Schluss wil jou de controle over je eigen data teruggeven
Interview met Marie-José Hoefmans, medeoprichter van het cyber-securitybedrijf
Je geboortedatum, je telefoonnummer, je adres en nog veel meer. Het zijn data die je ooit op internet hebt achtergelaten en waar je feitelijk geen controle meer over hebt. Je kunt niet meer zelf bepalen wie die data ziet of in handen krijgt. Dat moet anders, vindt Marie-José Hoefmans, medeoprichter van Schluss. “Met Schluss bepaal jij en jij alleen wie wat van jou mag weten op internet.” Je data moeten worden opgeslagen in een digitale kluis. Alleen wanneer je toestemming geeft kunnen anderen zaken in de kluis inzien.
Marie-José Hoefmans: “Wanneer je weet dat kennis macht is, dan is het doodeng je te realiseren dat die macht dus in handen van een paar commerciële bedrijven ligt. Wij vinden dat dit anders moet. Wij dachten: we draaien die datastroom op het internet om en in plaats van dat al die data op 100.000 verschillende plekken op het internet staan zorgen wij ervoor dat je gegevens op één centrale plek terechtkomen. In je digitale Schluss-kluis. Daarmee krijg je de controle terug en kun je zelf bepalen wie wat van jou weet.” Het klinkt eenvoudig, maar de praktijk is weerbarstig. Maar Schluss heeft een lange adem en inmiddels al enkele belangrijke stappen gezet.
De Volksbank
Zo is er een digitale kluis gebouwd. Een proof of concept voor een specifieke use case. “Sinds een maandje is er een bèta-versie van onze digitale kluis beschikbaar. Die kun je nog niet echt voor dagelijks gebruik inzetten, maar we zijn het wel met verschillende partijen aan het testen. De Volksbank, een verzameling van diverse banken, is daar één van. Die vinden dat de gegevens van hun klanten idealiter bij die klanten horen en die onderzoeken samen met ons op welke manier ze in de toekomst toegang tot de gegevens van hun klanten kunnen krijgen.”
Je kunt meer dan alleen je simpele gegevens kwijt in de digitale kluis
Het is zeker niet de bedoeling dat je alleen je simpele gegevens kwijt kunt in de digitale kluis. Je moet daar al je gegevens kwijt kunnen: van simpele gegevens tot foto’s, testresultaten, diploma’s, de gegevens die je internet of things-items gaan genereren tot hele complexe medische en financiële gegevens.
“Het gaat om privacy en misschien nog wel een stap verder. Het gaat om soevereiniteit, om zeggenschap over je data. Dat je zelf echt de controle, de zeggenschap, de soevereiniteit over je digitale aanwezigheid op het internet terug gaat krijgen. Daar gaat het over.”
Fundamentele keuze voor non-profit insteek
Schluss is niet de enige organisatie die zich hier druk om maakt. Zij hebben wel de fundamentele keuze gemaakt voor een non-profit insteek. “Wij geloven dat een organisatie die dit gaat doen voor mensen nooit en te nimmer een commerciële drive kan hebben, waar aandeelhouders het voor het zeggen hebben die voor winstmaximalisatie gaan. Dit is een organisatie die te allen tijde van en voor de mensen moet blijven. Dus we hebben een stichting voor de ontwikkeling van Schluss opgericht, maar de uiteindelijke exploitatie die gaat in een coöperatie plaatsvinden waarbij iedere gebruiker onderdeel is van die coöperatie. Dat is een essentieel verschil. Het gaat om de belangen van mensen.”
Hoefmans benadrukt dat Schluss niet een project van een klein groepje mensen kan zijn. Samenwerking met diverse partijen is essentieel. “Schluss is eigenlijk een community. Een beweging van mensen die met elkaar bedenken dat het internet anders moet en ook anders kan, als we de kracht bundelen.” En waar eerst mensen en bedrijven nog dachten: wat is het probleem, wordt steeds duidelijker waar de pijn zit. Schandalen en een te grote macht van bedrijven als Google en Facebook heeft veel partijen de ogen geopend.
“We praten, testen en valideren ook met onze overheid. Maar het gaat verder dan Nederland”
“We praten, testen en valideren ook met onze overheid. Maar het gaat verder dan Nederland. Er zijn nog veel uitdagingen, die we allemaal wel op ons netvlies hebben, maar we hebben ook een hele mooie roadmap waarlangs we uiteindelijk bij het doel gaan komen.”
Coöperatie
Daarbij zijn de techniek en de usability enorm belangrijk, maar ook de communicatie en de wet- en regelgeving. In de toekomst moeten mensen anoniem gebruik kunnen maken van Schluss. Daartoe zal een coöperatie moeten worden opgericht.
“Eén van de doelen van de huidige stichting is het oprichten van de coöperatie straks. Want uiteindelijk is het verdienmodel duidelijk: jij en ik en alle andere gebruikers moeten voor Schluss gaan betalen. Gratis bestaat niet. Wie betaalt bepaalt. Dus als ik ga bepalen wie ik inzage in mijn gegevens ga geven, ga ik ook betalen. Maar omdat het een coöperatie is zonder winstmaximalisatie kan dat bedrag zo laag mogelijk zijn.”
Het huidige traject wordt gefinancierd door fondsen waaronder het SIDN-fonds en het Finse SITRA. Maar ook bedrijven en de overheid betalen mee voor het ontwikkelen van het proof of concept. Dat is een belangrijke validatie.