Bedrijven gaan zelf werven
De laatste tijd hoorde ik tegenstrijdige geluiden uit de wereld van recruitment. De arbeidsmarktcommunicatiebureaus komen om in het werk en begrijpen niet waar mensen het over hebben als het woord crisis weer eens valt. De werving- en selectiebureaus klagen steen en been over opdrachten die ingetrokken worden, wegvallen of niet meer worden uitgezet.
Dus heb ik een belrondje gedaan bij een aantal W&S bureaus en een aantal AMC bureaus. Hoe ontwikkelt hun business zich momenteel en hoe zien ze 2009? De conclusie die ik op basis van mijn bevindingen kan trekken is, dat bedrijven de werving zelf in de hand genomen hebben en dat W&S bureaus, misschien wel definitief, buiten de deur worden gezet.
AMC-bureaus
Een rondgang rond de AMC bureaus geeft een eenduidig beeld. Zo geeft Frank Meeuwsen van Rhinofly aan dat de bezettingsgraad nog steeds hoog is en de orderportefeuille voor begin 2009 vol zit. Tevens zijn er nog een aantal openstaande pitches. Hetzelfde beeld schetst Joost Schrage van TMPW, waarbij ze net een pitch hebben gewonnen en nog een aantal interessante grote pitches hebben open staan. Corné Wielemaker van Maximum geeft aan dat door de langdurige relatie die men heeft met verschillende klanten hij met weinig angst 2009 tegemoet ziet. Wel geven alle drie aan dat ze de markt natuurlijk scherp in de gaten houden en benieuwd zijn wat 2009 gaat brengen, maar tot op heden hebben ze nog geen last van enige crisis.
W&S-bureaus
Hoe anders is dit bij de W&S bureaus. Bas Westland van E-People, een wervingsbureau dat zich vooral richt op IT personeel, geeft aan dat iedereen in zijn branche die zegt dat er niets aan de hand is mooi weer spelen. Rik de Boer van Schaal X, dat zich meer richt op marketing en sales personeel, merkt het op dit moment vooral in de interim tak van het bedrijf. Die is nog vroeger cyclisch dan de W&S tak, waar toch ook al wel iets te merken is. Ben Holewijn van NewPeople merkt dat zijn branches, IT, media en telecom, nog veel minder onderuit gaan dan bijvoorbeeld de automotive en financiële wereld. Edwin Cornet van FaradayClark, dat meer dan 70% van haar business doet in de financiële wereld, moet alle zeilen bijzetten. Wel hebben ze volgens Edwin minder last dan directe concurrenten vanwege het sterke persoonlijke netwerk.
Qua branches is er dus een duidelijk onderscheid. Ook merkt bijvoorbeeld Joost Schrage van TMPW dat de zorg in opkomst is als het gaat om (employer) brand denken. Ook merken een aantal partijen dat de grote bedrijven het zwaarder hebben dan de middelgrote. Veel van de opdrachten die nu worden uitgezet bij W&S bureaus komen van het grotere MKB, het middenbedrijf. De grote, en met name beursgenoteerde, bedrijven moeten bezuinigen. Die hebben kwartaalcijfers die niet mogen tegenvallen. Niet beursgenoteerde bedrijven kiezen er nu juist voor te investeren en marktaandeel te winnen zodat ze na de crisis er veel sterker voor staan krijg ik te horen van verschillende W&S bureaus.
Weinig last
Toch is het dus opvallend dat de communicatiebureaus weinig last lijken te hebben van de crisis terwijl W&S bureaus, die ook bedrijven bijstaan bij de zoektocht naar personeel, juist wel de pijn voelen. Aan een algemene afname van vacatures kan het dus niet liggen, dan zou ook de arbeidsmarktcommunicatie afnemen. De reden hiervoor ligt volgens veel geïnterviewde in het feit dat bedrijven meer zelf gaan werven. Met name de grotere organisaties met een sterk employer brand hebben het afgelopen jaar een eigen recruitment afdeling opgebouwd die ze nu ook full swing gaan inzetten. Het aantal reacties op advertenties op bijvoorbeeld monsterboard neemt ook weer toe, waardoor de W&S bureaus niet meer nodig zijn.
