Startups 3.0: een kijk op de toekomst van online business modellen
Twitter en Facebook hebben tot nu toe nog geen structurele winst weten te realiseren en lijken zich vooral te richten op het creëren van een grote userbase. Maar is dit wel de beste strategie? Deze en andere vragen proberen wij, 4 studenten van de Hogeschool Rotterdam, te beantwoorden in ons onderzoek waarbij we ook meningen van professionals meenemen, waaronder die van Boris Veldhuijzen van Zanten, Marco Derksen en Yuri van Geest. We willen hiermee een richting geven aan de toekomst van online business modellen.
In deze interviews stelden we vragen over hun visie op de toekomst van online business modellen. Met de antwoorden uit de interviews en desk research, schrijven we een gids met onze eigen visie over hoe startups 3.0 beter om kunnen gaan met het implementeren van een business model.
Begeleid door Ayman van Bregt, ondernemer, docent creative marketing aan de Hogeschool Rotterdam en blogger op Marketingfacts en door Peter van Waart, Marketing en Advertising consultant en tevens docent creative marketing aan de Hogeschool Rotterdam.
Wat onder meer uit de interviews duidelijk naar voren komt is dat er een tweestrijd bestaat tussen de focus op een grote userbase versus het van begin af aan implementeren van een verdienmodel. Twitter lijkt zich bijvoorbeeld te richten op het creëren van een grote userbase. Dit lijkt voor ons echter vreemd als we dit vertalen naar de offline wereld. Vergelijk Twitter met een bar waar gratis bier geschonken wordt, zonder tegenprestatie. Elke dag is de bar stampvol, maar er wordt geen geld verdiend. In de offline wereld ondenkbaar, maar volledig geaccepteerd op het internet.
Concurrent Pownce daarentegen, heeft al vanaf dag 1 een freemium model geïmplementeerd. Hierbij betaalt een klein percentage van de gebruikers waardoor de rest van de (gratis) community in leven gehouden wordt. Het lijkt dat Pownce kiest voor een langzamere groei, maar met een vaste inkomstenbron waardoor kwaliteit wellicht beter gewaarborgd is in vergelijking tot Twitter. Twitter lijkt zich vooral op kwantiteit te richten, maar worstelt nu duidelijk met het implementeren van een goed verdienmodel.
Dit brengt ons op de vraag: ‘Moet een startup zich eerst richten op het creëren van een userbase of zich direct richten op het implementeren van een verdienmodel?’
Deze vraag legden we ook voor aan de geïnterviewden: Boris Veldhuijzen van Zanten (serial entrepreneur), Marco Derksen (Marketingfacts), Yuri van Geest (SPRXmobile), Tim Has (Symbaloo), Michael Lints (BestDutch), Frans van der Reep (KPN), Martijn Pannevis (Nulaz), Anthony van de Veen en Tobias Kemper (Nimbuzz) Bekijk hieronder een compilatie van de interviews.
We willen graag ook meningen vanuit de lezers van Marketingfacts horen en meenemen in het onderzoek. Dus reageer op de stelling, geef commentaar en volg ons project op businessbehindfree.com!
Sander Vis, Peter Conradie, Wesley v/d Korput en Rogier Bikker
Rogier Bikker (1988) studeert Communication and Multimedia Design aan de Hogeschool Rotterdam. Momenteel studeert hij af in Concept and Product development en eerder liep hij stage bij Lost Boys als User Experience Designer. Tevens werkt hij freelance als Interaction en Visual Interface Designer. Daarnaast heeft hij een passie voor internet ontwikkelingen in China. Meer over Rogier op www.rogierbikker.com. Op Marketingfacts blogt hij over Business Behind Free, een onderzoeks project over de toekomst van online business modellen. Samen met Sander Vis, Peter Conradie en Wesley v/d Korput en begeleid door Ayman van Bregt en Peter van Waart. Meer over Business Behind Free op www.businessbehindfree.com.
Hebben jullie zelf ook al een gevoel waar het heengaat? Wat is het meest opvallende wat jullie tot nu toe gevonden hebben?
Vandaag beetje druk maar ik kom hier zeker op terug Rogier, leuk project!
Het is een beetje kip en ei verhaal. Maar ik denk dat het verstandig is een verdienmodel uit te werken in het begin stadium. Dit kan achteraf nog weleens lastig te implementeren zijn.
