Internet

“We fucked up the internet!” Dat was afgelopen week de boodschap van Digital Wednesday, het maandelijkse tech-event in Eindhoven. PublicSpaces brak een lans voor meer zelfregie van consumenten, maar er moet meer gebeuren. Ook advertisers, publishers en vooral de Amerikaanse techreuzen dienen hun verantwoordelijkheid te nemen. Is 2019 het jaar van de doorbraak?

Retailmanagers die steeds maar weer de kracht van het internet onderschatten: het komt de Intertoys-eindbaas prima van pas. We laten ons veel te gemakkelijk voor het karretje spannen van managers die een excuus zoeken voor verkeerd gemaakte keuzes. Alsof het internet een hogere macht is. Het probleem van Intertoys is niet de schuld van het internet. Het is falend management en niets anders. 

Het internet kampt met een dertigersdilemma, zo werd gezegd tijdens de bijeenkomst Fixing the Internet bij FreedomLab Campus. Het internet zou gefixt moeten worden. Maar techniek is niet goed of slecht en de balans is nog steeds bijzonder positief. Het internet is niet kapot, het businessmodel van het internet is kapot. En daar kunnen we wel wat aan doen.

Is het internet kapot? Bepaalde digitale experts vinden van wel. Het was een thema dat aan de orde kwam op de Web Summit in Lissabon, één van ’s werelds grootste tech-events ter wereld. In dit verslag wordt ingezoomd op één specifieke oplossing van dit fundamentele probleem: Brave, een tegendraadse browser met een blockchain-token, waarbij tracking door middel van cookies niet standaard is. 

Sinds dit voorjaar onderzoekt een coalitie van organisaties (van Wikimedia Netherlands tot VPRO en de Dutch Design Week) de mogelijkheden om het publieke domein in de online omgeving te versterken. Dit is nodig omdat de samenleving te afhankelijk is van commerciële sociale platforms als Facebook, Apple, Microsoft, Google en Amazon (FAMGA). De hiervoor opgerichte stichting PublicSpaces presenteerde maandag de stand van zaken van dit initiatief. 

Iedereen die HBO-serie 'Silicon Valley' heeft gezien, weet dat de ambitie van Richard Hendricks en de Pied Piper-groep is om een nieuw internet te bouwen. Dit nieuwe internet is erop gericht om 'big brother' Hooli te omzeilen: in het echte leven vertaald naar techgiganten zoals Google, Amazon, Facebook en telco’s zoals Vodafone, KPN en Ziggo. In een peer-to-peer netwerk zijn servers niet meer nodig en er ontstaat een gedecentraliseerd internet. Geen gevoelige datastromen meer, geen grote internet-machthebbers. Ideaal, toch?

We dragen graag een steentje bij aan een beter milieu. Webshops leveren bijvoorbeeld bestellingen af per (elektrische) fiets, winkels en restaurants kopen duurzaam in. Bedrijven gebruiken gerecyclede verpakkingen en de gloeilampen maken plaats voor LED-verlichting. Tegelijkertijd laten veel bedrijven de kans liggen om ook hun website of webshop zo duurzaam mogelijk te maken. En dat terwijl het internet toch verantwoordelijk is voor twee procent van de totale emissie van broeikasgassen. Hierin zijn alleen de emissies van de datacenters en de overige infrastructuur maar meegenomen, het verbruik van het device van de bezoeker komt er nog bij. Als gevolg van de Jevons-paradox groeien de emissies nog steeds: we kunnen immers steeds makkelijker meer data binnenhalen. Hoe zorg je dan toch voor een duurzame website, en daarmee voor een duurzaam internet?

De strijd om een vrij internet, ofwel om Net Neutrality, is een langlopende strijd van de Amerikaanse citizens. Aan deze kant van de oceaan houden we ons er eigenlijk maar weinig mee bezig, maar is dat wel zo slim? Want welke gevolgen heeft het – ook voor ons? Of zou het juist heel zinvol zijn om netneutraliteit overboord te gooien?

Waar het internet lange tijd gezien werd als een vrijplaats vol mooie nieuwe initiatieven, beginnen steeds meer mensen zich zorgen te maken. Volkomen terecht, meent Marleen Stikker, oprichter van Waag Society. "Ik denk dat het ongemak is toegenomen. Het gevoel dat er iets niet klopt. Je weet inmiddels dat er oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van data en dat er surveillance-programma’s zijn. Dat voelt natuurlijk ongemakkelijk."

Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon en Facebook, de Frightful Five zoals ze in de Amerikaanse pers worden genoemd, zijn de nieuwe monopolisten. De mens is in hun ogen slechts een algoritme en dat leidt tot onbeperkte mogelijkheden voor controle en manipulatie. Het internet is hiermee veranderd in ‘s werelds grootste sociaalwetenschappelijke experiment ooit. En als data de nieuwe olie zijn, dan is AI de nieuwe motor van de digitale economie. En daar plukken slechts een paar bedrijven de vruchten van. Tijd voor een nieuw internet: het internet is dood, lang leve het internet.

Nepnieuws, alternative facts en een persconferentie van het Witte Huis waar CNN en The New York Times werden geweigerd. Als oud-journalist en pr-adviseur houdt het me mateloos bezig. Niet alleen beroepsmatig, maar ook als verontruste burger.

Lousewies van der Laan, voormalig Tweede Kamerlid voor D66, viel met haar neus in de boter toen zij vorig jaar werd benoemd als lid van de board van de Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN). Ofwel de organisatie die toezicht houdt op de toewijzing van domeinnamen en ip-adressen. “Wij hebben de autoritatieve sleutel wie uiteindelijk mag beslissen wie welk adres heeft. Dat doen we onder contract van de Amerikaanse regering en in september, als alles goed gaat, nemen we dat helemaal over dan trekt de Amerikaanse regering zich terug. Dat is echt historisch.”