Maurits Kreijveld

Wat eten we vanavond? Om het antwoord op die vraag draait de fusie tussen de bezorggiganten Takeaway.com, bekend van Thuisbezorgd.nl, en Just Eat. De bedrijven slaan de handen ineen om in te spelen op een groeiende markt voor het thuisbezorgen van maaltijden. Gemak dient de mens. Ondertussen krijgt Just Eat Takeaway hiermee een nog sterkere positie ten opzichte van restaurants en koeriers.

We zijn met volle vaart het tijdperk van Big Data en kunstmatige intelligentie (AI) aan het ingaan. Denk aan de personal assistents op je smartphone, zoals Alexa, Siri en Google Assistent, waar je tegen kunt praten en vragen aan kunt stellen en aan de productierobot Baxter, zorgrobot Alice en klantenservice assistent Amelia. De intelligente computer heeft een menselijk uiterlijk gekregen. Maar wat gaat er schuil achter de onschuldige glimlach van deze virtuele (meestal) dames? In zeven vragen bespreek ik de belangrijkste risico’s van AI, die ik presenteerde tijdens het jaarcongres van de vereniging van Internal Auditors, IIA.

In een poging om levensvatbaar te worden slaat nieuwsapp Blendle een nieuwe weg in: vanaf augustus stopt het met de verkoop van losse artikelen. Een vernieuwde versie van de abonnementsvorm, nu bekend als Blendle Premium, blijft over. Gaat het Blendle na vijf jaar pionieren lukken om hiermee levensvatbaar te worden? Kan Blende de concurrentie voorblijven van grote jongens als Google, Facebook en Apple en van nieuwkomers als Readly? Of vervreemdt Blendle zich met de nieuwe koers van de harde kern gebruikers waar het ooit allemaal mee begon en wordt het in de ogen van de consument 'vlees noch vis'?

Deze week werd Huawei opnieuw geconfronteerd met de gevolgen van de Amerikaanse ban: over drie maanden krijgt het bedrijf geen updates meer van Google van het besturingssysteem Android. Ook mag het geen gebruik meer maken van populaire Google-apps als Gmail, Google Maps, YouTube en Google Play Store. In eerste instantie lijkt dit de genadeklap voor de Westerse avonturen van Huawei, dat aan het uitgroeien was tot de marktleider in smartphones. Of komt de klap uiteindelijk als een boemerang terug bij de Amerikanen?

Door samen te werken via coöperatieve platformen kan een groep bedrijven samen sterk staan tegenover de grote jongens als Amazon, Alibaba en Google. Toch beperken de leden vaak de ruimte van hun eigen coöperatieve platform om te groeien, de functies uit te breiden en verder te evolueren. Op langere termijn brengt dit de (concurrentie)positie van het platform in gevaar. Dan verliezen coöperatieve platformen het van de grote commerciële platformen. Maar het kan ook anders zo laten Funda en FloraHolland zien.

De sterke positie van Nederland in de wereldhandel staat onder druk door de opmars van Alibaba en Amazon die met hun geïntegreerde handelsplatformen groter en bepalender worden dan individuele landen. Als Nederland niet snel actie onderneemt gaan bedrijven als Alibaba, Amazon en Maersk in de toekomst het economische succes van Nederland bepalen. Nederland zou daarom een platformstrategie moeten omarmen en een digitaal handelsplatform moeten oprichten met een neutrale en open governance-structuur, die handel bevordert en efficiënter maakt. Andere landen en grote bedrijven zouden gebruik moeten kunnen maken van dit platform.

Banken zoeken hun heil in fintech, maar om relevant te blijven voor consumenten zijn niet zozeer technologische innovaties nodig, maar vooral innovatieve diensten die inspelen op de sociale kant van geld en financiering. Misschien ligt hun toekomst wel in het her-uitvinden van een eenvoudige dienst als sparen.

Zo aan het begin van het jaar worden we weer overladen met voorspellingen van wat we het komende jaar mogen verwachten. Zelfs Robbert Dijkgraaf waagt zich voor DWDD aan de toekomst. Welke nieuwe trend of technologie gaat dit jaar eindelijk doorbreken? Deze vraag krijg ik als futuroloog regelmatig. Het suggereert dat het mogelijk is om de toekomst te voorspellen of precies vast te stellen wanneer iets doorbreekt. Dat blijft ondanks alle mooie beloftes onmogelijk, hoe verleidelijk het voorspellen ook is.

