Maurits Kreijveld

Zo aan het begin van het jaar worden we weer overladen met voorspellingen van wat we het komende jaar mogen verwachten. Zelfs Robbert Dijkgraaf waagt zich voor DWDD aan de toekomst. Welke nieuwe trend of technologie gaat dit jaar eindelijk doorbreken? Deze vraag krijg ik als futuroloog regelmatig. Het suggereert dat het mogelijk is om de toekomst te voorspellen of precies vast te stellen wanneer iets doorbreekt. Dat blijft ondanks alle mooie beloftes onmogelijk, hoe verleidelijk het voorspellen ook is.

Coöperatieve platformen kunnen een volwaardig alternatief bieden voor de centraal en strak geleide internationale platformen van Uber, Facebook en Thuisbezorgd, door de deelnemers op het platform en de lokale gemeenschappen meer te laten meedelen in het succes. Is dit de toekomst voor de platformeconomie? Vier adviezen hoe de deeleconomie kan bloeien.

In het huidige debat over ‘open access’ bij wetenschappelijke publicaties is er te weinig oog voor het belang van reputatie, kwaliteit en tijd. Zonder een goed ontwikkeld reputatiesysteem is open access helemaal geen vooruitgang.

De Europese Commissie legde Google deze maand opnieuw een miljardenboete op. Ditmaal omdat Google het mobiele besturingssysteem Android misbruikt zou hebben om de machtspositie bij algemene internetzoekdiensten ('de zoekmachine') te versterken. Deze boete laat zien dat de EC nog steeds worstelt met de platformeconomie en nog geen manier heeft gevonden om er grip op te krijgen. De boete voor Google heeft iets willekeurigs. Een meer toekomstbestendige regulering van de platformeconomie lijkt nog ver weg.

Disney wil film- en televisiemaatschappij FOX – bekend van The Simpsons, The X-Files en X-Men – overnemen en kreeg hiervoor afgelopen week toestemming van de Amerikaanse mededingingsautoriteiten. Kabelaar Comcast zal naar verwachting nog een tegenbod uitbrengen. Beide bedrijven zijn al meer dan een half jaar verwikkeld in een keiharde biedingsstrijd om FOX, waarbij de teller inmiddels op 71 miljard dollar staat. Ondertussen kreeg de grootste telco van Amerika, AT&T, na twee jaar wachten groen licht van de kartelwaakhonden om mediaconcern TimeWarner over te nemen voor 81 miljard dollar. Kortom, er is een flinke consolidatie gaande in medialand, waarbij conglomeraten ontstaan die zowel onmisbare content bezitten (tv-zenders, tv-programma’s, film, muziek) als grote belangen hebben in de distributie ervan. Dat is slecht nieuws voor consumenten. En voor Netflix.

Afgelopen week kondigde Apple een nieuwe versie aan van zijn besturingssysteem voor de iPhone (iOS12) met daarin extra mogelijkheden om het gebruik van internet en apps onder controle te houden, ‘Screen Time’ genaamd. Een maand geleden introduceerde Google iets vergelijkbaars aan onder de noemer ‘Digital Wellbeing’. Beide bedrijven komen daarmee tegemoet aan de grote bezorgdheid in de samenleving, bij aandeelhouders en oprichters, over de verslaving aan sociale media van met name jongeren. Toch is het de vraag of deze functies echt gaan helpen. 

Hoe kunnen we controle houden op bedrijven als Facebook en hun algoritmes, terwijl ze moeilijk te begrijpen zijn en steeds complexer worden? Door ons niet te laten afschrikken door de wiskunde, maar terug te gaan naar de basis, en eerlijke en rechtsvaardige ontwerpprincipes vast te stellen waaraan ontwikkelaars zich moeten houden. Technologie is niet neutraal: het is tijd voor een nieuwe normaal. In dit artikel bespreek ik vijf 'eerlijke' principes waarmee we Facebook en de zijnen onder controle kunnen houden.

Boos en verontwaardigd. Dat waren de reacties in de media op de praktijken van marketingbedrijf Cambridge Analytica. Het bedrijf verzamelde de persoonsgegevens van duizenden Facebook-gebruikers en gebruikte die tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen om kiezers te beïnvloeden door gerichte boodschappen te sturen en in te spelen op angst en onderbuikgevoelens. Dit leidde uiteindelijk tot felle kritiek op Facebook, dat die praktijken mogelijk had gemaakt. Er kwam zelfs een anti-Facebookbeweging op gang: prominenten als Elon Musk zegden hun account op. De zondebok leek gevonden.

