Economisch weerbericht (125): Naar app-ecosystemen

Duizend apps is op en al. Duizend, aldus Harvard Business School-hoogleraar Thomas Eisenmann, dekt ruimschoots alle manieren af, waarop we onze phones en tablets gebruiken. Deels is dit de weg, die nieuwe technologische ontwikkelingen steevast afleggen op weg naar volwassenheid: die van standaardisatie. Enerzijds standaardisatie wat betreft herkenbare (brokken) samenhangende functionaliteit en anderzijds standaardisatie in, laten we zeggen, technische onderdelen in hun samenhang. Uiteindelijk houd je dan nog vanwege traditie, voorkeur en economische lock-in een stel families over, maar zo ontwikkelt zich in grote lijnen elk STI-productdomein, dat het hoofd een tijd lang boven water weet te houden. Van wasmachines, auto’s en productiestraten tot typmachines, desktopsuites en app-ecosystemen, zoals onder meer VisionGain voorziet.

Virtualisering van de wereld

Zo is het precies, alleen in de context van de virtualisering van de wereld is dit maar een heel beperkt stuk van het complete verhaal. In de breedbandagenda’s van tegenwoordig al meer dan tachtig landen staan e-health, e-government en e-education genoemd als speerpuntsectoren. Moeiteloos kunnen we daar automobiel/transport, media, financiële dienstverlening en retail aan toevoegen. Zo hebben we zeven economische sectoren, waar we met in totaal duizend apps wel uit de voeten moeten kunnen, zou je zeggen.

Ecologie en ecosystemen

Dat is echter maar helemaal de vraag. Want hoe zien die apps eruit? Hoe vaak en hoe worden ze geüpdate? Hoe verhouden ze zich tot elkaar? En passant viel al twee keer het woord “ecosysteem”. In de Wikipedia lezen we hierover heel toepasselijk het volgende:

“Ecology is the scientific study of the relation of living organisms with each other and their surroundings. Ecosystems are defined by a web, community, or network of individuals that arrange into a self-organized and complex hierarchy of pattern and process. […] Ecosystems provide goods and services that sustain human societies and general well-being. Ecosystems are sustained by biodiversity within them.”

Digital Business Ecosystems

De vergelijking van op digitale technologie gebaseerde vooruitgang met een organische en natuurlijke stap in de ontwikkeling van de mens en zijn omgeving is niet nieuw. In 2007 publiceerde de Europese Commissie het boek Digital Business Ecosystems, waarin dat onderwerp wordt belicht vanuit wetenschap, economie, sociale structuur, technologie en innovatie. Ik kan me daar nog wel het een en ander bij voorstellen, maar bij aan de willekeur van individuen overgeleverde app-ecosystemen . . . ?

Transdisciplinair

In deze tijden van snel veranderend digitaal informatiegedrag is de vorming van nieuwe sociaal-economische en culturele structuren als thema actueler dan ooit. In 2000 was Human Information Behavior het hoofdthema in de Information Science-special van Informing Science, the International Journal of an Emerging Transdiscipline. Het is een van de tijdschriften van het enigszins perifere maar behoorlijk actieve Informing Science Institute. Information Behavior, Information Science en Informing Science hebben gemeen dat ze niet alleen interdisciplinair van aard zijn; ze zijn transdisciplinair. In hun artikel Narratives and Transdisciplines for a Post-industrial World [DOC] duiden Allen en Giampietro (2005) dit zo:

“As society moves to a post-industrial posture, technology rescales human activities into new contexts where meaning is different. […] Transdisciplinary studies arise from scale mismatches, where some problem lies between two or more disciplines.”

The App Effect

Ons onderzoeksonderwerp, The App Effect: Virtual Gadgetry to Transform Human Information Behavior, is bij uitstek een geval van concreet toegepaste digitale technologie in de post-industriële maatschappij. Ze breidt menselijke activiteit uit naar nieuwe contexten met een andere semantiek en daarmee zingeving. Met toekomstbeelden (narratives) daar vat op proberen te krijgen vergt een transdisciplinaire aanpak.

2020mediafutures

Een goed en voor de hand liggend voorbeeld is in dit verband de ontwikkeling van media. Sinds april 2010 loopt het Canadese open-source 2020mediafutures-initiatief. Dat duurt 14 maanden, dus moet er over twee maanden zijn gerapporteerd. We zien hier een worsteling met bronnen, trends en onzekerheden, die voor zover ik het nu op de website kan bekijken te veel zal blijven steken in de traditionele 2.0+ gedachtenwereld om het landschap in 2020 ook maar enigszins recht te kunnen doen.

Microsoft Hohm

Veel complexer is de ontwikkeling die de serieuze (!) Hohm energie-app van Microsoft doormaakt. Hohm werd twee jaar geleden gelanceerd maar is in huishoudens onvoldoende aangeslagen. Daarom verlegt Microsoft de aandacht nu meer naar zijn partnerships met Ford en Toyota in de context van elektrische auto’s.

Chaotische ecologie

Het doet mij met een zekere weemoed denken aan hoe ecosysteem-pionier Eugene Odum het ruim veertig jaar geleden zei:

“Ecological succession involves the development of ecosystems; it has many parallels in the developmental biology of organisms, and also in the development of human society. The ecosystem, or ecological system, is considered to be a unit of biological organization made up of all of the organisms in a given area (that is, community) interacting with the physical enviroment so that a flow of energy leads to characteristic trophic structure and material cycles within the system.”

Naar dat laatste willen we toe, alleen hebben we die tijd nou wel zo’n beetje gehad. Menselijke interventie in een eigengemaakte virtureële wereld is namelijk een stuk chaotischer en vele malen minder voorspelbaar dan de ontwikkeling van ecosystemen, waar meer of minder bestendige natuurwetten de dynamiek regeren. Ik waag daarom te betwijfelen of app-ecosystemen ooit tot die laatste categorie zullen behoren. In elk geval zullen ze economisch sterk transsectoraal zijn en daarmee in potentie disruptief.

Digitale oersoep

Ik denk dus tot besluit, dat het bij duizend apps misschien zo meteen echt wel een beetje ophoudt inderdaad, maar dat ze door de tijd heen met korte tussenpozen flink zullen fluctueren. Zeker in deze digitale oersoeptijd. Vijftien transsectorale app-ecosystemen met elk zo’n zeventig stuks. Welke brands van vandaag zullen we daarin straks nog tegenkomen?