Economisch weerbericht (42): Econoshock

7 augustus 2009, 07:25

{title}Wat wil het zeggen, zo vroeg ik me af, wanneer Mr. Irrational Exuberance himself in ABC’s “This Week” komt melden dat Amerika het ergste nu vrijwel heeft gehad: nog niet helemaal, maar wel bijna.

Om te beginnen heeft voormalig FED-president Alan Greenspan als primus inter pares van 1987-2006 een berg boter op zijn hoofd. Oktober vorig jaar gaf hij in een Congressional Hearing toe wel wat erg naïef te zijn geweest met zijn rotsvaste vertrouwen in vrije markten. Dat doet zijn “analyse” nou niet direct superbetrouwbaar overkomen. Maar afgezien daarvan is het aardig om te bekijken wat zijn statements van afgelopen zondag behelzen.

Ik heb er twee: “collapse now, I think, is off the table” en “we may very well have 2.5 percent [growth] in the current quarter”. Ten aanzien van dat laatste merkte talkshowhost George Stephanopoulos op, dat zo’n groei wel heel welkom zou zijn, omdat die hard nodig is als tegenwicht voor de angstwekkende werkeloosheid.

Wat mij betreft is 2,5 procent groei voor dit kwartaal voorspellen vooral een psychologische move, net als het hele optreden van Greenspan: haal die ouwe nog maar eens uit de kast – nu kan het nog en elk ruggesteuntje is meer dan welkom. Dan krijg je quotes als “een totale ineenstorting is dunkt me nu wel van de baan”. Dunkt me! Ja, o ja, tenzij natuurlijk de huizenprijzen verder dalen met een procentje of 10 of meer.

Zo integer is Greenspan dan wel, dat hij niet vergeet om deze showstopper en passant te melden. Precies die grote angst hebben we twee weken geleden gezien bij Nouriel Roubini, die het had over 13-18 procent en bij gevolg over een dubbel-dip-recessie.

En dan hebben we het voor het gemak maar even niet over de olieprijs. “If we see prices go much higher than [70 dollar], we may see it slow down and strangle economic recovery,” aldus Fatih Birol, chefeconoom van de International Energy Agency.

Hoe groot is die kans? Behoorlijk. Verleden jaar voorspelde Gazprom CEO Alexei Miller voor 2009 nog een stijging naar 250 dollar. Dat zal wel niet gebeuren, maar waar het om gaat, is dat huizenprijzen, de olieprijs en nog handvol meer parameters elke economische opleving of bodemvorming bijzonder krakkemikkig maken.

Ik kan dat misschien het beste uitduiden met een verwijzing naar de website van onze Vlaamse vriend Geert Noels. Deze ex-Petercam-hoofdeconoom blogt over de zes economische schokken die uw leven en onze economie fundamenteel zullen veranderen. Ik zou er altijd 7 van maken Geert 😉 maar ben het roerend met je titel eens. Dit is een Econoshock.

Jaap Bloem
Research Director Sogeti/VINT bij Sogeti/VINT

Jaap Bloem is in IT since the PC and now a Research Director at Sogeti/VINT. In his days at KPMG Consulting he co-founded the IT Trends Institute. Jaap was a publisher of IT books and editor in chief of IT magazines at Wolters Kluwer. Before coming to VINT, Jaap was the Marketing Executive for the Dutch Chapter of ISOC, the Internet Society. Jaap has co-authored many books and articles, and loves to develop and evangelize ground-breaking thought and insight together with colleagues and partners. Jaap Bloem is in augustus 2018 overleden.

Categorie
Tags

4 Reacties

    Arnoud Rademaker

    Ha Jaap,

    Blijkbaar doet de (moderne) economische shocktherapie wonderen. In de geneeskunst werd de elektroshocktherapie vroeger gebruikt om de werking van de hersenen te beïnvloeden. Vooral als medicamenten geen heilzame werking meer hadden op het welzijn van de patiënt.