Uitbesteden
Deze verschuiving van uitbesteden bij W&S bureaus naar zelf werven wordt ook bevestigd door Knollenstein, via wiens software een groot deel van de Nederlandse vacatures op de jobboards komen. De laatste maanden is er een duidelijke afname te zien van postings door W&S bureaus en een toename van postings door corporate klanten.
De geïnterviewde W&S bureaus geven zelf aan dat je veel meer op toegevoegde waarde moet gaan zitten. Voor specialisten die hun stukje van de markt van binnen en van buiten kennen is altijd een plek, omdat een corporate recruiter nu eenmaal een specifieke niche (IT sales, nieuwe media marketeers, etc) nooit zo goed kan kennen als een specialist. De grotere generieke bureaus hebben vaak veel minder toegevoegde waarde en worden daarom nu snel aan de kant gezet. Ook de kleine bureaus die vooral goed waren in het aanbrengen van CV’s, maar verder niet veel deden, hebben het nu zwaarder dan de bureaus met toegevoegde waarde.
In eigen hand
De trend lijkt dus duidelijk, bedrijven nemen werving vele meer in eigen hand. De vraag is of ze nog ooit terug gaan naar de bureaus als de markt straks wel aantrekt. Immers, als je de afdelingen nu goed traint en je leert omgaan met de nieuwe media is het twijfelachtig of die behoefte er straks nog is. Waarschijnlijk voor specifieke functies wel, waardoor je dus terecht zal komen bij de excellente niche spelers. Of de bulk straks ook weer bij de W&S bureaus terecht gaat komen is sterk de vraag. Het lijkt er dus op dat er veel meer toekomst zit in arbeidsmarktcommunicatie dan werving en selectie.
Freelance professioneel bemoeial. Kijkt altijd naar het fundamentele probleem, niet de quick fix. Centrale focus zijn de (online) dialogen met klanten, stakeholders, medewerkers en toekomstig medewerkers (afhankelijk van de opdracht). Actief als interim community manager, projectleider voor nieuwe corporate recruitmentsites, adviseur bij verschillende start ups en inspirator m.b.t. de toekomst van werk (de arbeidsmarkt van de 21e eeuw).
Bas, erg herkenbaar artikel. Wij hebben de laatste maanden veel gesprekken gehad met bedrijven en kunnen deze trend beamen. Wat wij vooral constateren is een gebrek in vertrouwen in jobboards. “Zodra we een advertentie plaatsen staat deze een dag later al op pagina 4”. Daarnaast zijn de meeste bedrijven die we gesproken hebben bereid om “eens iets anders te proberen”. Waarbij zij aangeven dat het werven via W&S bureaus momenteel tegenvalt en het aantal geschikte kandidaten te beperkt is.
Wij zijn op dit moment bezig met het ontwikkelen van handige en betaalbare producten waarbij bedrijven zelf kunnen werven via hun personeel, binnen de vriendenkring, communities en social networking sites. De reacties hierop zijn zeer positief en je merkt dat werkgevers zoekende zijn naar een nieuwe manier om personeel te werven. De traditionele rol van het W&S bureau zal moeten veranderen om te overleven mede door de snelle opkomst van nieuwe en effectievere wervingsmethodes.
wistikal
+24
@Bas,
Ik ga voor een groot deel met je mee. Volgens mij liggen W&S-bureaus er flink af in 2009. Dat bedrijven zelf de selectie gaan doen, zie ik ook. Tegelijkertijd zie ik onze orderportefeuille alleen maar groeien. Ik merk dus juist een groeiende behoefte aan het uitbesteden van werving. Training in gebruik van social networks is handig en heeft toegevoegde waarde, maar juist het bijhouden van de kennis vergt een inspanning die veel organisaties niet willen nemen. Mijn (niche)markt groeit in ieder geval :-).
