van vertrouwen
Komt vertrouwen snel? Bij veel mensen niet echt. Het Nederlandse gezegde “vertrouwen komt te voet en vertrekt te paard” is nog steeds van toepassing, hoewel ik persoonlijk van mening ben dat in deze tijden van social media het eerder per vliegtuig vertrekt. Wel stelt Covey jr. dat je open moet staan om mensen te vertrouwen. Je moet een natuurlijke aanleg hebben om mensen wel te vertrouwen tenzij ze anders bewijzen. Vertrouwen moet je verspelen, niet winnen. Dat dit kan en werkt komt misschien wel het beste naar voren bij Warren Buffet en zijn investeringsorganisatie Berkshire Hathaway. Deze organisatie gaat uit van ‘deserved trust’ bij alle dochterbedrijven. De organisatie is 17 man groot en heeft dochterbedrijven onder zich waar meer dan 200.000 mensen werken. Een ander interessant onderdeel van Buffet’s strategie blijkt dat hij ook enkele acquisities heeft gedaan op basis van vertrouwen, waarbij niet eens due dillegence is gedaan. Het gaat daar om miljardendeals waar Buffet op basis van vertrouwen dat de cijfers zoals die er lagen correct waren het bedrijf heeft gekocht. Vele maanden en vele miljoenen aan externe adviseurs werden uitgespaard omdat hij de mensen kon vertrouwen en zijn personal brand sterk genoeg is dat hij niet genaaid werd.
Een ander interessant feit dat langs kwam is dat de Fortune 100, de 100 beste bedrijven om voor te werken in Amerika, al jaren de S&P500, de brede beursgraadmeter van Amerika, ruimschoots verslaat. Eén van de belangrijkste onderdelen van het onderzoek of een organisatie tot die beste bedrijven behoort is de vraag of er vertrouwen is van werknemers in het management.
Conclusie
Voor de organisaties van de 21e eeuw, waar kennis, informatie en creativiteit de belangrijkste concurrentievoordelen zijn, zullen mensen de belangrijkste ‘assets’ zijn. Deze zullen derhalve op een andere manier moeten worden aangestuurd, op basis van vertrouwen en met leiderschap. Wanneer we de organisaties optimaal gaan inrichten op het werk dat we doen moet een stijging van productiviteit met een factor 50 (dat is dus 5000%) de komende tientallen jaren mogelijk zijn.
Freelance professioneel bemoeial. Kijkt altijd naar het fundamentele probleem, niet de quick fix. Centrale focus zijn de (online) dialogen met klanten, stakeholders, medewerkers en toekomstig medewerkers (afhankelijk van de opdracht). Actief als interim community manager, projectleider voor nieuwe corporate recruitmentsites, adviseur bij verschillende start ups en inspirator m.b.t. de toekomst van werk (de arbeidsmarkt van de 21e eeuw).
Dus de assets (de mens, ik) gaan een factor 50 productiever zijn als de organisatie optimaal is ingericht? Dus wat ik nu in een 40 urige werkweek doe, is dan binnen – pak ‘m beet – 45 minuten klaar?
@Justin: dat is een hele individuele kijk op de zaken. Covey doelt meer op een algemene trend. Zie productie, dat waar je vroeger inderdaad een week over deed om te maken, komt nu in een (half) uur uit een machine. Daardoor zijn we weer ander werk gaan doen, maar die productie op zich is 50 keer efficiënter geworden.
Daar waar we vroeger 90% boeren hadden, is het nu nog geen 10% van de populatie en die voorzien ons allemaal ruimschoots van voedsel.
Ik ken organisaties waar bij concurrenten 10 man op de administratie zitten en hier 2,5, omdat ze een heel groot deel veel beter en efficiënter hebben ingericht en dat kan nog steeds beter zeggen ze.
Vergeet niet dat een deel van die factor 50 waar Covey het over heeft al gedaan is en we het wel hebben over het ‘volledig overgaan’, dus 2050 of 2100 is dan het moment dat je zoiets kan gaan meten.
De factor 50 waar Covey over spreekt klinkt wel als heel veel. Maar is ook weer enigszins relatief. Immers, we zijn tussen 1880 en 2000 ‘slechts’ 14 keer welvarender geworden als wereld. Die factor 50 is ongetwijfeld over de westerse wereld, vandaar dat daar zo’n groot verschil zit (die 14 keer is over de hele wereld).
Maar ik verwacht persoonlijk dat heel veel werk wat je nu doet, straks niet meer gedaan hoeft te worden, dat dat automatisch gebeurt met een druk op de knop, waardoor je dus inderdaad veel effectiever wordt.
@Bas
Ik vraag me af hoe die toekomst er in hun optiek uit gaat zien. Voor iedereen die niet ‘kenniswerker’ is, komen er steeds minder banen beschikbaar. Het werk dat er is schijnt steeds effectiever gedaan te gaan worden, dus minder personeel nodig etc. Lijkt me een toekomst vol werkelozen of kunstmatige banen. 10 consultants die 1 arbeider of machine optimaliseren. Of is dat te SF-achtig? 😉
Die factor 50 is overigens een symbolisch getal, het is geen ‘bewijsbare’ wiskunde of zo maar het bekt goed als ‘guru’ zijnde.
