Opgelet: Freelancers en ZZP’ers
De markt van Freelancers en ZZP’ers groeit. Onderzoeken geven weliswaar verschillende beelden, maar over het algemeen hoor je dat nu 1 op de 7 werkenden Freelancers of ZZP’er is (op een arbeidsmarktpopulatie van ongeveer 7.000.000 (CBS) is dat dus ongeveer 1.000.000 mannen en vrouwen. Van de overige 6.000.000 schijnt zo’n 15% te overwegen om te gaan freelancen, dat zijn nog eens 900.000 mensen (volgens een onderzoek van IG). TNO arbeid heeft becijfers dat over 5 jaar 1 op de 5 werknemers freelancer is. Het is hoe dan ook een markt waar de meeste bedrijven niet om heen zullen kunnen.
Hans Junggeburt (hoogleraar nieuwe arbeidsrelaties en oud HR directeur van Randstad) gaf in een recent interview met mij ook al aan dat het binden van personeel niet meer per sé zou moeten betekenen dat je ze per sé in loondienst zou moeten houden, maar dat bedrijven ook policies moeten ontwikkelen om te binden buiten het bedrijf. Maar er zit een tweede kant aan het verhaal.
De huidige interimmarkt wordt namelijk voor een groot deel verdeeld via (bijzonder dure) intermediairs. Werving en selectiebureaus die voor veel geld bemiddelen tussen opdrachtgever en interimmer. Vaak enkel voor grote klussen. Het voordeel hiervan is dat een dergelijke partij een bepaalde mate van zekerheid geeft dat de freelancer kan leveren wat hij beloofd. Het is een kwaliteitsstempel (tenminste, zo ziet de opdrachtgever het). Echter, er komen ook steeds meer online partijen op. Zo kennen we freelance.nl al langere tijd (vooral IT gericht) en is sinds enige tijd Freep gelanceerd. Sinds afgelopen week is ook VNUmedia in deze tak van sport gesprongen met Ininterim.
Het bijzondere aan ininterim is dat het de bestaande vormen van betaalmethode aan hun laars lapt. Sterker, ze willen eigenlijk aan iedereen geld verdienen. Freep vraagt een bedrag (fors bedrag volgens sommige interimmers) aan de freelancer, namelijk 10% over de fee van de eerste 3 maanden. Een snelle berekening laat dan zien dat je met een uurtarief van 100 euro na 3 maanden bijna 5.000 euro kwijt bent. Minder dan bij een recruiter, dat zonder meer, maar nog steeds een smak geld natuurlijk. Blijkbaar hebben niet al te veel interimmers moeite met deze kosten, aangezien er al ruim 2.000 zijn ingeschreven. Opdrachten plaatsen is gratis, maar naar verluid is het aantal opdrachten dat bij Freep geplaatst is nog erg laag.
Interimim werkt met een model waarbij zo ongeveer iedereen betaald. De opdrachtgevers betalen (en niet eens op no cure no pay, maar gewoon zoals bij vacaturebanken per plaatsing) en ze betalen om de ‘CV databank’ te mogen doorzoeken. Opvallend genoeg moeten freelancers voor een ‘opvallende presentatie’ nog eens 150 euro per jaar betalen. Echter zit er geen percentage ergens aan vast, dus alles wat je overeenkomt is winst.
Wat ik zelf in beide concepten mis is de feedback mogelijkheden die web 2.0 bieden. Ratings, reviews, van de freelancers door hun oud opdrachtgevers. Daarmee kan een website op het niveau komen van de ouderwetse recruiter die (zogenaamd?) een kwaliteitsstempel meegeeft.
Nu beschikt Marketingfacts onder haar lezers natuurlijk over een breed spectrum aan mensen. Veel freelancers en interimmers, maar ook de nodige opdrachtgevers of potentiële opdrachtgevers. Ik ben benieuwd hoe deze verschillende groepen tegen de ontwikkelingen aankijken.
– Hoe zien de marketing managers van Nederland de inzet van freelancers en ZZP’ers? Werkt men hier al mee? Wat is de huidige bottleneck? Zal de inhuur toenemen de komende jaren?
– Momenteel hoor je veel over de inhuur van freelancers op design of ICT gebied, tijdelijke projecten. Nog veel minder op b.v. business development en strategie, hoewel ik daar wel voorbeelden van ken. Zal ‘de freelance trend’ zich over meer vakgebieden uitbreiden?
