Verbod gokreclame: ‘We gaan er niet met gestrekt been in’

Even inleiden: Verbod op ongerichte gokreclame voor online gokken

Jordy viert op 1 juli 2023 zijn 18e verjaardag. Vanaf die datum mag hij:

• Trouwen zonder toestemming van zijn ouders.
• Alcohol en sigaretten kopen.
• Holland Casino binnenlopen en daar een gokje wagen.

Maar hij mag vanaf die datum géén reclame voor online casino’s zien. Op 1 juli 2023 gaat namelijk ook een verbod in op ongerichte reclame voor online gokken. Dat betekent: geen reclame voor goksites op televisie, op de radio, in print media en in de openbare ruimte. Alleen voor sponsoring van tv-programma’s, evenementen en sportclubs geldt een overgangsperiode.

Voor veel mensen is de ban op gokreclame een opluchting.

Het was ook wel érg veel, met in ieder reclameblok de groene gorilla van Toto en het confettikanon van Kansino. En praktisch alle bushokjes in Nederland lijken op dit moment een mini-gokhal dankzij de posters van 711 Casino en consorten.

De drie regels voor online gokreclame

Prima, maar wat heeft dat met Jordy te maken? Voor reclame op internet (en via direct mailing en on-demand tv) geldt een uitzondering op het verbod. Online adverteren blijft mogelijk, maar alleen onder drie strenge voorwaarden. Adverteerders moeten:

• Een opt-out bieden voor gokreclames. Als consument moet je ervoor kunnen kiezen helemaal geen reclame voor online casino’s te zien.
• ‘De best beschikbare maatregelen’ nemen om te voorkomen dat reclame mensen onder de 24 jaar bereikt, of andere kwetsbare groepen zoals gokverslaafden.
• Met ‘de best beschikbare technieken’ aantonen dat 95% van het publiek van hun reclame 24 jaar of ouder is.

Jordy moet dus nog zes jaar wachten voordat hij banners mag zien met vrolijke blackjackdealers en geld spugende gokkasten.

95% moet 24 jaar of ouder zijn – hoe dan?

Dat het reclameverbod eraan kwam, was bekend, maar de drie bovenstaande regels werden pas op 19 april dit jaar bekendgemaakt. Vooral de eis dat minimaal 95% van het publiek van de reclame 24 jaar of ouder moet zijn, zorgde voor een schokgolf in de gokbranche en bij mediabedrijven. Ondanks beweringen van het ministerie van Justitie en Veiligheid dat de normen tot stand waren gekomen na uitvoerig overleg met mediapartijen, wist niemand precies wat de regels inhielden.

Vragen alom.

Wat valt exact onder reclame? Wat betekent ‘de best beschikbare maatregelen en technieken’? Hoe moeten vergunninghouders rapporteren? Hoe gaat de Kansspelautoriteit de 95%-regel precies handhaven en hoe streng? Ook veel gehoord de afgelopen tijd: is dit niet eigenlijk een verkapt totaalverbod op gokreclame? Want een garantie op de leeftijden van je publiek – hoe dan? De Kansspelautoriteit (Ksa) kwam op 26 mei met een brief met ‘toelichting’ aan houders van een online gokvergunning, maar daar stond nagenoeg niets nieuws in.

De Ksa gaat niet met gestrekt been handhaven

Vandaag is er dan toch een lichtpuntje. René Jansen, voorzitter van de Ksa, gaf vanochtend de openingsspeech op de Gaming in Holland Conference, het belangrijkste jaarlijkse evenement voor de Nederlandse kansspelsector. Een groot deel van zijn speech was gewijd aan het reclameverbod en zijn uitspraken zullen zeker wat van de onrust wegnemen.

De citaten van René Jansen zijn in het Engels – de taal waarin hij zijn speech gaf – om misverstanden bij vertaling te voorkomen. De Ksa-voorzitter begint met erkennen dat er veel onduidelijk is rondom de nieuwe regels.

“In the lead-up to this advertising ban, the Kansspelautoriteit is aware of questions about this in the industry. What will enforcement be like? How can operators do it right the first time, while not having experience with the restrictions yet? In other words, I hear a call from the sector for guidance by the Ksa.
[…]
And yet… I feel the need to manage expectations a little in that respect. We are only able to provide the requested guidance to a limited extent. Various parts of the new ban are a new and uncharted area for us as well. Like the industry, we will have to find our way in this.”

De Ksa heeft het als toezichthouder dus ook maar te doen met de regels die opgesteld zijn door het ministerie en is net zo zoekende als de gokaanbieders en mediabedrijven. Vervolgens zegt Jansen:

“I will immediately add that you may expect the Ksa not to tackle new monitoring or enforcement situations straight-legged. In the beginning, we will especially monitor how the new rules work out in actual practice. New or additional insights will be shared with you.”

Dat is een opluchting voor veel marktpartijen. Jansen zegt letterlijk er niet met gestrekt been in te gaan en ruimte te geven om de komende tijd best practices te ontwikkelen. Waarschijnlijk zullen kansspelaanbieders de komende maanden dus geen boete krijgen als het niet meteen lukt om die 5% te halen. Er komt een soort ‘inwerkperiode’, niet ongebruikelijk bij nieuwe regelgeving.

‘Bij twijfel, niet inhalen’

Een vrijbrief om lekker laks met de nieuwe regels om te gaan is het ook weer niet, want de Ksa-voorman slaat daarna een iets strengere toon aan. Er mag dan een inwerkperiode zijn, maar er geldt wel een inspanningsverplichting:

‘My most important guidance – and appeal – for today is an old traffic safety advice: When in doubt, no passing!
[…]
Find a way, but don’t seek the boundaries. Public confidence in the gambling industry is low and fragile. Operators therefore have to show that they are committed to a fair and safe market with player protection as the important standard.’

Ten slotte zegt Jansen dat de Ksa de komende tijd in gesprek wil gaan met de legale online gokaanbieders.

‘In conclusion to this part of my contribution, we realize that the new rules involve quite some time and effort. That’s one of the reasons to announce that we will engage in talks with operators and affiliates. Among other things, about the challenges of the advertising ban and how they practically work out for operators.’

Jansen noemt specifiek de affiliates (zoals casinovergelijkingssites), omdat die door het verbod op ongerichte reclame een veel belangrijker rol zullen spelen in de marketingstrategie van online gokaanbieders. Ook zij worstelen met de 95%-regel.

Goed nieuws voor kwetsbare groepen

De Ksa stelt zich welwillend op en paniek om een procentje meer of minder is – in elk geval in de eerste maanden na 1 juli – niet nodig. Dat is goed nieuws voor wie zich zorgen maakt over gokverslaving en bescherming van kwetsbare groepen. Google Adwords staat nu al vol met advertenties van goksites zonder vergunning, waar je als speler maar moet afwachten of de spellen eerlijk verlopen, waar geen controle is op witwassen en waar nul aandacht is voor het voorkomen van gokproblemen.

Als legale online casino’s uit angst voor sancties overhaast hun marketingactiviteiten staken, springen die illegale gokaanbieders maar al te graag in het ontstane gat. En daar worden jongvolwassenen als Jordy pas echt de dupe van.

Foto: René Jansen op een eerdere Gaming in Holland Conference (© Gaming in Holland).