Marc van der Chijs

Gisteren publiceerde Tencent, het moederbedrijf van instant messenger QQ en SNS/online games site Qzone, haar cijfers over het eerste kwartaal van 2009. En die waren opnieuw zeer indrukwekkend en laten denk ik zien hoe in de toekomst het geld op Internet verdiend gaat worden. Vorig jaar was de omzet van Tencent voor het eerst meer dan 1 miljard dollar, en het ziet ernaar uit dat ze daar dit jaar ver overheen gaan. Met 934 miljoen user accounts (waarvan 410 miljoen actief) zijn ze waarschijnlijk ook het grootste social netwerk op het Internet.

Tencent liet een omzet van USD 366 miljoen zien over de eerste 3 maanden, wat ondanks de recessie een stijging van 20% over het laatste kwartaal van 2008 is en een stijging van 75% over Q1 2008. Van deze omzet is echter slechts 21 miljoen (6%) afkomstig van advertenties. Het overgrote deel komt uit micro-transacties, en daar kan de rest van de Internet wereld nog een hoop van leren.

In China word je doodgegooid met reclameuitingen. Overal waar je loopt zie je billboards of LCD schermen met advertenties en op de meest onverwachte plaatsen wordt geadverteerd (zie voor wat voorbeelden dit artikel van Sam Flemming). Ik dacht eigenlijk dat de meeste mogelijkheden wel zo’n beetje benut waren, maar nu komt China Mobile met een innovatie: de ringback tone als advertentie.

Hoe werkt het? Adverteerders maken een korte reclameboodschap en geven deze aan China Mobile. Mensen met een mobiel telefoonabbonnement kunnen deze advertentie downloaden (waar ze gewoon voor moeten betalen!), en vervolgens als standaard ringback tone installeren. Als iemand je dan belt hoort deze persoon niet de telefoon overgaan of een muziek ringtone, maar de reclameboodschap. Degene die gebeld wordt krijgt hiervoor dan 0,03 RMB per keer, met een maximum van RMB 10 per maand (ca. EUR 1,-). Als je RMB 10 per maand ontvangt heb je dus ruim 300 keer mensen die jou bellen gedwongen naar een reclame te luisteren.

De service is op 1 juli in Beijing gelanceerd en er is nog geen promotie voor geweest. Op dit moment worden er dan ook pas zo’n 3000-4000 reclames per dag beluisterd, maar dat zal binnenkort gaan veranderen. Ondanks de zeer lage betalingen van China Mobile ben ik bang dat dit weleens een groot succes zou kunnen worden. Ik kijk er niet naar uit.

Het Interactive Advertising Bureau (IAB) dat in de meeste Europese landen en in Noord- en Zuid-Amerika lokale branches heeft, bestaat tot nu toe nog niet in Azie. Jan van den Bergh en Liao Wenli van i-merge (in Europa heet dit bureau tegenwoordig Boondoggle) hebben geprobeerd hier een aanzet voor te geven, en deze week was er een eerste bijeenkomst met reclamebureau’s, adverteerders en internetsites. Hoewel ik al een aantal jaren in het Chinese internetwereldje meedraai heb ik toch weer een aantal nieuwe dingen geleerd, en begrijp ik nu ook beter dat het oprichten van een succesvolle IAB in China niet eenvoudig zal zijn.

De bijeenkomst werd gehouden in het kantoor van Tudou.com in Shanghai, met in totaal zo’n 40 verschillende bedrijven. Met name internationale reclamebureau’s, een aantal grote internet portals en de multinationals (de adverteerders) waren aanwezig. Alain Heureux, president van IAB Europe, was speciaal overgevlogen voor dit event en begon met een presentatie over hoe IAB wereldwijd werkt en wat de beste manier is om het ook in China op te zetten. Zijn verhaal zat vol met interessante feiten, zo leerde ik ondermeer dat de internetpenetratie in China met 16% momenteel nog lager dan die van het laagste landen in Europa (Bulgarije en Roemenie). In Nederland is dat ruim 83%, dus er is nog wat ruimte om te groeien in China. Daarnaast liggen de online advertentie uitgaven in China op zo’n 700 miljoen EUR tegen 12 miljard EUR in Europa, terwijl de totale internetpopulatie in beide markten niet veel meer verschilt. Uiteraard zal het nog heel wat jaren duren voordat China op het gemiddelde niveau van Europa zal komen, maar het geeft aan dat er nog enorm veel te verbeteren valt in deze markt.

