Het fysieke punt in de virtuele economie

Michiel Nieuwkerk (VIATIM): “We zorgen voor een nieuw netwerk aan buurtwinkels”

Bestellen via internet is populair, maar wanneer je bestelling vervolgens wordt afgeleverd op een moment dat je niet thuis bent, is dat irritant. Je moet langs bij een afhaalpunt of bij die buren die altijd thuis zijn en daardoor overspoeld worden door pakjes. VIATIM formaliseert de gangbare praktijk: “VIATIM is een netwerk van buurtgenoten – private mensen die overdag thuis zijn, jouw pakket kunnen ontvangen en als je ‘s avonds thuis bent, dan kun je daar of je pakket ophalen of het thuisbezorgd krijgen”, aldus oprichter Michiel Nieuwkerk. Pakketjes zijn slechts het begin: VIATIM streeft naar de buurtwinkel 2.0, het centrale punt in een virtuele economie.

Op dit moment vindt 25 procent van de mensen het vervelend om pakketjes voor de buren aan te nemen, 40 procent heeft personen in de buurt waar ze liever geen pakketten ophalen. VIATIM moet daar een einde aan maken. Deelnemers worden gescreend en krijgen een kleine vergoeding voor het in ontvangst nemen. Vijfentwintig cent per pakket en de verplichting om van maandag tot en met vrijdag tussen 4 en 9 uur ‘s avonds thuis te zijn.

De nieuwe buurtwinkel

“De meeste punten komen op een bedrag tussen de 50 en 150 euro per maand uit. Het is misschien geen vetpot, maar er zijn ongelooflijk veel mensen die dit willen. Wij krijgen driehonderd aanmeldingen per week. Daaruit selecteren we.”

Mensen die zich aanmelden vallen in drie categorieën: huismoeders, gepensioneerden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Er zijn ook veel punten die bezorgen en daar is nog wat extra’s mee te verdienen. Het werkt heel goed wanneer mensen ook al andere diensten aan huis aanbieden, zoals kledingreparaties of een strijkservice. Dan kun je je flyer meegeven met elk pakketje, wat direct leidt tot veel meer omzet.”

“Alles is straks achter één voordeur te krijgen”

In de visie van Nieuwkerk zijn de pakketjes slechts het begin. “In mijn droom heeft elke wijk een roze voordeur. Al het online gemak dat er is – de deeleconomie, alles wat je online kunt kopen, bibliotheekboeken, ALLES – is straks achter die ene voordeur te krijgen. Dat wordt de fysieke connectie van jouw wijk met het internet. Dat is de nieuwe buurtwinkel.”

Groot netwerk

Om effectief te zijn is een fijnmazig netwerk vereist: één afhaalpunt in een straal van 400 meter. VIATIM heeft op dit moment tweehonderd punten, maar streeft naar achttienduizend punten. Bij duizend punten zou het bedrijf ze het derde servicenetwerk van Nederland zijn. “PostNL heeft rond de vijfentwintighonderd afhaalpunten. DHL rond de zeventienhonderd. De huidige derde en vierde plekken hebben rond de zeshonderd tot achthonderd punten, dus als we er duizend hebben, dan zijn we nummer 3 in Nederland. En dat is niet eens zo heel veel. Zeker als je de mensen aan boord krijgt die het feitelijk toch al doen en het voor een klein bedrag willen blijven doen.”

VIATIM heeft vier informele beleggers die samen 800.000 euro in het idee hebben gestoken. Het geld gaat naar IT en naar netwerkgroei: “IT is het platform daar is een app voor nodig. Een VIATIM-punt heeft een smartphone, en registreert de pakketten die binnenkomen en de pakketten die worden opgehaald of bezorgd moeten worden. In het platform kun je ook zien wat je hebt verdiend. Het systeem veronderstelt backend-integratie met DHL, waar we mee samen werken, maar dat moet nog komen. We hebben inmiddels tweehonderd VIATIM-punten, met een groei van honderdveertig in twee maanden, dus we denken dat we eind april richting de duizend gaan. Dan begint integratie wel een noodzaak te worden.”