Coöperatieve platformen kunnen een volwaardig alternatief bieden voor de centraal en strak geleide internationale platformen van Uber, Facebook en Thuisbezorgd, door de deelnemers op het platform en de lokale gemeenschappen meer te laten meedelen in het succes. Is dit de toekomst voor de platformeconomie? Vier adviezen hoe de deeleconomie kan bloeien.

In het huidige debat over ‘open access’ bij wetenschappelijke publicaties is er te weinig oog voor het belang van reputatie, kwaliteit en tijd. Zonder een goed ontwikkeld reputatiesysteem is open access helemaal geen vooruitgang.

De Europese Commissie legde Google deze maand opnieuw een miljardenboete op. Ditmaal omdat Google het mobiele besturingssysteem Android misbruikt zou hebben om de machtspositie bij algemene internetzoekdiensten ('de zoekmachine') te versterken. Deze boete laat zien dat de EC nog steeds worstelt met de platformeconomie en nog geen manier heeft gevonden om er grip op te krijgen. De boete voor Google heeft iets willekeurigs. Een meer toekomstbestendige regulering van de platformeconomie lijkt nog ver weg.

Disney wil film- en televisiemaatschappij FOX – bekend van The Simpsons, The X-Files en X-Men – overnemen en kreeg hiervoor afgelopen week toestemming van de Amerikaanse mededingingsautoriteiten. Kabelaar Comcast zal naar verwachting nog een tegenbod uitbrengen. Beide bedrijven zijn al meer dan een half jaar verwikkeld in een keiharde biedingsstrijd om FOX, waarbij de teller inmiddels op 71 miljard dollar staat. Ondertussen kreeg de grootste telco van Amerika, AT&T, na twee jaar wachten groen licht van de kartelwaakhonden om mediaconcern TimeWarner over te nemen voor 81 miljard dollar. Kortom, er is een flinke consolidatie gaande in medialand, waarbij conglomeraten ontstaan die zowel onmisbare content bezitten (tv-zenders, tv-programma’s, film, muziek) als grote belangen hebben in de distributie ervan. Dat is slecht nieuws voor consumenten. En voor Netflix.

Afgelopen week kondigde Apple een nieuwe versie aan van zijn besturingssysteem voor de iPhone (iOS12) met daarin extra mogelijkheden om het gebruik van internet en apps onder controle te houden, ‘Screen Time’ genaamd. Een maand geleden introduceerde Google iets vergelijkbaars aan onder de noemer ‘Digital Wellbeing’. Beide bedrijven komen daarmee tegemoet aan de grote bezorgdheid in de samenleving, bij aandeelhouders en oprichters, over de verslaving aan sociale media van met name jongeren. Toch is het de vraag of deze functies echt gaan helpen. 

Hoe kunnen we controle houden op bedrijven als Facebook en hun algoritmes, terwijl ze moeilijk te begrijpen zijn en steeds complexer worden? Door ons niet te laten afschrikken door de wiskunde, maar terug te gaan naar de basis, en eerlijke en rechtsvaardige ontwerpprincipes vast te stellen waaraan ontwikkelaars zich moeten houden. Technologie is niet neutraal: het is tijd voor een nieuwe normaal. In dit artikel bespreek ik vijf 'eerlijke' principes waarmee we Facebook en de zijnen onder controle kunnen houden.

Boos en verontwaardigd. Dat waren de reacties in de media op de praktijken van marketingbedrijf Cambridge Analytica. Het bedrijf verzamelde de persoonsgegevens van duizenden Facebook-gebruikers en gebruikte die tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen om kiezers te beïnvloeden door gerichte boodschappen te sturen en in te spelen op angst en onderbuikgevoelens. Dit leidde uiteindelijk tot felle kritiek op Facebook, dat die praktijken mogelijk had gemaakt. Er kwam zelfs een anti-Facebookbeweging op gang: prominenten als Elon Musk zegden hun account op. De zondebok leek gevonden.