De Metagids #93 – Piratenromantiek als mediastrategie

Zijn posts over de kaping van het vrachtschip Galaxy Leader, dat recent in handen viel van Houthi-rebellen, verzamelden tienduizenden likes. Deze video’s en foto’s, waarin hij de kaping reduceert tot een symbolische overwinning van de Arabische wereld op Israël, hebben een breed publiek bereikt. Deze plotselinge sensatie op sociale media zorgt voor een intrigerende mix van politieke betrokkenheid en romantische aantrekkingskracht, met name onder zijn vrouwelijke volgers. Al-Haddad’s persoonlijkheid en berichtgeving over de kaping illustreren de complexe manier waarop we tegenwoordig omgaan met conflicten en hun protagonisten, waarbij de grenzen tussen ernst en amusement vervagen in het scrollen door onze feeds. Dit soort inhoud kan echter worden gezien als een vorm van propaganda, die de realiteit van conflicten vertekent.

Ondanks de romantische en heroïsche framing van deze gebeurtenissen op sociale media, is het belangrijk te erkennen dat de acties van de Houthi’s neerkomen op oorlogsmisdaden. Zoals Michael Page, adjunct-directeur Midden-Oosten en Noord-Afrika bij Human Rights Watch, opmerkte: “De Houthi’s beweren dat ze aanvallen uitvoeren namens de Palestijnen, maar de realiteit is dat ze burgers aanvallen en willekeurig vasthouden. Die scheepsbemanningen hebben geen enkele link met militaire doelwitten.” Deze uitspraak onderstreept de ernst van de situatie en het belang van een kritische kijk op de manier waarop conflicten worden gepresenteerd in de media.

Het verhaal van ‘Timhouthi’ is maar één hoofdstuk in de bredere digitale vertelling van het conflict in de Rode Zee. Naast de posts van Al-Haddad zijn er ook andere Jemenieten die beelden delen vanop de Galaxy Leader, nu deze door de Houthi’s opengesteld is voor het publiek. Deze unieke situatie waarin een gekaapt schip een toeristische trekpleister wordt, benadrukt verder hoe de realiteit van conflicten en oorlogsmisdaden verstrengeld raakt met online narratieven en publieke perceptie. Kapitein Christopher Hill, kapitein van de USS Dwight D. Eisenhower die Jemen bombardeerde, plaatste na de aanval een foto van zijn hond die om een snack bedelt, wat de veelzijdigheid van de content die online gedeeld wordt over dit conflict illustreert.

De plotselinge bekendheid van ‘Timhouthi’ brengt ons terug naar eerdere, vergelijkbare virale fenomenen, zoals de ‘mooie crimineel’ Jeremy Meeks en de controversiële internetpersoonlijkheid Andrew Tate. Meeks werd een internetsensatie nadat zijn mugshot, waarop hij er opvallend aantrekkelijk uitzag, viraal ging in 2014. Ondanks zijn arrestatie voor vuurwapenbezit en bendegerelateerde activiteiten, leidde zijn uiterlijk tot een onverwachte modellencarrière na zijn vrijlating uit de gevangenis. Tate, een voormalig kickbokser, verwierf online roem met zijn misogyne uitspraken en het propageren van traditionele mannelijkheid. Zijn arrestatie leidde tot een golf van steun van jonge mannen op het internet, die massaal zijn ideeën over mannelijkheid en zijn kritiek op het feminisme onderschreven.

De verhalen van al-Haddad, Meeks en Tate zijn niet slechts losstaande fenomenen, maar vormen een spiegel van onze hedendaagse samenleving, waarin de lijnen tussen realiteit en entertainment steeds meer vervagen. Deze figuren zijn exponenten van een cultuur waarin sensationele afbeeldingen en provocatieve verhalen de boventoon voeren vaak ten koste van diepgaande inhoud of morele overwegingen. Het is een wereld waarin complexe vraagstukken zoals criminaliteit, mannelijkheid en oorlogen worden gereduceerd tot simplistische, clickbare content. Dit brengt ons bij de profetische inzichten van mediacriticus Neil Postman. In zijn baanbrekende boek ‘Amusing Ourselves to Death’ waarschuwde hij ons voor de gevaren van het transformeren van nieuws in entertainment. Hij stelde dat wanneer elk nieuwsitem een show lijkt te worden, we het risico lopen om het begrip van onze wereld te verliezen. Dit is precies wat we nu zien gebeuren. Sociale media maken van complexe thema’s hapklare content, wat resulteert in publieke perceptie die zich kenmerkt door een gebrek aan diepgang en empathie. Postman’s theorie gaat zelfs verder door te benadrukken dat “wanneer een volk wordt afgeleid door onbenulligheden en het culturele leven wordt geherdefinieerd tot een eindeloze reeks van vermaak, wanneer een serieus publiek gesprek een vorm van babypraat wordt, wanneer, kortom, een volk een publiek wordt, en zijn bestuur een circusact, dan verkeert een natie in hoog risico: een cultuurdood is een reële mogelijkheid.”

De aandacht die Rashid al-Haddad, Jeremy Meeks en Andrew Tate op sociale media krijgen, benadrukt hoe in onze cultuur het visuele aspect vaak belangrijker wordt geacht dan de ethische of morele dilemma’s die eronder liggen. Deze verschuiving roept belangrijke vragen op over onze rol als mediaconsumenten. In hoeverre dragen onze aandacht en waardering, uitgedrukt in likes en shares, bij aan een cultuur waarin de ernst van bepaalde gebeurtenissen wordt overschaduwd door hoe ze worden gepresenteerd? We moeten ons bewust zijn van de impact van onze mediaconsumptie en de complexiteit van de onderwerpen die we consumeren niet uit het oog verliezen. De verhalen van al-Haddad, Meeks en Tate zijn meer dan opvallende anekdotes; ze zijn reflecties van de complexiteit en de dubbelzinnigheid van onze moderne mediamaatschappij. Het is aan ons om te bepalen hoe we deze spiegels gebruiken: als vensters naar een dieper begrip of als glanzende oppervlakken die met een swipe van onze vinger slechts onze eigen verwachtingen en vooroordelen weerspiegelen.