Interaction People heeft (op dit moment) geen last van het feit dat onze opdrachtgevers haar vacatures bij ons intrekken, integendeel zelfs. Doordat we een niche bureau zijn, met de focus op de werving & selectie van online marketing, internet- en E-commerce specialisten, ondervinden wij geen problemen die vervelende financiële consequenties voor Interaction People hebben. We zijn uiteraard erg benieuwd wat het jaar 2009 voor ons gaat brengen?! Het gebruiken van je boerenverstand en het in contact zijn en blijven met onze opdrachtgevers en kandidaten is een must om in business te blijven.
De markt vraagt met name om ervaren online marketing, internet- en E-commerce specialisten. Deze vijver is (nog steeds..) slecht/onvoldoende gevuld. Onze hoop is dat de leerlingen/cursisten van de online marketing geörienteerde opleidingen deze vijver snel zullen gaan vullen!
Uiteraard is theoretische kennis over online marketing, internet en/of E-commerce belangrijk, voegt haar waarde toe. Toch adviseer ik iedere persoon die werkzaam wilt zijn in het online marketing vakgebied daadwerkelijk aan de slag te gaan met o.a. Google Adwords, Google Analytics, e-mailmarketing, usability, affliate marketing. Ons advies is en blijft: Learning by doing!!
@Bas
Zeer herkenbaar verhaal en goed dat we hier al jaren geleden op hebben ingezet. Waar ik het niet mee eens ben is dat overdracht van kennis aan opdrachtgevers/ afdelingen recruitment genoeg zou zijn om jezelf als intermediair uit de markt te prijzen. Ik denk dat je je vergist in de afstand die er tussen de specialisten en ‘leken’ zit qua kennis. Onlangs een generatie Y een presentatie gegeven en dan merk je ook weer dat ze kennis zeer klein is. Terwijl dit de generatie is die ‘internet-wise’ zou zijn. Deze afstand qua kennis overbrug je alleen door er zelf heel veel tijd in te steken en de ontwikkelingen bij te houden en te testen. Ik ben het dan ook zeer met Leon eens “maar juist het bijhouden van de kennis vergt een inspanning die veel organisaties niet willen nemen. “.
@Michel: daar had je natuurlijk geen onderzoek naar hoeven doen, dat is al lang bekend en al vaak onderzocht.
@Martijn: ik begrijp niet waar je het niet mee eens bent, aangezien ik die zin niet in mijn stuk tegen kom. Maar als je de illusie hebt dat de kennis van recruitment bij W&S bureaus groter is dan bij corporate recruiters zit je er echt naast. Die is bij beide namelijk zeer, zeer laag. Met enkele witte raven als uitzondering. Want ook bij de W&S bureaus is er doorgaans erg weinig kennis.
En er is in de praktijk geen enkele reden dat een bedrijf niet zou investeren in die kennis en een W&S bureau wel, behalve dat ze iets anders moeten rekenen. Maar kostentechnisch is het veel logischer dat een bedrijf investeert in de kennis van de medewerkers dan het uit te besteden.
Simpele rekensom die ik laatst een klant voor rekende. Als ik één training recruitment in Linkedin geef aan de afdeling recruitment (maximaal 10 man in een training). En één op de 10 is die dag wakker en doet in het jaar dat er op volgt één plaatsing dankzij die training, waarmee je dus één keer de W&S kosten uitspaart, heb je bijna 20 keer zoveel verdiend als de totale kosten van de training. Stel je dan eens voor hoeveel je uitspaart als ze allemaal wakker zijn en maandelijks plaatsingen doen. En als je nog investeert in andere trainingen en opleidingen van je corporate recruiters!
Alhoewel drie meningen uit de W&S wereld nog geen ‘bewijs’ is (communicatie experts zijn per definitie al wat beter in brengen van een goed nieuwsshow), kan ik me goed voorstellen dat er wat zit in deze toekomstvisie.
Het hoeft nog niet te betekenen dat er geen toekomst is voor W&S bureaus. Ze zullen in toenemende mate wel moeten afstappen van het idee dat ze alle stappen in een W&S traject zelf kunnen en moeten doen. Als je het traject van aantrekken van mensen vergelijkt met een ‘salesfunnel’ (de searchfunnel dus) dan begint dat met arbeidsmarktcommunicatie. Maar er zitten nog de nodige lastige schakels voordat iemand ook daadwerkelijk aan het werk is (en blijft!). Schakels die in organisaties ook lang niet altijd goed geregeld zijn en waar een arbeidsmarktcommunicatiebureau geen expertise in heeft. Zie mooie cases als Defensie eind jaren ’90: prachtige communicatie voor technici op MBO-niveau, maar geen oplossing voor het vacature tekort omdat selectie en instroomtraject veel te traag was.