– Hoe zien de Freelancers en ZZP’ers deze ontwikkelingen? Wie heeft er ervaring met deze en andere sites (positief en/of negatief)? Hoe komt men nu aan de opdrachten? Wat kan er nog beter aan de huidige middelen?
– Geloven de lezers van dit blog dat de trend zich doorzet? Dat er meer en meer freelancers zullen komen? En dat bedrijven die nu niet of weinig met freelancers werken zullen moeten switchen?
Freelance professioneel bemoeial. Kijkt altijd naar het fundamentele probleem, niet de quick fix. Centrale focus zijn de (online) dialogen met klanten, stakeholders, medewerkers en toekomstig medewerkers (afhankelijk van de opdracht). Actief als interim community manager, projectleider voor nieuwe corporate recruitmentsites, adviseur bij verschillende start ups en inspirator m.b.t. de toekomst van werk (de arbeidsmarkt van de 21e eeuw).
Op freelancers-platform Lancelots zijn de Echte Freelancers (de zelfstandig ondernemers) meestal niet zo enthousiast over bemiddelaars en bemiddelingssites. Veel ‘bemiddelaars’ functioneren in feite als detacheringsbureau, wat wil zeggen dat ze tussen opdrachtgever en freelancer zitten in de factureringsketen, waardoor er veel aan de strijkstok blijft hangen en de fiscale zelfstandigheid van de freelancer in gevaar komt. Bij de sites die freelancers en opdrachtgevers in contact brengt zijn meestal weinig goede opdrachten te vinden. De reden: serieuze opdrachtgevers gunnen meestal geen opdrachten aan freelancers die ze nog niet kennen (met als enige uitzondering de ‘koopjesjagers’ die via de marktplaatsen meerdere offertes vragen en alleen de goedkoopste eruit pikken). Belangrijke marketinginstrumenten voor freelancers zijn imago opbouwen en netwerken (‘via-via’).
@Rene: het probleem is me bekend. Jij hebt duidelijk wat ervaring in deze markt, denk je dat dat gaat veranderen? Want dat is één van de zaken waar ik dus over twijfel. Aan de ene kant zie ik het aantal freelancers toenemen en dus ook de noodzaak voor bedrijven die er mee moeten samenwerken. Veel daarvan hebben nu nog geen netwerk aan freelancers of niet in de diciplines waar men meer met freelancers moet gaan werken. Aan de andere kant is dus de vraag: ontstaan die netwerken en vertrouwensrelaties snel genoeg? Of is er een markt voor deze sites?
@Bas: Je zou inderdaad denken dat beide partijen (opdrachtgevers en freelancers) er belang bij hebben elkaar te vinden via goed functionerende online marktplaatsen en fixed-fee-bemiddelaars, zonder tussenkomst van detacheerders met strijkstok. En nu het freelancersdeel van de arbeidsmarkt groeit, zou ook die behoefte moeten groeien. Toch lijken beide niet van de grond te komen. Waarom?
Freelancers willen wel, maar de sleutel ligt bij de opdrachtgevers. Voor bemiddelingspartijen is het domweg aantrekkelijker om te detacheren. En opdrachtgevers zijn hierop kennelijk niet kritisch genoeg. Ze blijven op grote schaal mensen inhuren via detacheerders. Het lijkt er o.a. mee te maken te hebben dat de bulk van deze markt bestaat uit grote partijen (bijv. de grote ICT-clubs) die meer behoefte hebben aan de betrouwbaarheid en zakelijke garanties van de detacheerders, dan aan de grillen van al die individuele freelancers die een tientje ofzo goedkoper zijn. Een bank of verzekeraar die een groot ict-project moet bemensen begint er niet aan om met 100 zelfstandigen te onderhandelen, die allemaal met eigen offertes, algemene voorwaarden, tarieven, beschikbaarheid etc. komen.
En de kleinere opdrachtgevers die wel direct freelancers inhuren, vinden het persoonlijk contact heel belangrijk. Ze vragen liever advies in hun netwerk, dan een of andere online marktplaats op te gaan en een opdracht aan te bieden. Ook zoeken in databases met freelancers is in de praktijk bijna ondoenlijk. Zoek maar eens een freelance journalist/tekstschrijver in de database van de NVJ. Bij een redelijk toegespitste zoekvraag komen er tientallen tot honderden kandidaten tevoorschijn, die je vervolgens één-voor-één kunt gaan bekijken. Voor een doorsnee klus is het vinden van de freelancer langs die weg meer werk dan de klus zelf. En netwerken werkt nu eenmaal verrassend goed (twee niveaus van goedgemikte “zeg ken jij iemand die… ”’s en je hebt vijf goede kandidaten te pakken).
