Luuk Ros

Marketeers, en met hen de bureaus en zelfstandigen die diagnose, strategie en tactiek leveren, zitten in zeer zwaar weer. Dat zal de gemiddelde Nederlander weinig boeien, maar dat uitgerekend reclame en marketing niet tot de vitale beroepen van de samenleving worden gerekend, kun je met enige ironie best ter discussie stellen. Juist nu de tijd zwanger is van purpose, lijkt het vak vitaler dan ooit. En met anticyclisch adverteren zet je de toekomst naar je hand. Dat is geen mening maar een feit. De tussenstand van een vak in transitie.

De begrippen ‘purpose’ en ‘marketing’ verdragen elkaar niet echt. Steeds meer consumenten gruwelen van merken met een fake purpose; gelukkig komen die merken er ook steeds minder makkelijk mee weg. "Wij marketeers zijn er meestal als de kippen bij om successen te adapteren, of kopiëren. Misschien kunnen marketeers beter met hun poten van purpose afblijven."  

Veel bureaus en zzp'ers onder de professionals in marketing, communicatie en sales zitten van de ene op de andere dag zonder werk; opdrachten zijn ingetrokken of worden niet verlengd. Pitches gaan sowieso niet door, maar ook de bedrijven waar marketeers werkzaam zijn worden geraakt. Omzet wordt op zijn best uitgesteld en de effecten daarvan zijn pas op langere termijn zichtbaar.

Uit internationaal onderzoek onder marketingbazen stijgt een beeld op van digitalisering, volle focus op dé customer journey maar vooral van zorgen over en aandacht voor het merk. Met name Nederlandse CMO's hebben hun handen vol aan brand strategy & management. Zeggen ze. Daarin verschillen ze opvallend van hun collega's in vergelijkbare economieën.

Komende maanden worden in willekeurige volgorde SAN Accenten, Esprix, Amma’s, Lampen, Spinnen, Effies en een Gouden Deurmat uitgereikt aan alle denkbare merken voor alle denkbare vormen van marketingcommunicatie. De Loeki's en de Coqs d’Honneur zijn er net uit. Een leuke kant van het vak waaraan toch een beetje glamour kleeft. Maar da’s de buitenkant. Ritsons ‘meat of marketing’ is minder aaibaar.

Er zijn van die teksten waarvan je meteen weet bij welk merk ze horen, nog voordat het merk is genoemd. Zoals je het oranje van de ING, het rood van Coca-Cola en het blauw van KLM altijd herkent en associeert met dat merk.

Het kritisch inkopen én afrekenen van online media wordt steeds ingewikkelder en met name adverteerders lijken daarbij het hoofd in de schoot te leggen. Er wordt effect gemeten, maar geen idee hoe die cijfers dan bij elkaar worden gegoogeld. Bureau houdt zich aan de regels, adverteerder denkt dat de regels wel zullen kloppen. En zo niet, dan is dat maar zo.

We willen ons vak terug om het bedrijf te redden, en daarmee de wereld. Pathetischer kan het niet, maar het gaat ook niet zomaar over marketing. Het gaat over society at large. Dus over marketing. De tactics, de intelligentie en creativiteit bij het waarmaken van de missie zullen moeten komen van de afdeling waar de uitwisseling van waarde is belegd.

Achter de schermen van de Marketingfacts-redactie loopt de druk langzaam op: in mei van dit jaar verschijnt het Marketingfacts Jaarboek, editie 2020-2021; een uitgave die voor het gemak maar weer ‘food for thought voor marketeers’ als ondertitel draagt. Vorig jaar een kiwi, dit jaar een sinaasappel, die krijg je vast. En de opstelling. Verlegh in de spits. Van Dongen laatste man/v. Derksen aan de analyse-tafel (echt!).

In april en mei 2020 vindt de tweede editie van de NIMA Impact Marketing Challenge plaats. Dit programma biedt young professionals in marketing de mogelijkheid om een propositie te ontwikkelen met een duidelijke duurzame maatschappelijke impact. Hierbij komen alle aspecten van een succesvolle propositie aan bod. Head of marketing Marieke Graat van anti-verspillingsbedrijf Too Good to Go gaat er de troepen toespreken.

Marketeers zijn al jaren bezig met de customer journey – niet te vertalen met 'klantreis' overigens – en nu is daar de employee journey. Het fenomeen bestaat al jaren, maar als ‘metric’ of als managementtool staat het nog in de kinderschoenen. Hoog tijd om daar verandering in te brengen, want een sterke reputatie, tevreden en loyale klanten beginnen bij en met de medewerkers van je organisatie. Zij maken het verschil. Zij zorgen ervoor dat marketingacties succesvol zijn, of niet.

Veel aankoopbeslissingen nemen we onbewust. Dat kan weliswaar heel efficiënt zijn, maar dat betekent ook dat we ons laten leiden door vuistregels of heuristieken. In de woorden van Daniel Kahneman: door systeem 1 in ons brein. Hebben consumenten een koopknop? Neurowetenschappers willen ons dat graag laten geloven. Aan de Amsterdamse Keizersgracht kraken marketingdenkers over de vraag wát we weten - en nog geloven - over gedragsbeïnvloeding ten behoeve van marketing en de eeuwige vraag: Wat mag, wat kan en wat moet je niet willen?

Marketing neemt in de meeste organisaties een nogal centrale rol in. Niet dat alles om marketing draait, maar de afdeling of 'de functie' is voor veel bedrijven een soort baken van vooruitgang: nieuwe markten, nieuwe kansen, nieuwe concurrenten, nieuwe proposities, nieuwe campagnes, nieuwe methoden. De blik is veelal gericht op nieuw. Verandering is our middle name. Nu is verandermanagement een vak apart, maar een beetje kaas moet iedere marketeer er wel van hebben gegeten.

Koffiedik Kijken is een hilarische kruising tussen een trendrapport, een nieuwjaarsborrel en een marcom-congres, maar bovenal uniek in z’n soort. Volgend jaar weten we wat de waarde van deze editie was, maar eigenlijk gaat het om het biertje, de bitterbal en de shitload oude bekenden, verloren collega’s en vriendelijke concurrenten. Drie voorspellende vakgenoten én een autocoureur over wat 2020 gaat brengen voor marcom & media.

Inbound marketing is de kunst om te worden gevonden door klanten vanuit de doelgroep, zonder die te storen met meer opdringerige marketinginstrumenten als advertenties, direct mailing, cold calling en dergelijke. Althans, dat is een opvatting, want zoals bij meer trending topics in marketing lopen de meningen nog wat uiteen over de exacte definitie.