“Eén op de elf huishoudens ontvangt elke dag een pakketje”

Ondertussen wordt ook hard gewerkt om andere partijen bij VIATIM te betrekken. “PostNL heeft op dit moment 60 tot 70 procent van de consumentenmarkt, die zijn veruit de grootste. Wat dat betreft is er nog een wereld te winnen. Maar de overige 30 procent zijn samen tweehonderdduizend pakketten per dag. Bibliotheken vormen ook een grote markt. Jaarlijks worden 80 miljoen boeken uitgeleend en ingeleverd. In veel dorpen zijn geen bibliotheken meer. Een VIATIM punt biedt dan enorme kansen. Toen ik begon was het één op de zeventien huishoudens die een pakketje ontving. Nu ontvangt één op de elf huishoudens elke dag een pakketje.”

Businessmodel

VIATIM heeft een prima businessmodel. “We krijgen betaald voor het opstarten van punten, voor het managen van punten, en per pakket of per boek. De vervoerders betalen voor het opstarten van punten. Voor hen is het een grote uitdaging om winkels te vinden die mee willen doen. Traditionele winkeliers willen vaak niet mee doen. Ons buurtpuntennetwerk vormt een mooie aanvulling. Daarmee ontvangen we van meerdere kanten geld en het businessmodel is daarmee rond. We kunnen er ook meerdere vervoerders op aansluiten, dat maakt het heel sterk, want daardoor kun je de kosten voor alle partijen drukken.”

“Het buurtpuntennetwerk vormt een mooie aanvulling op de winkels”

Het netwerk leent zich ook voor andere commerciële activiteiten. “In Rotterdam hebben we dat bijvoorbeeld al gedaan met kaas: bij VIATIM-punt krijg je een promotioneel stukje kaas mee. Het is ondertussen getest met andere dingen. Oliebollen werkten goed. Van de mensen die een pakket hebben opgehaald, heeft 30 procent de oliebollen besteld. Dat is veel.”

Deeleconomie

Doordat bezorgers niet meer kriskras op verschillende tijden door wijken pakketjes hoeven af te leveren, wordt 74 procent minder kilometers gereden in de buurten. Dat is een enorme vooruitgang voor zowel CO2-reductie als veiligheid. Ondertussen zit de concurrentie ook niet stil, maar Nieuwkerk maakt zich weinig zorgen. “Je zult per consument moeten kijken wat het beste past in de leefomgeving van die consument. Ik denk niet dat we iedereen zullen bedienen, maar de markt is zo groot en groeit zo hard. Met 3,5 procent van de markt nu kunnen we al ver onder kostprijs opereren.”

“Over een jaar hebben we tweeduizend punten en meer andere vervoerders en andere brede diensten aangesloten. Denk aan de deeleconomie: de boor huren van de buren. Dat zullen we niet zelf ontwikkelen, maar een samenwerking met Peerby zien we helemaal zitten. Dat vinden we mooi: de specialisten op hun gebied laten werken, waarbij wij er dan voor zorgen dat we de boor ophalen of afleveren. Wij zijn dan de logistieke schakel.”

“De deeleconomie-uitdaging: het matchen van huurder en verhuurder”

“Er hebben al meerdere VIATIM-punten pilots gedraaid met een deelauto-project, waarbij er na verhuur even een snelle check wordt gedaan: is het goed? Dan kan die gelijk weer door. Het gedoe met de sleutel is dan ook direct geregeld. Dat is de deeleconomie-uitdaging: het matchen van de tijd van degene die huurt en verhuurt. De verhuurder heeft daar vaak geen zin in en tijd voor, en dat kan met een VIATIM-punt opgelost worden. Wij zijn het fysieke punt in de virtuele economie.”