    In de economie heeft men deze principes overgenomen en maakt men dankbaar gebruik van een nieuwe economische shocktherapie om onze hersenen te beïnvloeden. Hoe doet men dat? Heel simpel, men combineert een medicamenteuze behandeling (het injecteren van de economie met enorme hoeveelheden overheidsgeld) met een cognitieve gedragstherapie door alle resultaten te diagnosticeren als: ‘Beter dan verwacht’.

    Blijkbaar wordt de economische patiënt perfect behandeld. De economie heeft de Intensive Care verlaten. De AEX staat ongeveer 40 à 50 procent hoger ten opzichte van het dieptepunt, terwijl de macro-economie nog steeds achteruit gaat. Toch kan de patiënt pas beter worden verklaard zodra de medicamenteuze behandeling wordt gestaakt. Tenzij we, evenals bijvoorbeeld carapatiënten, goed kunnen functioneren met een voortdurende onderhoudsdosis. Aan de resultaten hoeft het met een blijvende onderhoudsdosis het niet te liggen. Immers, veel topsporters gebruiken medicatie om hun cara te onderdrukken. Het bedrijven van economie is tegenwoordig toch ook een vorm van topsport!

    Overigens kunnen de financiële markten niet alsmaar door blijven stijgen. Met het huidige tempo waarmee de koersstijging van bijvoorbeeld aandelen op dit moment plaatsvindt, komt er vroeg of laat een moment waarop de prijzen niet meer in verhouding staan tot de onderliggende waarde.

    Er kan een moment komen, evenals in de medische wereld, waarop de koersen of de economie alleen maar kan blijven stijgen als er een onderhoudsdosis beschikbaar wordt gesteld. Er is dan wel sprake van een vorm van verslavingsproblematiek.

    Zolang we dat accepteren en blijven zien als een onderhoudsdosis is er niet zoveel aan de hand. In Engeland heeft men aangekondigd om 50 miljard pond extra in de economie te pompen. Is dit een voorproefje van wat ons als onderhoudsdosis te wachten staat? Er zijn meerdere topsporters die een onderhoudsdosis gebruiken om hun cara te onderdrukken. Een onderhoudsdosis hoeft de resultaten niet per definitie te drukken.

    Japan, waar men overigens heel veel ervaring heeft met het injecteren van overheidsgeld in de economie, blijkt volgens de OESO, ondanks alle steunmaatregelen sinds het knappen van de zeepbel in 1990, toch het verst verwijderd te zijn van een economisch herstel. Zie; http://www.fd.nl/artikel/12145969/oeso-leidende-indicatoren-tonen-meer-tekenen-herstel

    Zo zie je maar. Niet elke (electro-)shocktherapie is succesvol. Niet voor niets is de shocktherapie omstreden in de medische wereld.


    7 augustus 2009 om 13:04
    Arnoud Rademaker

    Jaap, Bedankt voor het compliment.

    Het planmatig opbouwen van een exit-strategie zal het punt niet zijn. Volgens Bernanke liggen de plannen al klaar. Het uitvoeren van deze plannen zal nog een heet hangijzer worden. Politieke belangen zullen vermoedelijk een steeds grotere rol gaan spelen. Hier en daar kun je al lezen dat de glanzende ster(rol) van Obama een wat doffere uitstraling begint te krijgen.

    Als president Obama en de zijnen dan ook nog eens het verwijt krijgen dat zij de ontluikende economie door middel van bijvoorbeeld een belastingverhoging, teneinde het begrotingstekort terug te brengen, in de kiem dreigt te smoren zullen de Amerikaanse aardappelen pas echt gaar zijn.

    De paradox zit hem in de doffere uitstraling. Het alsmaar uitdijende begrotingstekort en de plannen voor een concrete de uitvoering van het terugbrengen van datzelfde begrotingstekort.

    Zodra het begrotingstekort wordt teruggedrongen, wordt er pas echt pijn geleden. Laat het opvoeren van het begrotingstekort nou juist bedoeld zijn om de pijn te verzachten.


    9 augustus 2009 om 09:29

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!