Maurits Kreijveld

Microsoft, Amazon, IBM en Baidu ontwikkelen 'quantum computing as a service’. Via een meerjarige roadmap komen de toepassingen van deze technologie geleidelijk binnen handbereik voor ontwikkelaars en klanten. De quantumrevolutie wordt zo een evolutie in computerkracht, deep learning en algoritmes. Tegelijkertijd is dit een titanenstrijd. Europa moet oppassen dat het niet te veel gaat achterlopen op de Amerikanen en de Chinezen als het gaat de quantumtechnologie-race. We moeten meer gaan denken in platforms, toepassingen en ecosystemen in plaats van in losse technologieën en kleine (wetenschappelijk bezien grote) doorbraken.

Onlangs kwam de Amerikaanse overheid met een aanklacht tegen Facebook vanwege misbruik van marktmacht. De inzet is een opsplitsing van Facebook waarbij onderdelen zoals WhatsApp en Instagram moeten worden afgestoten. Toch is dit geen goede manier om de groeiende macht van big tech-platforms aan te pakken. Hoe zit dat?

Op de automarkt is een titanenstrijd gaande waarin ook IT-bedrijven zich steeds nadrukkelijker melden. Autofabrikanten en IT-bedrijven zoeken via technologieplatforms steeds meer samenwerking om de ontwikkeling van elektrische en autonome voertuigen te versnellen. Gaan hier nieuwe marktleiders ontstaan, zoals gebeurde in de telecommarkt waar Google (Android) en Apple (iOS) in vijf jaar tijd Microsoft en Nokia versloegen? Als het aan het Taiwanese Foxconn ligt wel. Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen willen eveneens een belangrijke rol spelen in de nieuwe ontwikkelingen.

Door de coronamaatregelen krijgt de cultuursector momenteel extra harde klappen. Hierdoor zijn de meeste makers en podia meer bezig met overleven dan met het nadenken over de toekomst. Toch is het belangrijk dat de cultuursector niet stil blijft zitten. Net als veel andere sectoren trouwens. De cultuursector zou deze crisis moeten aangrijpen om versneld te digitaliseren. Kleine en grote spelers kunnen dan gaan profiteren van de mogelijkheden van digitale technologieën en nog beter aansluiten op het publiek dat zich steeds mee online oriënteert.

De coronacrisis is voor veel ondernemingen een aanleiding om eindelijk de eerste stapjes te zetten naar digitalisering. Daarmee zijn ze in de digitale wereld terecht gekomen die talloze nieuwe mogelijkheden gaat brengen. Aan hen de uitdaging om die de komende jaren te ontdekken en om te gaan leren hoe je in de digitale wereld waar platforms domineren, een juiste strategie kiest en als organisatie lerend en wendbaar blijft. In dit artikel een doorkijkje naar de mogelijkheden.

Steeds meer bedrijven zijn afhankelijk van digitale platforms en marktplaatsen om toegang te krijgen tot klanten. Deze platforms zijn in voortdurende concurrentie om een leidende positie te verwerven in een van de ‘interfaces’ naar klanten toe. Hoe passen recente aankondigingen van Facebook, Apple en Elon Musk hierin? Welke mogelijkheden zijn er en hoe voorkom je dat je als bedrijf te afhankelijk wordt van één platform?

Met de overname door het Franse Cafeyn kan Blendle voorlopig nog voortbestaan. Om levensvatbaar te worden moet het aantal abonnees in Nederland verdubbelen. Maar gaat dit lukken in het veranderde medialandschap? Of is Blendle definitief mislukt en wordt het tijd voor een alternatief?

Nu de coronamaatregelen zijn versoepeld, zijn steeds meer bedrijven bezig met hoe ze hun business weer kunnen oppakken en hoe ze hun organisatie digitaler en toekomstbestendiger kunnen maken. Hoe kunnen platforms hierbij helpen en welke uitdagingen spelen hierbij? Vier strategische vragen die elke ondernemer zich in coronatijd moet stellen over het ondernemen met platforms.

Grootkapitaal domineert de strategie van bedrijven als Unilever, Thuisbezorgd (Takeaway) en Hema. Zij moeten snel groeien en een grote, dominante wereldspeler worden om zo maximaal rendement op te leveren voor hun investeerders. Duurzaamheid is leuk, maar alleen als de consument bereid is ervoor te betalen. Welkom in de wereld van marketing en grootkapitaal.

De coronacrisis raakt platforms als Uber en Booking keihard. In korte tijd zagen deze bedrijven hun omzet instorten, beurswaarde verdampen en moesten ze personeel ontslaan. Booking.com klopte zelfs bij de Nederlandse overheid voor steun. Dit roept de vraag op: wat is de waarde van die platformbedrijven, voor onze samenleving, voor consumenten en voor bedrijven die erop actief zijn?

De kritiek was niet mals op het consultatieproces voor de ontwikkeling van een corona-app. De tijdsdruk was hoog: het hele proces van voorstellen indienen, selecteren en evalueren duurde een week. Uiteindelijk werden alle voorstellen afgekeurd en is er nog steeds geen app. Bovendien heeft het ministerie met de aanpak een hoop weerstand opgeroepen. Het had ook anders gekund.

Hoe kunnen we enigszins gecontroleerd uit de huidige lockdown voor het coronavirus komen? Dat is de vraag die elk land zich momenteel stelt. De Nederlandse regering bestudeert verschillende opties voor apps. Een app die bijhoudt met wie je contact hebt gehad lijkt een belangrijke troef te zijn. Er zijn al dergelijke tracking-apps ontwikkeld in landen als China, Taiwan en Singapore, die dit soort apps verplichten - landen die bekendstaan om hun totalitaire overheidscontrole. Maar worden we door deze voorbeelden en door onze experts niet meegevoerd in een tunnelvisie? 

Tijdens deze coronacrisis werken bedrijven en onderzoekers wereldwijd samen op een schaal en intensiteit die ongekend is. Hierbij worden de gebruikelijke barrières zoals patenten (tijdelijk) opgeheven. Open innovatie maakt het mogelijk om sneller te innoveren, beter samen te werken en meer gebruik te maken van de creativiteit van andere spelers, inclusief fanatieke doe-het-zelfgemeenschappen en makers. Deze aanpak is ook een goede strategie bij de ontwikkeling van nieuwe markten, zoals 5G en duurzame technologie.

Uitbraken van virussen en andere crises in het verleden laten zien dat burgers via online platformen een grotere rol kunnen spelen bij het beheersen van een crisis. Ook kunnen via platformen hulporganisaties beter helpen. Toch worden deze platformen bij de coronacrisis nauwelijks gebruikt. 

Het succes van video-app TikTok onder tieners is een doorn in het oog van Facebook (Instagram) en Google (YouTube) die het aantal jonge gebruikers zien dalen. Zal het ze lukken om TikTok onschadelijk te maken door het te kopiëren met apps als Lasso en Firework? Een overname is eveneens een beproefde strategie, maar die mislukte. Wordt TikTok de Facebook- én YouTube-killer? En zo niet, wat leert de app ons dan wel?