@Ayman van Bregt: Wij hebben het gevoel dat startups serieuzer worden, met een grote userbase alleen kom je niet meer weg. De kracht ligt in het vinden van de juiste balans tussen gebruikers, infrastructuur, financiën en je product (Osterwalder). Het direct nadenken over een verdienmodel, en of deze direct geïmplementeerd kan worden, is hierbij essentieel. Om zo de gebruikers te laten wennen aan het betalen voor de aangeboden service en vanaf het begin af aan een vaste inkomstenbron te creëren die een lange termijn strategie realistischer maakt.
@Alex de G.
Ik zie het kip / ei verhaal persoonlijk niet zo. Waarom zou je iets starten als je niet weet waarom mensen er ooit voor gaan betalen (tenzij je heel graag je altruïstisch wilt bevredigen)?
Zonder een financieel groeipad snap ik het niet, de waardering van Hyves op €800mio vind ik echt te bizar en buiten alle proporties. Maar misschien dat er juist wel meer winstmaximalisatie mogelijk is zonder business model bij veel partijen ;-). Zou dat het best bewaarde geheim zijn?
Leuke interviews, ben benieuwd naar de uitkomsten van jullie onderzoek.
@Rogier: Door je dienst in eerste instantie gratis aan te bieden kun je een grote groep gebruikers kennis laten maken met de voordelen die je dienst biedt. Op welke wijze en op welk moment je inkomsten kunt genereren is afhankelijk van enorm veel factoren (concurrentie, betrokkenheid, loyaliteit, toegevoegde waarde, etc). Ik ben erg benieuwd op welke wijze jullie de rode draad door dit verhaal gaan weven.
Interessant onderzoek, zeker iets wat ik in de gaten ga houden!
@Ayman er zijn genoeg bedrijven die zo snel mogelijk een grote userbase willen opbouwen in de hoop te worden overgenomen door een andere partij. of neem Facebook, wat is gestart als een soort onderonsje voor één universiteit, ik denk niet dat Zuckerberg dit succes verwacht had en daar van begins af aan al een business model aan had hangen.
Ik denk dat er wel degelijk sprake is van een kip en een ei verhaal. Je hebt zowel een business model als een userbase nodig.
Een business model is vaak gestoeld op veel gebruikers, maar deze gebruikers zullen niet gauw gebruik van een dienst maken als deze een te commerciele insteek heeft.
En als je eerst veel gebruikers vergaard en op een later moment er een verdien model aan koppelt dan kun je rekenen op veel resistentie van die gebruikers.
Zoals altijd zal er een gulden middenweg gevonden moeten worden.
Krijg de indruk dat jullie free online services gelijk stellen aan community websites. Is dat zo? Waarom?
@Daan
Ik ben het met die insteek van kip en ei wel eens, maar ik ben wel van mening dat door je alleen te focussen op een grote userbase en dan hopen dat de googles, facebooks etc. van deze wereld je overnemen niet een businessmodel is waar je trots op moet zijn.
Zelfs al had Zuckerberg zich alleen willen richten op één uni had hij nog na kunnen denken over de manier waarop hij een business case hieromheen kon bouwen, misschien was de schaalbaarheid dan vele malen groter dan dat deze nu is (en dan bedoel ik in financiële zin).
@Daan Jansonius Natuurlijk, door een overname verdien je veel geld. Maar is dat een businessmodel? Als je investeerder bent misschien wel. Dit is denk ik uiteindelijk wel een eindig traject…ooit moet er een laatste opkoper zijn en zit die met een verliesgevend bedrijf in zijn maag.
Normaal gesproken wil je toch echter iets van waarde bieden wat jou geld oplevert, en niet een verliesgevend bedrijf bouwen wat wordt overgenomen omdat het zo ‘veelbelovend’ is?
Complimenten voor dit interessante project! De “ouderwetse” marketeer in mij is altijd gecharmeerd van een gestructureerde aanpak en het maken van businesscases. Dus focus op zowel een “gezonde” grote userbase en verdienmodel. Blue ocean strategieën bedenken en uitvoeren. Hoe zeker weten we dat Twitter geen achterliggend businessmodel heeft? Ik bedoel aan de buitenkant is er geen duidelijk verdienmodel aanwezig, maar 10 minuten nadenken levert wel 10 mogelijke verdienmodellen op. Kijk ook maar eens naar de online discussies op dit moment over Twitter. Belangrijke factoren binnen een businessmodel zijn waardecreatie en waardepropositie. Ik heb het idee dat dit voor consumenten al behoorlijk expliciet is. De simpelheid van Twitter maakt mensen snel enthousiast en creatief in het vinden van toepassingen. Voor de overheid bijvoorbeeld zou je Twitter kunnen inzetten in geval van crises en rampen. In Amerika werkt de brandweer er mee. En dan kom je snel op de ontstaansgeschiedenis van Twitter: instant messaging. Bedrijven kunnen de enorme hoeveelheid beschikbare data inzetten voor het bouwen aan hun merk en allerhande marketingactiviteiten.