Misschien is het online faciliteren van netwerken tussen opdrachtgevers en freelancers een beter idee dan het faciliteren van de directe vraag-aanbod-match. Hmm…
Een ander interessant idee vind ik franchiseformules van freelancers, maar dat is een heel ander verhaal.
Als er een verschuiving plaats vindt naar steeds meer freelancers dan zal op korte termijn de inhuur zeker toenemen. De verwachting is echter wel dat de economie op een gegeven moment weer zal afnemen en de vraag (en tarieven) weer zal afnemen. Kenners voorspellen dat dit al in 2009 zal plaatsvinden; ik heb eerlijk gezegd geen idee. Voorlopig gaat het freelancers nog voor de wind.
Mijn stelling is dat degene met een probleem (op dit moment zijn dat de bedrijven die op zoek zijn naar goede mensen), betalen. Waarom zou ik als freelancer gaan betalen als ik het werk nu nal niet aan kan?
@René: interessant verhaal. Dank je. Wat ICT’ers betreft heb je helemaal gelijk, maar dat is wel een hele unieke markt. Daar is men sinds jaar en dag gewend om met vele, vele tussenclubjes te werken en iedereen schijnt het normaal te vinden veel te veel te betalen aan die tussenclubjes. Niet alleen voor de diensten die ze leveren (b.v. verloning), maar ook gewoon omdat het nu eenmaal zo geregeld is. Maar als je kijkt naar de niet IT markt, zie je dat je vaak geen hele teams marketeers of communicado’s of designers nodig hebt, dat zijn er meestal één of twee. Volgens mij gelden daar andere regels, die nu nog door netwerken worden ingevuld, maar lang niet altijd.
@Marco: als je helemaal vol zit, heb je daar waarschijnlijk meer moeite mee, met het betalen. Hoewel dat ook relatief is. Nieuwe klanten (met meer toekomstig potentieel) blijven geld waard. En als jij nu voor 100 per uur ergens zit en dan voor een klus 125 kan vragen waarvan je een tientje moet afdragen… swa.
Echter, er zijn ook nog genoeg freelancers met tijd over. Ja, bedrijven zoeken mensen, maar velen vinden freelancers nog te duur. Men kijkt namelijk enkel naar de kosten, niet naar de toegevoegde waarde. Ook zijn veel organisaties niet klaar voor freelancers, daarvoor heb je een hele andere manier van aansturen nodig. En de freelancers die jij kent, zijn natuurlijk zeer genetwerkt. Die zitten ook in het IAB of hier op marketingfacts. Ik ken er ook die nog niet in Linkedin zitten en er zijn er ook voldoende die van school komen en net beginnen. En denk aan die 900.000 mensen die hierboven genoemd worden die overwegen te gaan freelancen? Die moeten helemaal van voor af aan beginnen. Nu zijn marketing freelancers doorgaans natuurlijk beter genetwerkt dan b.v. IT freelancers, maar toch vraag ik me af hoeveel er echt tot de nok toe vol zitten. Om je een persoonlijk voorbeeld te geven: ik op dit moment niet (is ook deels een keuze, maar hoe dat begin van het jaar gaat lopen, geen idee nog, genoeg ijzers in het vuur, maar wat er gaat vallen…)
hou http://www.mindz.com maar in de gaten volgend jaar!
De trend naar meer zzp’ers en interimmers zal zich inderdaad voortzetten. Ook als werknemer heb je een veel gevallen geen baan meer, maar doe je projecten. Ook vanuit organisaties is er een duidelijke wens om flexibeler met personeel om te gaan. De hele discussie rond het ontslagrecht is hier ook een voorbeeld van. En juist ook als de economie minder wordt, zullen het de werkgevers zijn die liever met zzp’ers en interimmers werken omdat die veel flexibeler in te zetten zijn.
Als werknemer, zzp’er of interimmer moet je dus zorg dragen dat je altijd inzetbaar blijft. Dus werk aan je ontwikkeling en aan je zichtbaarheid. Want er komt altijd een nieuw project.
@Ewout: dank je voor je aanvulling en visie. Denk dat je daar zeker een punt hebt.