Naast het invullen van gespecialiseerde en sleutelfuncties liggen er voor W&S bureaus m.i. een kans om modulegewijs diensten aan te bieden op onderdelen binnen die searchfunnel. Meer als businesspartner dan in de black box. Niet vanuit een machtspositie (=toegang tot kandidaten), die raken ze kwijt. Maar vanuit expertise en samenwerking met klant en andere experts als arbeidsmarktcommunicatiebureaus.
Beste Bas, ik denk dat de conclusie “de afdelingen/ werkgevers trainen leidt tot sterk verminderde inzet van W&S bureau’s” niet klopt. Ik denk dat het trainen lang niet voldoende is. Natuurlijk is het zo dat als men weet Li goed in te zetten dat ze daar een kandidaat uit halen, op termijn. Maar dan moet je er wel daadwerkelijk mee aan de slag; leren, stunten, proberen en weer leren. Dus dat vraagt nog al wat. Een rekensommetje is natuurlijk ook gemakkelijk gemaakt, zoals je schets; investeren en de vruchten plukken. Ik heb niet het idee dat we in Nederland veel rekenwonders rondlopen. Ik heb er dan ook een hard hoofd in. Al jaren zien we partijen rommelen met dezelfde problematiek en achterstand qua kennis van het web. Ik ben niet negatief ingesteld of zo, want wij doen er ons voordeel mee. ;-0
Merkwaardige is dat wij op geen enkele manier een teruggang merken in opdrachten of kandiddaten. Sterker, zelfs een toename (in kandidaten) op de valreep van dit jaar. Maar wij zetten niet alleen internet in, maar ook gewoon een goede dienstverlening en andere tools. Blijft toch het mooist en meest effectief; kandidaat uit een kandidaat.
@Martijn er is altijd ruimte voor niche spelers die waarde toevoegen, wat ik ook aangeef in het artikel. Maar laten we eerlijk zijn, van de naar schatting 2.000 bureaus in Nederland is dat… 10%?
Natuurlijk rommelen partijen al jaren. Maar ik merk nauwelijks verschil tussen W&S bureaus en corporates. Behalve dat W&S bureaus veel commerciëler zijn, geen employer (of enige) merk te verdedigen hebben en daarom nog veel meer fouten maken. In algemene zin, want er zijn natuurlijk positieve uitzonderingen. Corporates lopen iets achter, dat zie je in adwords gebruik (wat nu sterk aan begint te trekken) en in b.v. linkedin gebruik. Maar het is een kwestie van investeren en blijven investeren, dat is voor beide partijen hetzelfde en beide partijen hebben daar dezelfde kosten aan. Het probleem is dat het voor W&S bureaus inkomsten zijn (20k voor een plaatsing) en voor een corporate kosten die ze eigenlijk niet willen zien. Daarom zien ze het niet als een besparing (20k minder uitgegeven aan een bureau), maar als iets normaals (je weet niet of hij anders via een bureau was geplaatst) en dus is de training kosten.
Nogmaals, ik predik niet het einde van W&S bureaus en dat is ook niet wat ik gehoord heb in mijn interviews. Maar wel dat er veel zal veranderen, net als in 2002-2004 (toen we van 2.000 naar 800 bureaus terug gingen). De vraag is nu: komen die oude tijden terug na deze teruggang?
Veel bedrijven zullen nu inderdaad gaan proberen zelf de de werving en selectie van personeel te doen, voornamelijk omdat men kosten wil besparen. Op termijn komt men er dan toch vaak achter dat recruitment iets anders is dan P&O en men de toegevoegde waarde van een gespecialiseerde recruiter of headhunter weer gaat inzien.
De arbeidsmarkt is lange tijd krap geweest. Daar zal de kredietcrises waarschijnlijk tijdelijk invloed op hebben, maar op lange termijn zal de krapte blijven vooral gezien de komende vergrijzing vanaf 2010. Daarmee is het niet meer dan logisch dat veel grote bedrijven en organisaties zelf meer controle willen over hun recruitment activiteiten. Die initiatieven zie je versterkt terug in 2008. Is dat een bedreiging voor werving & selectiebureaus? Ik denk wel voor die bureaus die bemiddeling zien als (snelle) handel en slechts als tussenpersoon optreden. De bureaus gericht op de toekomst zijn al langer bezig invulling te geven aan hun dienstverlening. Zowel naar kandidaten als naar opdrachtgevers. De kennis en ervaring die wij in een niche markt als marketing- en communicatie hebben opgebouwd en blijven ontwikkelen geeft SchaalX een blijvende voorsprong.
Daarnaast is een goede en zorgvuldige dienstverlening waar afspraken nog afspraken zijn mede de basis van ons succes. Geen doemdenken dus.
@ Doron
Mee eens, wij merken ook vaak dat bedrijven de verborgen kosten bij zelf recruiteren nog weleens vergeten.
De algemene bureaus zullen het een stuk moeilijker gaan krijgen dan gespecialiseerde niche bureaus.
Dit zal tevens gelden voor de zogenaamde ‘cv schuivers’.
Ik zie net zoals Rik absoluut een toekomst voor gespecialiseerde bureaus die naast w&s ook een verdere betrokkenheid met de branche laten zien en daarmee toegevoegde waarde creeeren (bijv. wat wij ook doen met Mediaflex Trainingen).
We hebben het veel over recruitment in de reacties. Dat was de helft van het verhaal. Ik denk dat de AMC bureaus het komende jaar veel moeten gaan inleveren, uitgezonderd de hele goede. De AMC bureaus stonden in 2008 al onder druk (hoofdartikel in de Adformatie, volgens mij in oktober). De VEA klaagt over onder druk staande marges en bureaus zijn, nog beter dan W&S bureaus, in staat om mooi weer te spelen.
Al met al geloof ik dat veel AMC bureaus het zwaar gaan krijgen in 2009. Veel beursgenoteerde bedrijven voeren employer branding campagnes en zullen nu hun adem in gaan houden. Daarbij verdienen veel AMC bureaus hun geld met print-campagnes. We weten allemaal hoe het gaat bij de dagbladen….Al met al denk ik dat werkgevers meer zelf gaan doen omdat ze heel veel slimmer zijn geworden. Dus recruitment en AMCbureaus zullen 2009 wel voelen. al is er altijd plek voor de goeden. Het lijkt er sterk op dat Bas deze ook heeft geinterviewd.
Ik ben het volledig met Bas eens. De categorie ‘recruiter’ die vooral continu de CV databases afgraast naar ‘verse waar’ en daar altijd goed geld mee heeft verdiend voelt de pijn. En terecht. De betere recruiters in mijn netwerk kunnen nog altijd plek vinden voor talent. Volgens mij is en blijft er verder werk zat voor wie in staat is om van een goede werkgever een aantrekkelijke werkgever te maken. Want de antwoorden, die zitten in de organisatie zelf. Met mijn headhunters-achtergrond werk ik daarom regelmatig samen met een communicatiebureau. Werkt perfect!
Wel zie ik bij nieuwe klanten twee oorzaken van ‘we gaan het zelf doen’ gedrag: 1) de strategische noodzaak om meer tijd te investeren in waarom talent bij hen moet gaan werken. Waar zitten ze. Hoe te benaderen. 2) Budgetten worden geknepen. Misschien teken aan de wand: zelfs financials lijken meer met employer branding bezig. Ik kom tenminste vaker via controllers en accountants bij nieuwe opdrachtgevers binnen. Accountability, daar draait het allemaal toch om?
