Guido van Nispen (PCENL): “Stel de mens centraal in de economie”

Onze hedendaagse economie is over het algemeen taakgericht. Mensen moeten taken vervullen, maar als een robot of een machine het beter kan, dan worden de mensen vervangen. Dat gaat over de efficiëntie van het proces. Dat moet anders kunnen, meent Guido van Nispen van PCENL. Niet de taak, maar de mens moet centraal komen te staan in de economie. Ofwel: the People Centred Economy.

De mens moet tot zijn recht komen in de economie. Dat staat voor PCENL voorop. “Wij hebben daarvoor een model ontwikkeld rondom drie thema’s: wat leer je, wat verdien je en wat geef je terug aan de maatschappij. De Amerikaanse learn, earn, return-gedachte. Heel lang was het model: je gaat naar school, dan naar de universiteit, je gaat werken, verdient je geld en als je dat voor elkaar hebt, dan ga je mooie dingen doen voor de maatschappij. De tijdgeest laat zien dat mensen het op dit moment graag willen combineren. Geld verdienen, leren en iets teruggeven aan de wereld”, aldus Guido van Nispen, founding partner PCENL.

Een ander soort maatschappij

De maatschappij verandert. Waar je vroeger een baan had voor het leven, bestaat dat vandaag de dag steeds minder. “Misschien vindt de millennial het allemaal niet erg en alleen maar leuk, en vindt iemand van 65 het allemaal heel erg eng, maar die beweging is richting het individu. Wij zeggen: richt je daar dan ook op. Dan heb je kans op de beste motivatie en kun je goed kijken waar iemand het beste in is. Dat gebeurt nog te weinig. Er wordt gekeken naar wat er moet gebeuren, hebben we daar de mensen voor en kunnen we ze eventueel trainen of anders vervangen? Dat is een onrustig model.”

De motivatie van werknemers om ergens te blijven werken hangt samen met geld, scholing en purpose. “Hoe meer mensen betrokken zijn bij je onderneming, hoe beter het is. Bedrijfstakken die mensen nodig hebben die schaars zijn, moeten zich hierop focussen, anders houden ze hun mensen niet vast. Dan gaan ze ergens anders werken.”

“Als je niet gaat sturen op het individu, dan wordt het alleen maar erger”

Er verdwijnen ook steeds meer banen. “Een groot probleem voor de Nederlandse maatschappij is dat grote Nederlandse bedrijven kleiner worden en er niet heel veel nieuwe hele grote bedrijven bijkomen. Het is niet zo dat je van de Rabobank, die bezuinigt, naar Adyen kunt gaan, want die verhoudingen zijn heel anders geworden. De techbedrijven zorgen niet voor grote aantallen werkgelegenheid. En de bedrijven die groeien, zoeken allemaal dezelfde mensen. Er zijn grote onderzoeken geweest die laten zien dat 1,3 miljoen mensen hun baan verliezen door productiviteitsverandering en automatisering. Daar staat tegenover dat er ongeveer anderhalf miljoen nieuwe banen gaan komen, maar het is niet gezegd dat de verliezers de nieuwe banen kunnen innemen. Dat is echt een issue. Er liggen ook grote kansen. Als je niet gaat sturen op het individu, dan wordt het alleen maar erger.”

Hoe hou je mensen binnen?

PCENL ontwikkelde tooling waarmee bedrijven kunnen worden doorgelicht. Medewerkers zal worden gevraagd naar wat ze verdienen, hoeveel ze leren en of ze het gevoel hebben iets nuttigs voor de maatschappij te doen. Een lage score betekent al snel ontevredenheid en het gevaar dat mensen weglopen. Een hoge score is mooi, maar kan ook betekenen dat mensen in een sector zitten met tekorten. Daar zijn bedrijven al vaker alert. Dan moeten ze van hun 8 een 9 zien te maken. Het zijn met name de laagscorende bedrijven die hun insteek moeten veranderen. Zo kun je op dit moment in iedere kroeg achter de bar staan. “Als je overal kunt werken, dan moet die werkgever zich afvragen: hoe hou ik je binnen? Meer betaling? Dat kan, maar dingen leren waar jij wat aan hebt is misschien zinvoller. Of jou het gevoel geven dat je in een omgeving bent waar je iets toe kunt voegen en om die reden bijzonder bent. Want één ding weet je zeker: als iemand anders iets beters aanbiedt, dan gaan de mensen daar naartoe.”

“Door scholing kunnen we voor een economische impuls zorgen”

PCENL wil de tooling het komend jaar verfijnen. Door zaken in kaart te brengen, hoopt het bedrijf ook voor een economische impuls te kunnen zorgen. Scholing staat daarbij centraal. “Nu worden mensen in een organisatie feitelijk getraind voor wat ze doen binnen die organisatie, maar eigenlijk zou je mensen überhaupt moeten trainen. Om ze beter te maken, waardevol voor zichzelf, binnen én buiten die organisatie. Mensen zijn daar ook zelf verantwoordelijk voor, moeten daar ook zelf in investeren. Daar ligt weer een enorme economische groeikans. Maar mensen vinden dat lastig in Nederland. We gaan ervan uit dat de werkgever dat betaalt. Maar stel nou voor dat je ergens werkt en je moet eruit, dan levert je scholing niks op. Dan weet je voor jezelf: ik moet iets gaan doen. om geld te kunnen verdienen en als dat niet vanzelf gaat, door te leren. Dan heb je ook weer een groot stuk economie gecreëerd.”

Bekijk het hele interview met Guido van Nispen in de video: