Economisch weerbericht (23): Eigen hachje eerst
Wat moet je als Internationaal Monetair Fonds wanneer het aantal valuta het afgelopen decennium drastisch is gedaald? Je nog wat meer bezighouden met de economie zelf natuurlijk. In voorbereiding op het G20-overleg van april heeft IMF-voorman Dominique Strauss-Kahn de knuppel maar weer eens in het hoenderhok gegooid en de wereldrecessie afgekondigd. Alsof we dat niet wisten.
Ongetwijfeld wil Dominique de G20 formeel goed op scherp zetten, maar in feite verkeert iedereen al lang in staat van opperste paraatheid en kijkt men vooral met argusogen naar wat de buren doen. Met een voorlopig (tot oktober, tot de volgende vrijdag de 13de in november dus) laatste krachtsinspanning heeft FED-president Bernanke de lieve duit van 1 biljoen (trillion) dollar laten wapperen om de US-economie weer wat aan te jagen. Moet je ook doen Europa, roept Nobelprijswinnaar Krugman van over de grote plas. Maar onder meer mevrouw Kroes liet namens de EU weten dat wij er nog eventjes mee wachten, omdat lang niet helder is of smijten met geld, dat er niet is, nu wel zo’n heilzaam effect heeft.
In eigen land duurt en duurt het maar voor het kabinet zijn lang verwachte maatregelenpakket bekend maakt en dat irriteert het volk. Eerst nog maar eens dit weekend de peilstok in het EU-overleg houden, heeft Balkenende vast gedacht, om te kijken of we geen averechtse dingen doen. Het braafste jongetje van de klas zijn kan altijd nog, en als het om ons heen slechter gaat dan verwacht (Groot-Brittannië, Duitsland en Oost-Europa), dan vloeien je eigen maatregelen misschien grotendeels naar bodemloze communicerende vaten elders.
Obama, in the mean time, ontpopt zich steeds meer als vooral een grote praatjesmaker. Gewoon vertrouwen op “the values that built America”, dan komt het allemaal weer goed. Elk voor zich en Hij voor ons allen, lijkt dat overal ter wereld steeds meer te betekenen.
Vind het bizar dat CDA, PvdA en ChristenUnie vechtend over straat rollen (of eigenlijk over het tapijt van Het Torentje), terwijl ze al maanden geleden actie zouden moeten hebben ondernomen.
Werkelijk een blamage. Het lijkt een beetje op een dijkdoorbraak in de polder:
– Gaan we de dijk dichten? Tja, dat kost wel een boel zandzakken en klei en dat moeten we Europees aanbesteden.
– Zetten we de gemalen volop aan het pompen? – Tja, dat kost een hoop elektriciteit en hoe gaan we de extra CO2 uitstoot beperken.
– Moeten we de mensen uit de polder dan maar evacueren? Tja, met de eigen auto geeft meer files en dat is slecht voor de economie. Met bussen en treinen mogen de huisdieren volgens de regels niet mee en dan wordt de kiezer boos.
– Moeten we dan helemaal niets doe? – JA! Dat doen we immers al maanden!
Enfin, CDA, PvdA en ChristenUnie, ga aan het werk en doe waarvoor je gekozen bent: het land besturen in plaats van te rollebollen over het speelveldje van de kleuterschool om een paar knikkertjes…
Net op NYT:
“Much Bigger Deficits Seen in Budget Office Forecast
By DAVID STOUT 2 minutes ago
New projections for the fiscal years 2010 through 2019 show deficits totaling $2.3 trillion more than the White House predicted in its budget plan.”
Z-U-K-K-E-L-S
Het grootste probleem schuilt hem volgens mij in het feit dat men de crisis niet heeft zien aankomen en er volgens mij geen consensus is bereikt over de oorzaak, de gevolgen en degenen die verantwoordelijk zijn voor het debacle. Pas wanneer men inziet dat (bijna) elke crisis wordt veroorzaakt door menselijk gedrag kun je in staat zijn om een oplossing te bedenken.
Helaas, zijn consumenten net zo verantwoordelijk voor de huidige situatie. Immers, het zijn de consumenten die zijn ingegaan op de riante kredietmogelijkheden van hun bankier. Niets menselijks is ons in economisch opzicht vreemd. Pas als we met z’n allen willen beseffen en accepteren dat we met elkaar verantwoordelijk zijn voor de huidige stand van zaken en bovendien ook nog eens bereid zijn om met elkaar, weliswaar naar ratio, een financiële last te dragen, komt er een oplossing in zicht. Omdat niemand een bijdrage wil leveren aan het dragen van een financiële last ontstaat er volgens mij een padstelling.
Huizenbezitters moeten accepteren, ik weet dat ik nu vloek in de kerk, dat de prijs van een woning niet tot het oneindige kan blijven doorstijgen. Consumenten moeten verantwoord omgaan met hun inkomsten- en uitgavenpatroon. Het bankwezen moet serieus nadenken over het ethische aspect van het bonussysteem en zouden consumenten in tijden van voorspoed moeten beschermen door een overmatige kredietverlening tegen te gaan. Toezichthouders moeten een grotere vinger in de pap krijgen, aandeelhouders moeten niet voor de korte termijnwinst gaan door bedrijven leeg te zuigen voor hun korte termijn gewin door grote dividenduitkeringen op te eisen. De hond van de buren moet gewoon aan het aldivoer! De politiek heeft natuurlijk ook zitten slapen. Waarom hebben is de globaliserende marktwerking zo gesteund? Waarom moesten zoveel mooie Nederlandse merken, zoals de post, de gezondheidzorg of onze gasleidingen geprivatiseerd worden? Kortom, we zijn allemaal verblind geweest. Nu zitten we op de blaren. Het duurt blijkbaar voordat we een goede financiële EHBO-er hebben gevonden.
