Nee, die winkels en horeca willen helemaal niet open

Het staat deze week hoog op de lockdown-agenda: maatschappelijke verantwoordelijkheid. Winkels die open willen blijven, worden op die verantwoordelijkheid aangesproken. De afgelopen maanden kwam het concept ‘maatschappelijke verantwoordelijkheid’ regelmatig aan de orde, bijvoorbeeld als er iets mis ging in de horeca.

Het komt regelmatig voorbij, vooral op social media zijn er nogal wat mensen die te pas en te onpas anderen wijzen op die verantwoordelijkheid. Maar er is iets dat ik niet begrijp: waarom worden sectoren als de horeca, de retail en reizen steevast gewezen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid? Waarom moet een klein gedeelte van de economische bedrijvigheid in Nederland de verantwoordelijkheid dragen voor een probleem dat heel Nederland raakt? Is het niet andersom: de maatschappij moet de verantwoordelijkheid dragen voor de ondernemers die geraakt worden?

Spreek je met ondernemers groot en klein over de gang van zaken, dan antwoorden ze vaak: we redden het wel, ik kan het wel uitzingen. Komt wel goed – het is ondernemers eigen. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen handelen. En juist daar gaat het nu mis. Hoe kan het zo zijn dat een specifieke groep mensen moet inleveren terwijl de grootste groep mensen financieel geen centje pijn heeft? Dat je het redt is iets anders dan de vraag hoeveel je moet inleveren. Of de vraag waarom jij moet inleveren terwijl anderen niet inleveren.

Waarom moet jij omdat je een winkel, een reisbureau, een kroeg hebt, inleveren en anderen niet?

Waarom juist jij? Omdat je een winkel hebt, een reisbureau, een kroeg, een restaurant, een evenementenzaak. Wat is daar de reden hierachter? Waarom doen we of het normaal is dat alle mensen die werken in deze sectoren inkomen moeten inleveren en jij niet?

’s Nachts wakker liggen

De horeca wil helemaal niet open, winkels willen helemaal niet open. Ze doen het alleen om financiële redenen. Omdat de maatschappij die zo hard roept om verantwoordelijkheid te weinig doet. Omdat het water je aan de lippen staat. Omdat je er ’s nachts van wakker ligt. Omdat je er geen heil meer in ziet. Omdat het de enige manier is om je inkomen aan te vullen. Als je voldoende wordt gecompenseerd, hoef je niet open. Kun je gewoon afwachten.

Er zijn te veel mensen die onevenredig hard getroffen worden door deze crisis. En dan doel ik niet alleen op ondernemers, het zijn ook de zwakkeren, mensen met slechte toegang tot arbeidsmarkt. Geef je te weinig aandacht aan deze problematiek, ontstaat er tweespalt. Mensen zien het niet meer zien zitten en komen in verzet. Ze raken het vertrouwen in de overheid kwijt en laten van zich horen, ondermijnen het coronabeleid.

Mensen hebben de mond vol van ‘maatschappelijke verantwoordelijkheid’ maar het is de maatschappij zelf die zich niet verantwoordelijk opstelt. Natuurlijk, er zijn regelingen zoals uitgestelde belasting. Allemaal leuk en aardig maar de rekening komt wel op een gegeven moment. Het is een lastenverzwaring die naar de toekomst wordt doorgeschoven.

Terwijl iedereen weer vakantie viert, draai jij op voor de rekening van deze crisis

Terwijl iedereen weer hoog en droog vakantie aan het vieren is, mag jij opdraaien voor de rekening van deze crisis. Wat is daar redelijk aan?

NOW, een schitterende tegemoetkoming in de loonkosten. De mensen blijven bij jou op de loonlijst staan. Terwijl de problemen zich opstapelen, blijf je als werkgever wel verantwoordelijk. Als straks het puntje bij het paaltje komt en de zaak moet inkrimpen, ben je als werkgever gewoon wel verantwoordelijk voor de kosten die gemoeid zijn met afvloeien. Goed beschouwd wordt de rekening gewoon doorgeschoven. En ja, je kunt het met de regelingen volhouden maar alles bij elkaar, met die doorgeschoven kosten, met een inkomen dat lager uitvalt, ziet het er niet zo gunstig uit. De kosten blijven stijgen.

Geen pijn voor de overheid

Voor de overheid ziet het er niet zo slecht uit, die uitgestelde belastingen blijven als vordering gewoon in de boeken staan. Geen pijn hier. Natuurlijk zal het even duren voordat de fiscus die vorderingen zal kunnen innen, maar de fiscus is buitengewoon behendig in het binnenhalen van openstaande rekeningen. En buitengewoon geduldig. Het idee dat de ww via de werkgever wordt geregeld betekent ook geen verassingen in de toekomst. De verantwoordelijkheid blijft bij de werkgever.

Het is gewoon te weinig wat er wordt gedaan. Je legt de rekening van deze ellende neer bij een kleine groep ondernemers en als die uit nood dan de grenzen van de regelingen opzoeken, van wat mag en kan, dan roepen we: “Maatschappelijke verantwoordelijkheid!”. Het zou de maatschappij sieren dat er meer verantwoordelijkheid genomen wordt voor deze groep, of beter gezegd voor de hele groep mensen die nu in de kou staat. Maar in de politiek is er niemand die dit onderwerp goed agendeert, te druk met corona waarschijnlijk.