@Tom: ik heb mijn twijfels of als de economie minder wordt, werkgevers juist liever ZZP’ers inzetten. Die zijn namelijk relatief duur (wanneer je zoals de meeste enkel kijkt naar de kosten), terwijl je iemand 3 jaar lang in loondienst kan nemen zonder dat je aan hem vast zit. Ik denk dat dat dus nog wel meevalt.
Volgens mij zit de kracht, de reden waarom bedrijven over zullen moeten, van interimmers vooral in de veel hogere productiviteit die ze vaak kunnen leveren. Kort project, geen gedoe met collega’s, geen uren per week aan zinloos vergaderen besteden, want daar val je buiten. En het zijn doorgaans natuurlijk de betere, want die houden hun hoofd boven waten. En zoals Tom zegt: ook mensen die investeren in hun eigen ontwikkeling, want als je achter loopt, ben je snel uitgepoept, denk ik.
Het probleem is: hoe maak je dat zichtbaar? En hoe scheid je het kaf van het koren?
@Bas, daar ligt dus de uitdaging voor professionals (werknemers, zzp’ers, interimmers, enz). Het gaat er niet om om duidelijk te maken wat je hebt, gedaan of wat je kunt. Je moet duidelijk weten te maken wat jouw toegevoegde waarde voor een organisatie of opdrachtgever is. Wat breng jij wat iemand anders niet brengt. Niemand huurt een zzp’er of interimmer in omdat er een functie ingevuld moet worden. Er moet omzet worden gegenereerd, doelstellingen worden gerealiseerd of een team worden gemotiveerd. Daar kom je voor en daar wil je als externe op worden afgerekend.
Het ultieme doel is om anderen over jou te laten praten. Daar zal het de komende jaren meer om gaan dan ooit. Er is te veel aanbod om zelf een keuze te maken. Je gaat dus te rade bij de mensen in je omgeving en de mensen in je netwerk. Het gaat om aanbevolen worden door je referentiegroep. Je moet dus zorgen dat je bij je netwerk een ’top of mind status’ realiseert op het gebied waarvoor je ingehuurd wilt worden. En dit proces van personal branding is een continu proces. Dat betekent niet alleen als je in between projects zit, maar vooral ook als je met projecten bezig bent.
Hai, heb net interessante sessie gehad over marketing games (buro Mindgame), waarbij games ook worden ingezet voor assessment doeleinden.
In deze sessie kreeg “ons team” de opdracht om in 25 minuten een game te verzinnen voor een specifieke doelgroep. Jullie raden het al wellicht: naam van onze game: “Dating site voor interimmers” of “Zoek jouw ideale interimmer” waarbij de opdrachtgever een ludiek internetspel kan spelen en door vragen te stellen over kennis, ervaring, persoonlijkheid en praktische beschikbaarheid uiteindelijk de gegevens krijgt van zijn ideale interimmer. Dan is het ook nog leuk voor de opdrachtgever om iemand uit de interim databse te vinden zonder tussenkomst van een duur detacherings of recruitment buro. Persoonlijk contact wordt natuurlijk altijd geregeld voordat de interimmer wordt aangenomen. Wellicht een idee voor Ininterim om verder te ontwikkelen…. ? (Uitgaande van het feit dat tegenwoordig 41% van de mannen en vrouwen minstens 15 minuten per dag een game speelt op internet is gaming een zeer interessant middel…)
@ Alle
Ten eerste ten aanzien van de tariefstelling van Freep.
Ik ben het met Bas eens dat het een flink bedrag is, maar ik wil de beeld wel even iets nuanceren met een voorbeeld.
De laatste plaatsing van Freep was een Commercieel Manager met een uurtarief van 150 euro met een verwachte looptijd van 5 maanden. We hebben het hier dus om een omzet voor deze interim professional van ruim een ton euro. Voor de diensten van Freep betaalt hij nog geen 7000 euro, en ontvangt hier voor een factuur die hij op kan dragen als kosten. Effectief betaalt deze interimmer dus waarschijnlijk maar de helft.
We hebben het hier dus over grote klussen. Voor de kleinere korte freelance klussen moeten we ons betalingsmodel aanpassen want zoals het nu staat is het niet betaalbaar.
Dan een opmerking wat betreft het aantal opdrachten. Het klopt inderdaad dat het aantal opdrachten op Freep (nog (hopen we maar)) achterblijft bij het aantal leden.
