Maurits Kreijveld

De campagnes voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen komen er weer aan en na de zomer zullen ook in Nederland nieuwe politieke campagnes opgestart worden voor de Tweede Kamer. Sociale media zullen hier ongetwijfeld een grote rol in spelen. Wat moeten LinkedIn, Twitter en Facebook doen om ongewenste beïnvloeding en nepnieuws te voorkomen?

Vorige week startte de Nederlandse overheid de voorbereiding op de veiling van 5G, de nieuwe generatie mobiele netwerken. Dit wordt een van de belangrijkste vitale infrastructuren van onze samenleving voor het leveren van diensten door overheden ('smart cities') en bedrijven, en voor de communicatie en interactie tussen burgers. Een uitgelezen kans dus om het internet te 'repareren' en de maatschappelijke waarden steviger te verankeren in de basis van het internet. Maar dan moet de overheid het internet wel als publieke voorziening behandelen.

De mens is (instinctief) altijd bang geweest voor wat hij niet kon verklaren, waar hij geen controle over had of dat wat superieur is aan hemzelf. Dit vertaalde zich in verhalen en rituelen, en leidde tot bijgeloof en goddelijke aanbidding. Artificial Intelligence raakt ons mensen op al die drie punten – onverklaarbaarheid, gebrek aan controle en superioriteit – en roept daarom diezelfde angst en verheerlijking op. Zijn er slechts twee uitersten denkbaar?

Om in te spelen op snelle ontwikkelingen en vluchtige wereld moeten organisaties wendbaarder zijn. Het Chinese Haier wordt momenteel gezien als een leider op het gebied van organisatieverandering en platformeconomie. Het bedrijf transformeerde zichzelf tot een zwerm van duizenden genetwerkte micro-organisaties. Zonder centrale sturing, maar met sturing volgende de keiharde wetten van de markteconomie. Als je dacht dat Amazon en Uber heftig waren: Haier gaat nog een stap verder! Is dit de toekomst voor organisaties?

Sport wordt steeds meer gedomineerd door technologie. Dat brengt de vraag met zich mee: wie wint er? Is het de sporter dankzij zijn training en eigen prestaties, of dankzij 'de technologie'? Het is een delicate mix.

Het opsporen en bestrijden van deepfakes is een enorme uitdaging die vraagt om een goede samenwerking tussen techbedrijven, sociale platformen, mediabedrijven (journalisten) en overheden. Ook consumenten en burgers zouden hierbij hun verantwoordelijkheid moeten nemen, door ‘feedback’ te geven en bewuster om te gaan met het verspreiden of promoten van berichten.

Het tijdperk dat je voor een laag bedrag per maand 'alles' kon kijken (Netflix), luisteren (Spotify) of lezen (Blendle) is vanaf deze maand voorbij. Consumenten die 'alles' willen kunnen blijven zien, horen en lezen, zijn vanaf nu duurder uit en hebben meerdere apps nodig. Of gaan we genoegen nemen met een beperkter aanbod?

Zes nieuwe marktintroducties in drie jaar waarvan de ontwikkelkosten al grotendeels of geheel zijn terugverdiend. Dát is het succes van het bedrijf FirstBuild, onderdeel van General Electric Appliances - tegenwoordig onderdeel van het Chinese Haier. Elk bedrijf kan ervan leren hoe je succesvol nieuwe producten kunt ontwikkelen in een digitale wereld: door plug&play te zijn bijvoorbeeld.

In amper tien jaar transformeerde elektronicabedrijf Philips tot een digitaal zorgtechnologiebedrijf dat kan concurreren met ICT-giganten als Google, Microsoft en IBM. Dat deed het door zich radicaal te concentreren op kernactiviteiten en voor het overige snel en slim voort te bouwen op het werk van anderen, of in digitale termen: slim in te pluggen op de platformen van anderen. Dit is hoe Philips een plug&play-organisatie werd.

De autonome winkel komt weer een stukje dichterbij met de testwinkel van Albert Heijn, waar je zonder actief af te rekenen kunt winkelen. Een winkel die gerund kan worden zonder personeel. Dat maakt nieuwe retailconcepten mogelijk.

Wat eten we vanavond? Om het antwoord op die vraag draait de fusie tussen de bezorggiganten Takeaway.com, bekend van Thuisbezorgd.nl, en Just Eat. De bedrijven slaan de handen ineen om in te spelen op een groeiende markt voor het thuisbezorgen van maaltijden. Gemak dient de mens. Ondertussen krijgt Just Eat Takeaway hiermee een nog sterkere positie ten opzichte van restaurants en koeriers.

We zijn met volle vaart het tijdperk van Big Data en kunstmatige intelligentie (AI) aan het ingaan. Denk aan de personal assistents op je smartphone, zoals Alexa, Siri en Google Assistent, waar je tegen kunt praten en vragen aan kunt stellen en aan de productierobot Baxter, zorgrobot Alice en klantenservice assistent Amelia. De intelligente computer heeft een menselijk uiterlijk gekregen. Maar wat gaat er schuil achter de onschuldige glimlach van deze virtuele (meestal) dames? In zeven vragen bespreek ik de belangrijkste risico’s van AI, die ik presenteerde tijdens het jaarcongres van de vereniging van Internal Auditors, IIA.

In een poging om levensvatbaar te worden slaat nieuwsapp Blendle een nieuwe weg in: vanaf augustus stopt het met de verkoop van losse artikelen. Een vernieuwde versie van de abonnementsvorm, nu bekend als Blendle Premium, blijft over. Gaat het Blendle na vijf jaar pionieren lukken om hiermee levensvatbaar te worden? Kan Blende de concurrentie voorblijven van grote jongens als Google, Facebook en Apple en van nieuwkomers als Readly? Of vervreemdt Blendle zich met de nieuwe koers van de harde kern gebruikers waar het ooit allemaal mee begon en wordt het in de ogen van de consument 'vlees noch vis'?

Deze week werd Huawei opnieuw geconfronteerd met de gevolgen van de Amerikaanse ban: over drie maanden krijgt het bedrijf geen updates meer van Google van het besturingssysteem Android. Ook mag het geen gebruik meer maken van populaire Google-apps als Gmail, Google Maps, YouTube en Google Play Store. In eerste instantie lijkt dit de genadeklap voor de Westerse avonturen van Huawei, dat aan het uitgroeien was tot de marktleider in smartphones. Of komt de klap uiteindelijk als een boemerang terug bij de Amerikanen?

Door samen te werken via coöperatieve platformen kan een groep bedrijven samen sterk staan tegenover de grote jongens als Amazon, Alibaba en Google. Toch beperken de leden vaak de ruimte van hun eigen coöperatieve platform om te groeien, de functies uit te breiden en verder te evolueren. Op langere termijn brengt dit de (concurrentie)positie van het platform in gevaar. Dan verliezen coöperatieve platformen het van de grote commerciële platformen. Maar het kan ook anders zo laten Funda en FloraHolland zien.