Morgen vertrekt een delegatie van ruim 40 mensen naar Shanghai voor de China Innovatie Reis die Marketingfacts samen met Interimic organiseert. De reis focust onder meer op nieuwe media, en een van de dingen die de groep zeker op zal vallen is dat het internet in China heel anders gebruikt wordt dan in Nederland. Een mooi voorbeeld daarvan is het gebruik van instant messaging (IM), waarover de afgelopen dagen in de Chinese blogopshere door onder meer Kaiser Kuo en Benjamin Joffe geschreven is.

Een overgrote meerderheid van de Chinezen op internet gebruikt IM om met anderen te communiceren. Volgens het laatste China Internet Network Information Center report heeft maar liefst 81% van alle Chinese internetgebruikers een IM client geinstalleerd om te chatten. Ter vergelijking, in de US is dit slechts 40% en zelfs in buurland Zuid-Korea gebruikt maar 48% IM. Daarentegen wordt email weer veel minder gebruikt: slechts iets meer dan de helft van de Chinezen heeft een email account, in tegenstelling tot meer dan 90% in de US en 82% in Zuid-Korea. Hoe komt dit precies en waar gebruikt men IM en email voor?

Het afgelopen jaar steeg het gebruik van internet in China met meer dan 50% naar 210 miljoen internetters. Mobiel internet is echter aan een nog snellere opmars bezig. Volgens het China Network Internet Information Center (CNNIC) zijn er momenteel 50,4 miljoen Chinezen online op een mobiele telefoon. Dat betekent dat 1 op de 4 mensen die online gaan dit (deels) op hun telefoon doen. Een jaar geleden waren dit nog maar 17 miljoen mensen, wat dus een verdrievoudiging inhoudt in 2007. De groei is het sterkst in de zuidelijke provincies Guangdong en Fujian waar respectievelijk 43% en 34% van alle internetters ook mobiel internet gebruikt. Ik ken de cijfers voor Nederland niet, maar het zou me niet verbazen als China hiermee vooruitloopt op Westerse landen.

Afgelopen week bracht het China Internet Network Information Center (CNNIC) haar halfjaarlijkse rapport (pdf) uit over het internetgebruik in China. CNNIC doet dit al sinds 1997, toen er in China nog slechts 620.000 mensen op internet actief waren. Eind 2007 was dat aantal gestegen naar 210 miljoen mensen, nog slecht 6 miljoen minder dan het aantal internetters in de Verenigde Staten. Het is daarom vrijwel zeker dat bij het publiceren van het volgende CNNIC rapport, twee weken voor het begin van de Olympische Spelen in Beijing, China het land met de meeste internetgebruikers zal zijn.

Het afgelopen jaar steeg het aantal internetters met meer dan de helft, van 137 miljoen naar 210 miljoen. De groeicijfers zelf groeien daarmee ook steeds harder: In 2004 en 2005 lag het groeipercentage nog onder de 20%, in 2006 was het ruim 23% en nu is dit meer dan verdubbeld tot 53%. Het aantal internetters in China ligt daarmee op ongeveer 16% van de totale bevolking, iets minder dan het wereldwijde gemiddelde van ruim 19%. In steden als Shanghai en Beijing is echter al bijna de helft van de inwoners online. Waar komt deze steeds sterkere groei door, en wat doet men zoal online?

De in China beroemde blogger Keso vergeleek deze week de top 10 zoekvragen in de Chinese zoekmachine Baidu met de resultaten in de Zeitgeist 2007 van het Engelstalige Google. De resultaten geven een goed beeld van hoe anders de Chinese internet gebruikers zijn dan de gemiddelde Amerikaanse (of beter: Engels sprekende) internetters. Keso vergeleek zowel de zoekterm “wat is…?” als de vraag “hoe kan ik….?”. De resultaten waren behoorlijk verschillend, en hoewel ik het Chinese internet vrij goed dacht te kennen verbaasden vooral de Chinese zoektermen me wel een beetje.