@Geert-Jan: ik heb het artikel in de adformatie ook gezien, tenminste, de headlines er over. Ik vroeg me toen al af of het daar ging over een stukje dramatisch slechte journalistiek (wat ik van Adformatie wel gewend ben eerlijk gezegd, het is natuurlijk een beetje het WC blaadje van de media industrie) of dat er een hele markt was die buiten mijn gezichtsveld afspeelde. Want de belangrijkste bureaus (die ik hier ook voor gevraagd heb, 5 stuks, 2 hadden helaas geen tijd om te reageren, blijkbaar ook te druk) geven al tijden hetzelfde beeld. Ik moet je eerlijk bekennen, ik ken ook niet zo heel veel andere echte AMC bureaus dan de 5 die ik voor dit artikel gevraagd heb. Er zijn nog een aantal bureaus die algemeen communicatie doen en daarbij wat arbeidsmarktcommunicatie, maar specialisten zijn er niet zoveel volgens mij. Geen serieuze spelers in ieder geval (en iedereen die nog veel geld verdiend aan print campagnes kan per definitie geen goed bureau zijn, want dan adviseer je je klant niet goed).
@John: ik hoorde dat door deze afname voor het eerste de boards (grote boards) weer iets van rendement geven. Maar je weet dat ik erg in jullie strategie geloof en dat jullie op de goede weg zijn. Ben benieuwd of de andere plannen waar we het destijds over hadden binnenkort nog het levenslicht gaan zien.
We laten ons als mens in de markt teveel meeslepen door de emotie. Het is een logische reactie. Organisaties willen kosten besparen en houden de hand op de knip en reageren, vaak tijdelijk, door de W&S bureaus de laan uit te zetten dit in combinatie met een vacaturestop. Het segment (top MKB) waar wij ons in begeven is minder in staat en heeft niet de middelen om werving zelfstandig uit te voeren. Eerlijk gezegd ben ik blij met de tendens in de markt en hoop op een forse shake out, met name bij de W&S bureaus die alleen maar monsterboard afstruinen en soms een kandidaat niet eens spreken, laat staan de competenties testen.
Wij zien de markt, zeker met aankomende vergrijzing, positief tegemoet. Echter je moet blijven werken aan je kwaliteit en arbeidsmarktcommunicatie en focus je op een niche.
Als er iets te winnen valt is het mijns inziens juist dat we minder ‘of/of’ denken in de keten rond werving. Dus natuurlijk zullen verschillende partijen de crisis anders doormaken dan de andere. Het zijn die die partijen die nu de juiste (gelegenheids) formaties en samenwerkingscombinaties weten te maken die ongeacht lastige tijden vooruit zullen komen. Een goed AMC bureau is een bureau dat daadwerkelijk onafhankelijk middelenadvies weet te geven en niet wordt gedreven door de eigen creatieve tunnelvisie of inkoopbelangen. Middelen gaan daarbij in mijn visie veel verder dan de geijkte ‘media’. Juist in tijden dat budgetten onder druk staan zullen bureaus moeten kijken hoe ze de beschikbare interne kracht van hun opdrachtgevers optimaal kunnen benutten (branded recruitment) en met creatieve en bugdetvriendelijke oplossingen toch weten te bouwen aan een lange termijn doel. Dat gaat over samenwerken en het gaat over je daadwerkelijk verdiepen in de contactmogelijkheden met je doelgroep. Ik ben het dus ook pertinent niet eens met de nu veel gehoorde uitspraak dat communicatie in de crisis minder creatief zal worden! Het is maar hoe je creativiteit ziet. In mijn ogen zijn creatieve innovatieve oplossingen gebaseerd op echt inzicht in de doelgroep toch echt ’the only way!’.
Het is een regelmatig terugkerend thema. Dat werving voor velen gemakkelijker is, leidt geen twijfel. Het voordeel echter van een W&S bureau is dat zij doorlopend bezig zijn met W&S. Het is de hoofdactiviteit, wat van P&O afdelingen niet is te zeggen. Alleen de verhalen al over een correcte communicatie met kandidaten, om te huilen soms!
Maar een goed W&S bureau “schuift” geen CV’s. Elke W&S opdracht moet starten met een grondige analyse van verwachtingen en van te behalen resultaten in een baan. En dat is nu juist iets dat de gemiddelde werkgever niet (objectief) kan. W&S bureaus die een goede analyse maken, een goed profiel en die de selectie daarop baseren hebben altijd markt. Crisis of geen crisis.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!