Lees en verbaas je: de verrassende overeenkomsten tussen populaire hits
Let op. Na het lezen van dit stuk kun je nooit meer "normaal" luisteren naar een liedje.
Heb jij dat ook weleens dat je hoort dat twee liedjes verdacht veel op elkaar lijken? Deze gelijkenissen, die vaak te vinden zijn in bekende akkoordschema’s, worden “sound-alikes” genoemd.
Wat is een sound-alike?
Een “sound-alike” verwijst naar een muzikaal werk, meestal een liedje, dat opzettelijk is gemaakt om te klinken als een ander, meestal populair, nummer. Sound-alikes worden vaak gemaakt om verschillende redenen, waaronder:
- Commerciële doeleinden: Soms willen adverteerders of filmmakers een bekend nummer in hun project gebruiken, maar kunnen ze de rechten of licentie om het originele nummer te gebruiken niet verkrijgen vanwege kosten of andere beperkingen. In dat geval kan een sound-alike worden gemaakt om een vergelijkbare sfeer of herkenbaarheid te creëren zonder de oorspronkelijke opname te gebruiken.
- Parodieën: In komedie en satire kunnen sound-alikes worden gebruikt om grappige of ironische imitaties van bekende liedjes te maken. Deze imitaties kunnen de tekst en melodie van het origineel veranderen om humoristische effecten te bereiken.
- Coverbands: Bands en artiesten die bekende nummers live uitvoeren, kunnen ervoor kiezen om sound-alikes van die nummers te spelen om het publiek te vermaken zonder inbreuk te maken op auteursrechten.
- Stijloefeningen: Muzikanten en producers kunnen sound-alikes maken als een oefening om te leren hoe bepaalde muzikale stijlen worden gecreëerd. Dit kan helpen bij het ontwikkelen van compositie- en productievaardigheden.
Het belangrijkste kenmerk van een sound-alike is dat het bewust lijkt op een ander nummer, meestal zonder de intentie om origineel te zijn. Dit kan variëren van subtiel vergelijkbaar zijn met het origineel tot een vrijwel exacte kopie, afhankelijk van het doel en de creatieve keuzes van de maker. Het is belangrijk op te merken dat sound-alikes, als ze commercieel worden gebruikt, vaak moeten voldoen aan auteursrechtenwetten en licentievereisten om juridische problemen te voorkomen.
Basisbegrippen uit het muziekjargon uitgelegd
Laten we de basisbegrippen uitleggen zonder al te veel muziekjargon:
- Akkoord: Stel je een groepje noten voor die samen klinken en een harmonieuze toon produceren. Het is als een groepje mensen die samen zingen en een mooie klank maken.
- Toonladder: Denk aan een reeks van noten, zoals de stappen op een ladder. Als je een liedje wilt maken, kies je een toonladder om noten uit te halen. Bijvoorbeeld, de C majeur toonladder bevat de noten C, D, E, F, G, A, en B.
- Positie van de Toonladder: Dit vertelt ons welke noot we moeten gebruiken als we een akkoord willen bouwen. Als we bijvoorbeeld op de eerste positie beginnen, gebruiken we de eerste noot van de toonladder om ons akkoord te maken.
- I, V, vi, IV: Deze Romeinse cijfers vertegenwoordigen welke positie we in de toonladder beginnen om elk van de vier akkoorden te maken. Dus als we I, V, vi, IV zeggen, betekent dit dat we beginnen bij de eerste noot voor het eerste akkoord, bij de vijfde noot voor het tweede akkoord, bij de zesde noot voor het derde akkoord, en bij de vierde noot voor het vierde akkoord.
- Waarom zijn deze belangrijk: Deze vier akkoorden (I, V, vi, IV) klinken goed samen en worden vaak gebruikt in popmuziek omdat ze gemakkelijk te onthouden zijn en een emotionele aantrekkingskracht hebben. Denk aan hen als de bouwstenen van veel liedjes; artiesten kunnen ermee spelen om nieuwe melodieën te maken.
Kort gezegd, deze vier akkoorden zijn als de “sleutelwoorden” in een muzikale taal die veel popmuziek begrijpelijk maakt. Het is alsof ze in verschillende combinaties worden gebruikt om de liedjes te maken die we leuk vinden om naar te luisteren.
De 4 bekende akkoordschema’s
Je hebt vast wel eens gemerkt dat veel popliedjes op elkaar lijken, alsof ze uit dezelfde muzikale mal komen. Dit komt omdat veel van deze nummers gebruik maken van dezelfde vier akkoorden.
Deze “akkoordschema’s” vormen de ruggengraat van talloze hits en zijn geliefd bij zowel popmuzikanten als singer-songwriters. Hier zijn de vier meest voorkomende:
- De 50’s progressie (I – VI – IV – V): Deze klassieke progressie vormt de basis van talloze rock-‘n-rollhits uit de jaren ’50 en heeft de tand des tijds doorstaan. Denk aan nummers als “Johnny B. Goode” van Chuck Berry.