De roep om nepnieuws te bestrijden klinkt steeds luider. Overheden in binnen- en buitenland willen nepnieuws aanpakken, Facebook en Google hebben maatregelen aangekondigd en diverse nieuwsmedia hebben factcheckers ingesteld. We bekeken eerder al wat nepnieuws is en hoe factcheckers en social media proberen dit fenomeen aan te pakken. In dit vierde en laatste deel maken we de balans op: hoe kan nepnieuws bestreden worden en wie is daarvoor verantwoordelijk?

De roep om nepnieuws te bestrijden klinkt steeds luider. Overheden in binnen- en buitenland willen fake news aanpakken, Facebook en Google hebben maatregelen aangekondigd en diverse nieuwsmedia hebben factcheckers ingesteld. Maar wat is nepnieuws eigenlijk en wat kan er bestreden worden op een open internet? Dat verkennen we in een reeks blogs. We keken eerder wat nepnieuws is en wat factcheckers precies doen. In dit derde deel bekijken we de geautomatiseerde vormen om nepnieuws te bestrijden. Hoe pakken Facebook, Google en Twitter grootschalig nepnieuws aan? En hoe goed werkt dat?

De roep om nepnieuws te bestrijden klinkt steeds luider. Overheden in binnen- en buitenland willen nepnieuws aanpakken, Facebook en Google hebben maatregelen aangekondigd en diverse nieuwsmedia hebben factcheckers ingesteld. Maar wat is nepnieuws eigenlijk en wat kan er bestreden worden op een open internet? Dat verkennen we in een reeks blogs. In deel 1 bekeken we wat nepnieuws is. In dit tweede deel kijken we welke rol journalisten en factcheckers kunnen spelen.

De roep om nepnieuws te bestrijden klinkt steeds luider. Overheden in binnen- en buitenland willen nepnieuws aanpakken, Facebook en Google hebben maatregelen aangekondigd en diverse nieuwsmedia hebben factcheckers ingesteld. Maar wat is nepnieuws eigenlijk en wat kan er bestreden worden op een open internet? Dat verkennen we in een reeks blogs. In dit eerste deel de vraag: wat is nepnieuws eigenlijk?

De grote platformen als Thuisbezorgd, Uber, Iens en Booking krijgen steeds meer concurrentie van hun eigen gebruikers zoals restauranthouders en taxichauffeurs, die een eigen platform beginnen.

Restauranthouders uit Hellevoetsluis (Hellefood) en Emmen (Bezorgland) ontwikkelden een eigen bezorgdienst en bijbehorende app als alternatief voor Thuisbezorgd; HorecaNederland begint een alternatief voor Iens, BookDinners. De Amsterdamse taxicentrale liet een eigen app bouwen door Taxi.eu.

2017 was een moeilijk jaar voor uitgeefkiosk Blendle: een van de twee oprichters vertrok en een deel van het personeel werd ontslagen. Hoorden we in 2015 en 2016 nog regelmatig over successen en behaalde mijlpalen - Blendle was er altijd snel bij deze te melden - in 2017 bleef het vrijwel stil. Blijkbaar leverden de medio 2016 gelanceerde dienst Blendle Premium, de avonturen in Duitsland (nog geen substantieel bereik) en Verenigde Staten (nog steeds pilot sinds 2015) geen nieuwe mijlpalen op.

Door de huidige gekte rond de Bitcoin is deze als stabiel betaalmiddel voorlopig mislukt. Is dat erg? Eigenlijk hebben we als samenleving geen behoefte aan nieuwe betaalmiddelen voor het kopen en verkopen van producten en arbeid. We hebben nieuwe systemen nodig die ons helpen in een globale en snelle wereld, lokaal waarde uit te wisselen, elkaar te vertrouwen en duurzamer en socialer samen te leven. De Bitcoin had deze potentie. In dit artikel een zoektocht naar de verloren waarde van de Bitcoin die via nieuwe initiatieven en via de blockchain alsnog in ontwikkeling zijn.