Culturele verschillen tussen China en de rest van de wereld zie je ook terug op internet, en het gedrag van Chinese internet gebruikers is vrij uniek. Niet alleen omdat men veel meer op zoek is naar entertainment dan in de rest van de wereld, maar ook door de manier waarop gebruikers op bepaalde websites terechtkomen. Als je bijvoorbeeld in Nederland kijkt hoeveel direct traffic een entertainment site heeft (hoeveel mensen typen de URL in of komen via een bookmark op je site), dan heb je een vrij goede indicator hoe de site het doet. In China is dat echter niet per definitie zo, met name niet bij sites die vooral door kinderen, ouderen of laagopgeleide bezoekers bezocht worden.

De reden is dat deze groepen veel moeite hebben met Westerse toetsenborden en domeinnamen, omdat ze vaak alleen Chinese karakters kennen en niet in staat zijn het pinyin systeem (westerse tekens om Chinese karakters phonetisch weer te geven) te gebruiken. Om die reden typen ze meestal niet de domeinnaam in, maar hebben ze andere manieren gevonden om op hun favoriete sites te komen. Een mooi voorbeeld gaf Ogily China’s guru Kaiser Kuo een aantal maanden geleden op zijn blog. Zijn schoonvader gebruikt nooit een toetsenbord, maar doet alles met zijn muis. Zijn homepage is 265.com, een soort Chinese startpagina, met links naar alle websites waar hij heen wil. Vanuit die site komt hij overal terecht, zonder ooit iets te hoeven typen. Veel gebruikers navigeren het internet op deze manier, en dat heeft daardoor ook consequenties voor de marketing van je site.

Tudou.com, China’s grootste online video site die ik eind 2004 samen met Gary Wang opgericht heb, blijft nieuwe records breken. We hebben natuurlijk onze interne systemen waarmee we dat meten, maar deze data houden we meestal geheim voor de concurrentie. Vorige week bracht Nielsen NetRatings echter een rapport (pdf) naar buiten dat redelijk nauwkeurig is, en dat in de Chinese media veel besproken is. Volgens het rapport worden er momenteel ruim 360 miljoen films per week bekeken op onze site, door 28,8 miljoen unieke bezoekers. De groei gedurende de afgelopen drie maanden was 150% voor het aantal unieke bezoekers en 175% voor het aantal bekeken clips.

Hoewel Tudou niet erg bekend is buiten China, heeft Marketingfacts toch al een paar keer eerder over Tudou (of Toodou, de oorspronkelijke naam van de site) bericht. Ook al ver voordat videosites een hype werden na de overname van YouTube door Google, en voordat ik begonnen ben om hier zo nu en dan te bloggen. YouTube (dat overigens pas na Tudou opgericht is) heeft in China een marktaandeel van slechts zo’n 5%, terwijl Tudou’s share meer dan 50% is.

Het Pew Internet & American Life Project heeft een rapport (pdf) gepubliceerd over de explosieve groei van het internet in China. In het rapport wordt geprobeerd de vraag te beantwoorden waar de groei van nieuwe gebruikers vandaan komt en wat de gevolgen van de groei zijn voor het internet in China en de rest van de wereld. De auteur Deborah Fellow woont net als ik in Shanghai, waardoor dit rapport veel relevanter is dan het gemiddelde Amerikaanse rapport over het internet in China. Een aanrader voor wie wil begrijpen wat er op het Chinese internet gaat gebeuren.

De meeste cijfers die Deborah gebruikt komen uit het officiele overheidsrapport van de CNNIC uit januari dit jaar (waar ik hier eerder over geschreven heb), en zijn daarom al enigzins achterhaald. Het getal van 137 miljoen Chinese internetgebruikers dat zij hanteert werd in januari al als veel te laag gezien, en de algemene opninie is dat er momenteel waarschijnlijk al minimaal 160 miljoen gebruikers zijn. Maar afgezien van de absolute getallen ben ik het voor een groot deel met de conclusies van het rapport eens.

Op de Belgische site vacature.com kwam ik een interview tegen met Jan van den Bergh, die vorig jaar in Shanghai het interactieve reclamebureau i-merge (sinds kort omgedoopt tot Boondoggle) begonnen is. Het artikel gaat vooral over de advertentie markt in China, en dat deze nog veel te veel gericht is op TV reclame. Ik ben het hier helemaal mee eens, en denk dat veel bedrijven, ook de Westerse bedrijven in China, zich nog met name op het massa-medium televisie richten in plaats van hun marketing budget deels aan internet uit te geven.