Beste Jaap,
Enige nuancering lijkt me op zijn plaats. De suggestie dat de huidige bankencrisis lijkt op de gemiddelde tijdsduur van voorafgaande bankencrisissen lijkt me te suggestief en de komst van nog één beursdip lijkt me een te voorbarige conclusie.
Het Amerikaanse begrotingstekort komt volgens verwachting uit op het ongekende hoge percentage van circa 13 procent, de huizenprijzen zijn wereldwijd sterker gekelderd dan tijdens een gemiddelde crisis, de industriële productie daalt in een ongekend tempo, het consumentenvertrouwen staat op diepterecords en het aantal faillissementen neemt in recordtempo toe. Het overheidsingrijpen om de economie op te peppen neemt ongekende vormen aan.
Zie ook: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/home/default.htm , betreffende de industriële productie (-12 %), lagere omzet in de industrie (-20 %), bezettingsgraad in de industrie uitzonderlijk laag.
Frits Conijn schreef in Het Financieele Dagblad (Bijlage persoonlijk, 09/05/2009) dat de koerswinstverhouding op de Amerikaanse aandelenmarkt (S&P 500) op dit moment op bijna 30 staat. Vlak voor de crisis in 2007 stond de koerswinstverhouding van de AEX tussen de 15 en de 20. Kortom ondanks alle gedaalde koersen, zijn aandelen op dit moment veel duurder dan vlak voor de crisis.
Gelukkig was Nout Wellink vanavond bij Paul en Witteman erg realistisch. Wat me opvalt is dat o.a RTLZ-journalisten de suggestie wekken dat er al sprake lijkt te zijn van een herstel, een trendomkeer of dat de bodem is bereikt zodra er in de grafiek een knikje omhoog is te zien. Is dat een reële veronderstelling? Vreemd genoeg laat elke grafiek meerdere knikken naar boven toe zien, zonder dat er sprake was van een herstel. Laten we hopen dat alle optimisten gelijk krijgen. Dat zonder meer! Toch moeten we de economische werkelijkheid wel onder ogen blijven zien. Laten we nog even geduldig zijn en hard werken aan een hertel van de economie.
Arnoud, wees eerlijk. Is dat “Laten we nog even geduldig zijn en hard werken aan een herstel van de economie.” eigenlijk niet out of our hands? Begin weer steeds meer een dweilen-met-de-kraan-open-gevoel te krijgen. Bankencrises (en de rest eromheen) duren jaaaaren. Denk zelf niet dat het dit najaar met een dubbel-dip gedaan is. Dit is een Nietzscheaanse Umwertung Aller Werte. Jammer dat dit weer een commentaar op commentaar is. We moeten een gestructureerde dialoog beginnen. Kost tijd en moeite, maar dan heb je ook wat 😉
Hopelijk krijgt het dweilen-met-de-kraan-open-gevoel geen algemeen (maatschappelijk) karakter. Als we dit met z’n allen gaan denken, kan er een afbreuk ontstaan in het vertrouwen met alles wat met ons geld te maken heeft. Het feit dat China meer goud opkoopt is een teken aan de wand. Zou men daar, met oog op het ontstaan van één Aziatische munteenheid weleens, overigens als antwoord op het falen van het Westerse girale geldsysteem, de gouden standaard weer willen invoeren? Zo ja, dan heeft het Westen een groot probleem.
In feite neemt het gevoel van onmacht ons steeds meer bij de hand. Feitelijk weten we donders goed dat alles uit de hand is gelopen. Maar gevoelens van machteloosheid horen bij het leven, ze zijn echter geen gezond recept voor een herstel. Hoe moeilijk ook, we motten gewoon accepteren dat we een grote stap terug moeten doen. We hebben ons geleende geld uitgeven op basis van toekomstige een waardevermeerdering van vaste activa. Helaas, de waarde daarvan kan ook in prijs afnemen. Bij drukken heeft alleen zin als de hele wereld dit doet! Als men in Azië zorgvuldiger met het geld omgaat, kan er wel eens een verschuiving optreden in de financiële machtsverhouding. Aziaten sparen nog steeds een groot deel van hun inkomen.
We hadden natuurlijk met al onze economische kennis, opgeslagen in onze prachtige universiteiten en al het andere historische materiaal wat als kennis bij het bankwezen circuleert, allang tot de conclusie moeten komen dat we ons ongebreidelde consumentisme eerder in de hand hadden moeten houden, in plaats van dit gedrag te financieren met geleend geld. Nu we dat verzuimd hebben, hebben we het niet meer in de hand. Eerlijk is eerlijk.
We kunnen blijkbaar nu nog maar één ding doen om te redden wat er te redden valt, naleijk slechte leningen opkopen om de leencarrousel weer op gang te brengen. Wat verandert er dan eigenlijk? Dat gaat vermoedelijk niet werken. Als geld echt een waarde heeft, zal de inflatie omhoog moeten kruipen en of zal de rente omhoog moeten gaan omdat niemand een ‘dertienprocentsbegrotingstekort’ van de Amerikaanse overheid tegen de huidige lage rente wil financieren. Tenminste, dat is mijn persoonlijke mening.
Inderdaad, ik vermoed dat beleidsmakers met hun handen in het haar zitten en alleen nog maar de vinger aan de pols kunnen houden. Als de consument uitvalt, zoals het geval lijkt te zijn, dan lijken veel maatregelen in een bodemloze put te vallen. We moeten dus wachten op de consument en tegelijkertijd vrezen voor het gedrag van de (wereldwijde) consument. Met deze laatste zin hoop ik een eerlijk antwoord te hebben gegeven 🙂
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!