Met klant valt niet te spotten

Na een storm van kritiek versobert Ahold-topman Moberg alsnog zijn beloning, terwijl president-commissaris De Ruiter opstapt: de macht van de consument is groot.

Ahold heeft de afgelopen twee weken een les geleerd, die het bedrijf nog lang zal heugen. Het is een les die Shell acht jaar geleden al op hardhandige wijze kreeg ingepeperd.

Een bedrijf dat afhankelijk is van consumenten, moet bijzonder goed in de gaten houden wat er leeft in de maatschappij. Met de macht van de consument valt niet te spotten.

Amper twee weken van aanzwellend protest waren nodig om Anders Moberg op de knie?n te krijgen. Woensdag werd bekend dat op verzoek van de nieuwe topman van Ahold het salarispakket fors is veranderd, en dat de belangrijkste pijnpunten zijn verdwenen: de gegarandeerde bonus en de vertrekregeling.

En net als destijds bij Shell, waren het de consumenten die de koerswijziging afdwongen. In 1995 wilde Shell de afgeschreven olieopslagtank Brent Spar in de oceaan afzinken. Studies hadden uitgewezen dat dat de minste schade voor het milieu zou opleveren. Maar daar dacht de milieubeweging – onder aanvoering van Greenpeace – anders over.

Greenpeace begon een ongekend mediaoffensief, en wist de consumenten in de westerse wereld te overtuigen. Automobilisten – met name in het milieugevoelige Duitsland – begonnen de pompstations van Shell voorbij te rijden. Na acht weken boog Shell het hoofd voor de consumentenstaking: de Brent Spar werd versleept naar Noorwegen. Daar werd het olieplatform uiteindelijk verzaagd tot een kade.

Was het in het geval-Brent Spar Greenpeace dat de zaak op scherp zette, bij Ahold was de rol van katalysator weggelegd voor de aandeelhouders. VEB-voorzitter Peter Paul de Vries trok als eerste van leer op de aandeelhoudersvergadering waar Mobergs pakket bekend werd. Later volgden de superbeleggers ABP en PGGM met een brief.

Het antwoord van president-commissaris Henny de Ruiter, twee dagen later, onderstreepte de machteloosheid van de aandeelhouders: ‘de raad van commissarissen (. . .) blijft van oordeel terzake de juiste afweging te hebben gemaakt.’ Dat bleek buiten de waard gerekend. De onvrede van de beleggers was inmiddels overgeslagen naar de klanten van Albert Heijn, Aholds vlaggenschip in Nederland. Een woordvoerder van Albert Heijn erkende maandag dat de omzet in de winkels met 5 procent was teruggelopen – binnen een week.

Die openheid was een duidelijk teken dat de top van Albert Heijn, de dochter dus, behoorlijk in zijn maag zat met het gekrakeel rond de beloning van Moberg. Dat werd nog eens onderstreept door Albert Heijn-commissaris Jos van Kemenade, die de beloning ‘onverstandig’ noemde.

Albert Heijn-directeur Dick Boer zag zich geconfronteerd met een dreigende kopersstaking, op een moment dat de omzet al terugliep en er een grote ontslagronde was aangekondigd.

Daarmee was het pleit beslecht. Mobergs pakket wordt gedeeltelijk uitgekleed, en president-commissaris Henny de Ruiter stapt op. Een onvervalst staaltje consumentenmacht.

Waar aandeelhouders slechts heel weinig hebben in te brengen, zijn het de klanten die de standpunten van bedrijven wel kunnen be?nvloeden. Shell merkte het in 1995, en nu ondervindt Ahold het.

Niet alle bedrijven kunnen op deze manier tot de orde worden geroepen. IHC Caland, een bouwer van baggerschepen en olieplatforms, zit al jaren in Birma, ondanks felle protesten van Milieudefensie en het Birma Comit? Nederland.

Heineken en ABN Amro trokken zich eerder schielijk terug uit dit land, om geen consumentenboycot te riskeren. Dat IHC Caland sleephopperzuigers en boorplatforms verkoopt, en geen bier of spaarrekeningen, maakt het bedrijf een stuk minder gevoelig voor de mening van de goegemeente.

IHC Caland heeft inmiddels zijn vertrek uit Birma aangekondigd, maar dat gebeurt pas in 2015, als het laatste contract is afgelopen.

Bron:

http://www.volkskrant.nl/