@Justin: eens, die factor 50 is een getal wat hij erin gooide, die 14 keer welvarender is wel academisch onderbouwd volgens mij, maar de vraag is natuurlijk: wat is welvaart 🙂
Jij gaat nog uit van niet kenniswerkers, net als dat men destijds stelde dat er niet genoeg werk zou zijn voor niet boeren of dat als je boer zou worden en dus 50 keer meer van het land haalde dan wanneer je jager en verzamelaar was, je ook heel veel mensen zonder werk zou krijgen. Dat was niet het geval.
Er is meer dan genoeg werk straks ook nog over, alleen ander werk. We gaan hoe dan ook naar meer kenniswerk banen, het gemiddelde opleidingsniveau in Nederland is al mega gestegen. Momenteel is 50% van alles dat de arbeidsmarkt opkomt hoger opgeleid, gemiddeld komen we naar de 40% van onze bevolking waarbij je dus moet indenken dat de baby boom generatie maar rond de 20% geloof ik zat of nog lager.
Ik heb het ook niet bij kenniswerk over consultants. Ook bijvoorbeeld schade beoordelaars bij verzekeringsmaatschappijen is kenniswerk, maar als je het doet zoals interpolis op een heel ander niveau dan bij de meeste andere maatschappijen.
Hoe de toekomst er exact uit ziet, geen idee. Ook Covey en Covey gaan daar geen voorspellingen aan doen. Maar er veranderen zaken onwijs hard. We gaan van industrieel naar kenniswerk, zijn we al mee bezig, daar moet je organisaties op aanpassen. De snelheid van informatie en openheid maakt het heel anders werken. En dan is er ook heel veel winst te behalen.
@Bas
Ik ga er inderdaad van uit dat er heel veel niet-kenniswerkers (zullen) zijn. Volgens het CBS had in 2007 31 procent van de 25-64-jarigen in Nederland een diploma in het hoger onderwijs behaald, tegen bijna 25 procent gemiddeld voor de EU-25. En waarom zou dat veel gaan stijgen? (Behalve als je de eisen verlaagt. Je hoort nu al klachten over de achteruitgang van de kwaliteit en inhoud van het onderwijs.) Worden we in een paar generaties plots veel slimmer? ‘Generatie Einstein’ klinkt natuurlijk leuk, maar zo snel gaat evolutie niet. Dus als het productiewerk grotendeels is geautomatiseerd en de hele dag met kennis bezig zijn, ben ik erg benieuwd wat we gaan doen met z’n allen 😉
@justin: interessante vragen of generaties slimmer worden. Ja, ik denk het wel. En ze krijgen veel meer mogelijkheden. Mijn vader is net met pensioen, heeft nooit een HBO of WO opleiding gedaan, maar heeft wel 30 jaar als manager een bedrijf succesvol gerunt. Ooit getest bleek dat hij makkelijk volgens de huidige normen WO had kunnen doen, maar uit een arbeidersgezin komende was dat in die tijd geen optie. Onbetaalbaar en geen elite. Momenteel studeren er 50% af als hoger opgeleid. Minder kwaliteit? Ja, misschien wel, of misschien zijn de eisen van de maatschappij wel meer verhoogd dan die bij het onderwijs.
Jij gaat uit van de bestaande situatie en kijkt iets verder. Als de geschiedenis ons één ding heeft geleerd is dat we nooit kunnen extrapoleren op langere termijn. Denk eens na over 5 of 10 jaar geleden. Ik herinner me nog dat in 1999 een mede stagiair mij vroeg: hoe denk je dat ze vroeger op stage opdrachten hun informatie zochten zonder internet? En hoe hield je contact met je klasgenoten zonder e-mail?
Toen we over gingen naar het boerenbedrijf van jagen en verzamelen was het ineens ook niet meer nodig dat iedereen zich bezig hield met voedsel. Toch werd niet 90% van de mensen werkeloos, er kwam behoefte aan materialen om het land te bewerken en daar ontstonden nieuwe beroepen. Toen voedselproductie zo efficiënt werd dat niet iedereen meer boer hoefde te zijn en ook de kleine ambachten naar fabrieken over gingen kwam er veel van dat werk bij. De automatisering van veel fabrieken (recent bij Heineken geweest, daar hebben ze b.v. de heftrucks ook 100% geautomatiseerd) heeft ook geen mega werkeloosheid tot gevolg. Kijk naar de zorg waar mega veel mensen nodig zijn bijvoorbeeld.
Er ontstaan altijd nieuw werk, omdat we dingen die nu niet gebeuren of die er nu ‘bij’ gedaan worden ineens kunnen doen en goed kunnen doen.
En kenniswerkers zullen langzaam de norm worden, net als fabriekswerkers ooit de norm werden, net als boeren ooit de norm werden. Waarbij we natuurlijk onderscheid zullen maken tussen niveaus en waarbij lang niet elke kenniswerker per definitie hoger opgeleid moet zijn. Ik denk dat MBO’ers nog perfect als schade afhandelaar kunnen werken bij een verzekeraar, maar dat is wel kenniswerk. Er is nog een grote vraag naar electrotechnici die van alles aanleggen in dit land, maar die wel steeds meer ook zelf moeten nadenken wat ze nu precies maken en of het werkt.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!