Second Life heeft zich gezien de vele berichten in de media de afgelopen maanden tot een enorme hit (of is het vooral een hype?) ontwikkeld. Maar in China wordt het vrijwel niet gebruikt, zowel omdat de meeste Chinezen geen Engels spreken, alswel omdat er door de Chinese Great Firewall een te lage toegangssnelheid tot de servers is. Linden Labs laat hier volgens mij een potentiele grote markt liggen, en het was te verwachten dat een Chinees bedrijf dit gat in de markt op zou gaan vullen.

Dat is nu gebeurd, en de website HiPiHi gaat later deze maand in een gesloten beta versie online. De site is geen kloon van Second Life, maar heeft een aantal verbeteringen doorgevoerd die het veel interessanter maken dan Second Life.

Het halfjaarlijkse internet rapport van het China Internet Network Information Center (CNNIC) is gisteren gepubliceerd. In 2006 is het aantal mensen dat in China op internet zit met 23,4% gestegen (in 2004 en 2005 was dit beide jaren ongeveer 18%) tot een totaal van 137 miljoen mensen. Ook steeds meer mensen kunnen gebruik maken van een broadband connectie, op dit moment heeft ruim tweederde van de internet populatie geregeld een snelle internetverbinding tot zijn of haar beschikking (104 miljoen mensen, een groei van 40%). Toch is nog slechts 10,5% van de bevolking online, en dus is de verwachting dat de groei nog wel een aantal jaren door zal gaan en dat de groeisnelheid zelfs toe zal nemen. Volgens CNNIC kan China over 2 jaar de USA inhalen als grootste internetmarkt.

Gisteren las ik een artikel op Emerce dat SBS6 Bluetooth inzet om ‘Sterren dansen op het ijs’ te promoten: bij abri’s kunnen passanten via bluetooth een korte promofilm ontvangen. Adverteren via Bluetooth is al een paar keer op Marketingfacts besproken, maar staat toch nog redelijk in zijn kinderschoenen in Nederland. In China kom ik het echter al regelmatig tegen, zowel bij abri’s als bij grote evenementen. Daarom hier een paar voorbeelden van marketing actie’s die hier al gebruikt worden.

Marktleider voor Bluetooth advertising in China is het Shanghainese bedrijf Pioco, dat twee jaar geleden opgezet is door de Amerikaanse Chinees Steve Chao. Hij vertelde mij vorige week dat het bedrijf inmiddels exclusieve contracten heeft met onder meer JC Decaux, Coca-Cola (Olympische Spelen in Beijing volgend jaar!) en Nike voor mobile advertising in China. Pioco heeft de ‘standaard’ Bluetooth techniek zelf verder ontwikkeld, en is in staat niet alleen bluetooth berichten over grotere afstanden te versturen, maar ook om alleen aan een gebruiker die exact op een bepaalde locatie staat een bericht te sturen. Afstanden tot 300 meter zijn geen enkel probleem, wat interessant is voor bijvoorbeeld een voetbalstadion (denk aan het doelpunten terugkijken per bluetooth). Daarnaast zijn zij in staat veel gebruikers tegelijk een bericht te sturen, wat voor veel andere aanbieders nog een probleem is.

Een bekende marketing urban legend is dat de Chevrolet Nova door zijn naam erg slecht verkocht in Spaans sprekende landen (No va = Rijdt niet). Hoewel dit in werkelijkheid niet blijkt te kloppen, staat dit toch bovenaan de top 10 van marketingflops die op meerdere websites terug te vinden is. Ook wordt het als voorbeeld gebruikt in marketing tekstboeken om aan te geven dat marketeers niet alleen de naam van een produkt in de thuismarkt moeten testen, alvorens het te lanceren.

Een dergelijke fout is nu ook door een Chinese marketeer gemaakt. Deze week lanceerde Shanghai Automotive Industrial Corporation hun nieuwste model, gebaseerd op de Rover 75. De Engelse naam is Roewe 750, daar is niets mis mee. Maar in China, de markt waar deze auto vooral verkocht gaat worden, is de merknaam Rong Wei. Ik vraag me af hoeveel buitenlanders en Chinezen die Engels spreken in een auto willen rijden die ‘Wrong Way’ heet.
(Bron: Shanghaiist)