Minder mensen passen bestedingspatroon aan; impact inflatie zichtbaar in vakantie-uitgaven

Bezorgd over dreigende recessie

In het najaar van 2022 waren er bezorgdheden over een dreigende recessie in Nederland. De energieprijzen, het risico op gastekorten en de hoge inflatie maakten dat men verwachtte dat de economische groei zou afzwakken. Toch bleek in februari 2023 dat een recessie was afgewend en de Nederlandse economie in 2022 nog een behoorlijke groei doormaakte van 4,5%. Desondanks blijft de inflatie een punt van zorg. Dat blijkt uit de 4^e editie van de Markteffect Koopkracht monitor met een terugblik op de afgelopen maanden. In het kort concluderen de onderzoekers:

• 36% van de Nederlanders hebben sinds februari 2023 het uitgavenpatroon aangepast;
• Aanpassingen in de uitgaves werden gedaan op het gebied van hobby’s, kleding en uitjes.
• Impact inflatie en de noodzaak om de uitgaven te beperken, zichtbaar in de vakantie-uitgaven.

Sinds de 3^e-meting in februari 2023 hebben Nederlanders nog vaker hun bestedingspatroon aangepast om minder geld uit te geven. Ruim één op de drie (36%) Nederlanders heeft dit in de periode van februari tot en met juni gedaan. Maar, ruim een kwart heeft het bestedingspatroon niet aangepast. Dit aantal is een aanzienlijke stijging ten opzichte van februari 2023, waar slechts 11% veranderingen in hun uitgavenpatroon meldde. Aanpassingen in de uitgaves werden gedaan op het gebied van hobby’s, kleding en uitjes. Minder vaak op het gebied van sport, verzekeringen en auto’s.

Verschillen per meting

Nederlanders hebben op diverse gebieden hun uitgavenpatroon aangepast om de impact van inflatie te beperken. Van de mensen die het uitgavenpatroon hebben aangepast, heeft meer dan de helft ervoor gekozen om met de aanschaf van boodschappen alleen het hoognodige te kopen, terwijl 49% is overgestapt van A-merken naar huismerken.

Het aantal mensen dat hun uitgavenpatroon hebben aangepast en boodschappen in de aanbieding hebben gedaan, is ten opzichte van de meting in februari 2023 gedaald van 63% naar 47%. Daarnaast heeft een meerderheid (56%) ervoor gekozen om minder vaak eropuit te gaan. Een grote afname ten opzichte van februari 2023, toen maar liefst  van deze groep 84% minder vaak op pad ging. Meer Nederlanders hebben gezocht naar kortingsvouchers voor uitjes, goedkopere uitjes en meer gratis activiteiten zijn gaan ondernemen.

Impact op vakantie-uitgaven en vakantiegeld

De impact van inflatie en de noodzaak om de uitgaven te beperken, is ook zichtbaar in de vakantie-uitgaven. Nederlanders gaan minder vaak op vakantie, stellen de vakantie uit of annuleren zelfs deze. Er werd meer gebruikgemaakt van reizen die in de aanbieding zijn of viel de keuze op minder luxe vakanties.

Toch hebben minder Nederlanders het bestedingspatroon van vakanties aangepast ten opzichte van februari 2023. Vakantiegeld wordt met name besteed aan vakanties. 47% van de mensen die het uitgavenpatroon hebben aangepast, geeft aan het vakantiegeld uit te geven of heeft uitgegeven aan een vakantie. Daarnaast wordt het vakantiegeld regelmatig besteed aan boodschappen, uitjes, kleding, openstaande rekeningen en het aflossen van leningen.

Hoewel Nederland de recessie heeft weten te vermijden, blijft inflatie een punt van zorg voor de consumenten. Het aanpassen van het bestedingspatroon is een duidelijke weerspiegeling van de uitdagingen waarmee Nederlanders worden geconfronteerd door de inflatie. Door bewuste keuzes te maken, verzachten ze de impact van de prijsstijgingen en gaan consumenten proactief opzoek naar manieren om hun uitgaven te beheren.

Onderzoeksverantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd door onafhankelijk marktonderzoeksbureau Markteffect in juni 2023 onder een representatieve steekproef Nederlandse respondenten van 18 jaar en ouder. Tijdens het veldwerk zijn 428 respondenten bevraagd. Op basis van deze respons zijn de antwoorden met een zekerheid van 95% met een nauwkeurigheid van 4,7% generaliseerbaar. In praktijk betekent dat wanneer de uitkomst uit het onderzoek 50% is, dit in werkelijkheid tussen 45,3% en 54,7% ligt. De doelgroep van het onderzoek bestaat uit Nederlanders van 18 jaar en ouder.

Respondenten die aan de meting van september 2022 hebben deelgenomen zijn uitgesloten van deelname. De data zijn verzameld door middel van online veldwerk via het panel van Markteffect, aan de respondenten zijn 22 vragen voorgelegd. De gemiddelde invultijd bedraagt 3 minuten. De resultaten zijn gewogen naar een representatieve verdeling van leeftijd, geslacht en regio in Nederland. Ben je benieuwd naar de volledige rapportage? Download hier het volledige rapport!