Deal Buckaroo en ABN AMRO: begin van revolutie in bankenland?

En dan heb ik het over een revolutie waarbij gespecialiseerde nieuwkomers (fintech) gevestigde spelers (de banken) uitdagen en die zich herbezinnen op hun kernactiviteiten. Wat voor aankondigingen kunnen we de komende jaren nog meer verwachten?

Bankieren als dienst

De wereld van betalen en bankieren is behoorlijk veranderd door internet en mobile. Bankieren is een app geworden en betalingen vinden plaats als onderdeel van een klantreis waarbij achter de schermen transacties worden afgehandeld tussen meerdere bancaire instellingen. Nieuwe technologiegedreven startups hebben zich gestort op de lucratieve markt van betalen. Payment service providers als Adyen, PayPal en Revolut zijn uitgegroeid tot miljardenbedrijven en hebben de markt voor online betaaltransacties vrijwel volledig overgenomen. Apple deelde met Apple Pay een gevoelige tik uit aan banken met een gemakkelijke interface om mobiel te betalen. Hier gebeurt de technische realisatie en afhandeling van de dienst achter de schermen door banken terwijl Apple meeprofiteert van de inkomsten.

In Nederland timmeren ook Mollie en Buckaroo flink aan de weg. Buckaroo, van oorsprong een online betaaldienstverlener, nam vorig jaar de grootste Nederlandse aanbieder van betaalautomaten, SEPAY over. Het bedrijf wil een grote speler worden voor omnichannel-betaaldiensten, zowel in online en fysieke winkels. Met de recente overname van de activiteiten van ABN AMRO krijgt Buckaroo er in één klap tienduizenden klanten bij en groeit naar zo’n 30.000 klanten. Voor ABN AMRO betekent dit het afstoten van een kleine, niet-kernactiviteit waarin het een kleine speler in de markt is.

Betaaldiensten als ballast

Het bouwen van geavanceerde moderne betaalsystemen en het bijhouden van de nieuwste ontwikkelingen vraagt om grote investeringen. Daarbij komt het ontwikkelen van nieuwe diensten en het voldoen aan nieuwe regelgeving. De grootbanken als ING, Rabo en ABN hebben als extra uitdaging dat ze nog veel oude systemen hebben die moeten worden gekoppeld of overgezet. Daar zijn ze veel geld aan kwijt. De betaalactiviteiten hebben bovendien weinig synergie met de andere activiteiten van de banken. Denk aan het verstrekken van hypotheken aan consumenten en leningen en kredieten aan bedrijven.

Het afhandelen van betalingsverkeer en het bijhouden en verwerken van bankrekeningen is steeds meer een ballast aan het worden en hoort bij de oude rol van banken. De voortdurende investeringen die daarbij horen moeten ze terugverdienen via hun bestaande klantbasis. Die is op dit moment nog relatief stabiel, maar ook beperkt binnen Nederland met weinig groeipotentieel.

Banking service stack

De toenemende concurrentie van nieuwkomers zet de tarieven onder druk. De nieuwkomers investeren heel gericht en zijn veel innovatiever. Zij specialiseren in één bepaalde functie van het bankieren, één laag uit de ‘banking services stack’. Sommige van deze bedrijven zijn bezig om uit te groeien tot miljardenbedrijven met een klantbasis die groter is dan die van de grootbanken en waarmee ze een schaal kunnen bereiken waarmee ze de kosten verlagen. Niet voor niets hebben gespecialiseerde payment service providers een groot deel van de markt voor online betaaltransacties naar zich toegetrokken, met veel lagere kosten voor de klanten. Daarnaast werken de Nederlandse grootbanken voor betalingen al intensief samen met VISA en Mastercard. In de loop van 2024 wordt het bestaande systeem van Maestro-betaalpassen voor het doen van directe betalingen in winkels en webshops vervangen door Visa Debit en Debit Mastercard.

Groei en toekomst

Banken bezinnen zich op hun toekomst en op domeinen waarin ze kunnen groeien. Rabobank wil bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen in de energietransitie en de transitie van de landbouw. ING en ABN AMRO hebben ook grote ambities om ondernemingen te helpen verduurzamen en digitaal te transformeren. Die laatste noteerde vorig jaar een omzetgroei door advisering. Een van de weinige activiteiten waarin de bank nog echte groei ziet (naast de winsten op leningen uiteraard).

De bankierenapp van ING als whitelabel app van Klarna?

Grootbanken komen dus steeds vaker voor de vraag te staan: in welke activiteiten blijf ik zelf investeren en welke zou ik beter kunnen afstoten of overlaten aan een andere partij? Wellicht meer inzetten op dienstverlening en kennis van sectoren en markten dan het bijhouden van betaalrekeningen van consumenten?

Het is dan niet ondenkbaar dat bijvoorbeeld ING of Rabo het beheer van betaalrekeningen op een gegeven moment gaan outsourcen naar een internationale onlinebank, zoals Revolut of Klarna. De klant hoeft daar niets van te merken, bijvoorbeeld in de vorm van een white-labelapp met het logo van de bank. De bank zou dan zelf andere diensten kunnen toevoegen zoals hypotheken, geldleningen of beleggingen.

Toch is het de vraag of ook die bundeling van diensten op den duur standhoudt. De moderne klant gaat steeds meer op zoek naar de voordeligste aanbieder per dienst. Dankzij open banking kan hij deze verschillende diensten gemakkelijk bijhouden via één app en kunnen diensten naadloos op elkaar aansluiten. De grootbanken lijken deze concurrentiestrijd al te hebben verloren met gespecialiseerde innovatie nieuwkomers. Want zij snappen hun klanten en de toekomst van geld beter dan banken die goed zijn in sectoren.

Plug and play bankieren

Het is steeds eenvoudiger om de diensten van derden te integreren in het eigen aanbod. Grote spelers zoals Marktplaats en het  crowdlending-platform Geldvoorelkaar gebruiken het betaalplatform van het Delftse Online Payment Platform voor het verwerken van betalingen en het beheer van wallets. Het cureren van het aanbod en het bevorderen van goede marktwerking of het beoordelen van de kredietwaardigheid en investeringsrisicio worden de belangrijke kernactiviteiten van de genoemde platforms. Het wordt steeds meer een spel van plug and play. Handig gebruikmaken van de diensten van anderen (inpluggen) en waar nodig inpluggen in de diensten van anderen. Precies zoals Rabobank en ING doen in de app van Bol bij het voorfinancieren van voorraden of het verstrekken van leningen.

Kijk dus niet vreemd op als je bank je vraagt over te stappen op een andere app. Of dat je over een paar jaar een bankrekening of wallet bij een andere aanbieder hebt dan je huidige bank. En ook dat je de bekende banken nog nadrukkelijker ziet terugkomen op Marktplaats, Independer, Funda en Bol.