Twitter heeft al in verschillende ronden VC-kapitaal opgehaald. Iedere VC gaat toch voor rendement, zeker vandaag de dag, of niet?
Wat nou als Twitter hard aan de slag is om alles stabiel te krijgen en een nieuwe architectuur aan het opzetten is. En dat ze stiekem een ijzersterk merk aan het neerzetten zijn? En dat binnen afzienbare tijd twitteren net zo gemeengoed is als googlen?
@Dennis: We stellen free online services niet direct gelijk aan communities. Maar we richten ons voor dit onderzoek vooral op online services. Breder dus dan alleen gratis services, of alleen communities. Hoewel deze natuurlijk wel vaak voorkomen.
@Peter en @Saskia: Een overname partij gaat zeker voor rendement. Maar rendement hoeft niet altijd in financiën uitgedrukt te worden. Zoals Flickr overgenomen is uit technologische redenen, tagging in dit geval. Zo kan een overname partij ook een startup overnemen vanwege een grote userbase. Om deze user data voor andere diensten in te kunnen zetten. Daarnaast kan je startups ook zien als de innovators van grote organisaties, ze worden gekocht om de innovatie binnen de organisatie te bewerkstelligen. En niet direct voor hun omzet of winst. Hoewel dit allemaal valide strategieën zijn, moet een startup naar mijn mening hier niet initieel vanuit gaan. Het is meer een lucky shot dan een dichtgetimmerd plan. Daarom lijkt het mij een beter plan om een sustainable service op te bouwen dan een service die hoopt op een overname vanwege een grote userbase.
@Ayman en Peter – Ik ben het zeker met jullie eens, neemt niet weg dat er genoeg bedrijven zijn die zo opereren – met name in de Valley.
@Saskia Een ijzersterk merk? Twitter bestaat nog dankzij de community die ze heel goed hebben opgebouwd, maar ze staan op het randje van in elkaar storten. Het sluiten van bepaalde diensten van de site, het continue down zijn, etc etc – de enige reden waarom ik er nog op zit is omdat de switching costs te hoog zijn.
En ik denk dat ze hierdoor ook nog verder verdwaald zijn geraakt van een verdienmodel. Ze zullen eerst de huidige community er van moeten overtuigen dat ze wel degelijk betrouwbaar zijn of gaan worden, voordat ze er uberhaubt geld aan kunnen gaan verdienen
@Daan Er zijn zeker goede bedrijven in de Valley, laten we ons daar ook vooral wel op focussen, die hebben echter vaak minder exposure behoeften dan de noodlijdenden 😉
@Saskia Twitter een sterk merk? Volledig niet mee eens, 90% van de wereld heeft geen idee wie/wat Twitter is, zal niet heel snel veranderen is mijn mening.
Een business zonder business model is geen business. Het business model kan zijn het creeren van een groot bereik zodat anderen er geld mee kunnen verdienen. Daarmee wordt bewust het risico genomen van de aanloopverliezen en bewust de kans gewogen dat niemand wil instappen. Een ander business model is het streven naar een winstgevende exploitatie, los van het aantal gebruikers. Soms is bij een toepassing die zich richt op een specifieke doelgroep met een specifieke behoefte schaalgrootte niet relevant voor een interessant verdienmodel.
@Fred: Het klopt inderdaad dat een businessmodel meer behelst dan het streven naar een winstgevende exploitatie. Een verdienmodel is slechts een onderdeel van een volledig businessmodel, waarin veel meer facetten komen kijken. Vandaar ook dat de stelling is ‘Moet een startup zich eerst richten op het creëren van een userbase of zich direct richten op het implementeren van een verdienmodel?’ en niet ‘zich direct richten op het implementeren van een businessmodel’. Hier zit een wezenlijk verschil in.
Rogier,
Ik vrees dat wij het eens zijn. Dan is er helaas geen ruimte voor een lekker dispuut :-).
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!