- De Pop Punk progressie (I – V – vi – IV): Dit akkoordschema is te vinden in veel pop-punk- en alternatieve rocknummers. Het geeft een energieke en opwindende sfeer aan nummers zoals “Boulevard of Broken Dreams” van Green Day.
- De Doo-Wop progressie (vi – IV – I – V): Deze progressie is een kenmerkend geluid van de doo-wopmuziek uit de jaren ’50 en ’60, maar je hoort het ook in moderne popsongs zoals “Stand by Me” van Ben E. King.
- De Canon progressie (I – V – vi – iii – IV – I – IV – V): Deze complexere progressie wordt vaak gebruikt in modernere popsongs en geeft een gevoel van continuïteit en groei. Denk aan hits zoals “Someone Like You” van Adele.
Voorbeelden van liedjes die dezelfde truc toepassen
Hier zijn enkele voorbeelden van populaire liedjes die vergelijkbare akkoordschema’s delen met de bekende vier akkoorden (I, V, vi, IV):
- “Let It Be” – The Beatles Akkoordschema: C – G – Am – F
- “No Woman, No Cry” – Bob Marley Akkoordschema: C – G – Am – F
- “With or Without You” – U2 Akkoordschema: D – A – Bm – G
- “Someone Like You” – Adele Akkoordschema: C – G – Am – F
- “I’m Yours” – Jason Mraz Akkoordschema: G – D – Em – C
- “Counting Stars” – OneRepublic Akkoordschema: C – G – Am – F
- “Rhythm of Love” – Plain White T’s Akkoordschema: G – D – Em – C
- “Where Is My Mind?” – Pixies Akkoordschema: E – A – D – G
Deze nummers gebruiken allemaal een variatie van de vier akkoorden (I, V, vi, IV) in hun akkoordprogressies. Hoewel de melodieën, teksten en arrangementen verschillen, vormen deze akkoordschema’s een herkenbare basis die vaak voorkomt in populaire muziek. Het laat zien hoe artiesten dezelfde bouwstenen kunnen gebruiken om verschillende emotionele nuances en muzikale stijlen te creëren.
Het gaat ook weleens mis
Soms kunnen gelijkenissen leiden tot juridische geschillen over auteursrechten. Hier zijn 10 voorbeelden van nummers waarvan de essentie vergelijkbaar is met andere bekende liedjes:
- “My Sweet Lord” – George Harrison (1970): Dit nummer heeft een gelijkenis in de melodie en akkoorden met “He’s So Fine” van The Chiffons, wat leidde tot een juridische strijd over auteursrechten.
- “Ice Ice Baby” – Vanilla Ice (1990): Deze hit vertoont een sterke gelijkenis met “Under Pressure” van Queen en David Bowie, vooral in het baslijnritme.
- “Creep” – Radiohead (1992): Het nummer heeft overeenkomsten in akkoorden met “The Air That I Breathe” van The Hollies, wat resulteerde in een gedeelde auteursrechtregeling.
- “Born This Way” – Lady Gaga (2011): Dit lied wordt vaak vergeleken met Madonna’s “Express Yourself” vanwege de gelijkenissen in melodie en thema’s van zelfacceptatie.
- “Blurred Lines” – Robin Thicke ft. T.I. en Pharrell Williams (2013): Dit nummer werd het middelpunt van een auteursrechtgeschil met Marvin Gaye’s “Got to Give It Up” vanwege gelijkenissen in groove en sfeer.
- “Uptown Funk” – Mark Ronson ft. Bruno Mars (2014): Het nummer doet denken aan het funk- en discogeluid van de jaren ’70 en vertoont overeenkomsten met nummers als “Oops Upside Your Head” van The Gap Band.
- “Shape of You” – Ed Sheeran (2017): Dit nummer vertoont enige gelijkenis met “No Scrubs” van TLC, wat resulteerde in credits voor de schrijvers van “No Scrubs.”
- “Stay with Me” – Sam Smith (2014): Dit nummer vertoont gelijkenissen in melodie en akkoorden met “I Won’t Back Down” van Tom Petty, wat resulteerde in een gedeelde auteursrechtovereenkomst.
- “All About That Bass” – Meghan Trainor (2014): Het nummer werd vergeleken met “I Love Rock ‘n’ Roll” van Joan Jett vanwege de vergelijkbare melodie in de coupletten.
- “Happy” – Pharrell Williams (2013): De aanstekelijke sfeer en beat van “Happy” deden denken aan “Ain’t That Peculiar” van Marvin Gaye.
Deze voorbeelden laten zien dat gelijkenissen tussen liedjes soms tot juridische conflicten kunnen leiden, vooral wanneer de overeenkomsten opvallend genoeg zijn om als inbreuk op auteursrechten te worden beschouwd. Het benadrukt ook hoe belangrijk het is voor artiesten en componisten om origineel te blijven in hun werk en respect te tonen voor het werk van anderen.
Vragen? Stel ze gerust aan mij.