In gesprekken met werkgevers vallen mij 2 dingen op. Ten eerste: de angst om direct Freelancers in te huren. De nieuwe VAR verklaring legt het risico bij de freelancer, maar toch zien veel werkgevers hier nog een gevaar. Ten tweede: Het werven van interimmers wordt vaak naar recruitment of inkoop geschoven, maar budget verantwoordelijk is de lijnmanager.
Ofwel de recruiter moet aan de slag, maar voelt dit niet in zijn/haar budget, dus werft gewoon via het intermediair.
Natuurlijk hadden we dit van te voren enigszins ingeschat. Daarom is er een Fee beschikbaar voor het aanbrengen van opdrachten door interimmers. Dit loopt wel, maar nog niet goed genoeg. Volgens mij omdat de website nog niet transparant genoeg is zeker ook als het gaat om de kwaliteit van de leden. We zijn bezig met een nieuwe website.
Het blijft voor ons ook allemaal nieuw, een zoektocht gebaseerd op trail en error. Suggesties zijn zeer welkom!
Ik ben er overigens van overtuigd dat de interim/freelance markt zal blijven groeien.
Niet alleen omdat het nu economisch beter gaat en er krapte op de arbeidsmarkt is, maar ook omdat ik zie dat steeds meer werkgevers streven naar een flexibele schil
(+/- 20%) rond hun vaste personeelsbestand.
@Ruben: zelfs met je plaatsing zoals je die omschrijft vind ik 7.000 euro een belachelijk hoog bedrag. Ik weet het, bij W&S bureaus is het nog veel meer, maar ik vind het gewoon veel te veel, en met mij veel gewenste kandidaten, heb ik begrepen.
Verder is de angst bij veel bedrijven bekend. Echter is juist die regeling die je stelt, het aanbrengen van opdrachten, voor mij een reden om me niet in te schrijven. De piramidespel constructies bevallen me niet. En als ik iemand aanbeveel voor een opdracht, doe ik dat omdat ik die persoon ken en weet dat hij een goede klus doet. Niet om daar geld aan te verdienen.
@ Bas
Ik ken je mening, deelname is niet verplicht 😉
Effectief betaal je 3500 euro op een omzet van ruim een ton is dat nog geen 3,5 %
Bij de opzet hebben we enorm zitten emmeren met de tarieven omdat de aanbrengfee ook wel interessant genoeg moet zijn. Dat was lastig.
Veel leden vinden de bonus juist postief.
Voor de nieuwe website kijken we ook naar een model waarbij je van te voren aangeeft dat je afziet van de Fee of hem schenkt aan een goed doel. Tevens willen we het eenvoudig maken om de opdracht eerst aan te bieden aan je eigen netwerk en vervolgens eventueel aan de rest van de deelnemers (kun je natuurlijk ook gewoon zelf doen). Zo hopen we voor iedere Freelancer een prettige website te maken.
@Ruben: knap dat je mijn mening daarover kent, aangezien ik pas vorige week ben gaan rekenen (op aanraden van anderen) en tot die conslusie kwam. 😉
Dit artikel komt voor mij precies op het juiste moment! Na jaren commerciele en managementfuncties te hebben ingevuld bij een tweetal grote (en ja dure) intermediairs, ga ik me richten op een online initiatief voor freelancers. Ik heb me altijd verbaasd over de hoogte van de marges die in rekening worden gebracht voor het bemiddelen van freelancers. Dit met name omdat de freelancer voor de per gewerkt uur af te dragen marge bar weinig service ontvangt. Vanuit de overtuiging dat dit goedkoper kan met een betere dienstverlening aan freelancers, start ik per januari 2008 met Freelance Today. En ja, ik geloof dat vanuit steeds meer disciplines er freelancers op de markt komen, dus richt de website zich op een breed spectrum aan vakgebieden. Er is een feedbacksysteem (ratings), mogelijkheid om maandelijks uitbetaald te krijgen, in contact te reden met andere freelancers, een geavanceerde matchingtool om de beste kandidaat voor een opdracht te selecteren. En het belangrijkste, geen berekening van marges per gewerkt uur aan freelancer nog opdrachtgever, maar lage bijdragen voor de modulair aangeboden diensten. Momenteel richten we ons op het vinden van de overal verspreide freelancers en hebben we als actie het aanbieden van een gratis account. Indien iemand suggesties heeft waar ik freelancers kan vinden, alle tips/opmerkingen zijn erg welkom!
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!