Storytelling anno 2010 kent vele gezichten

Wie vandaag de dag graag wordt geïnspireerd, had afgelopen vrijdag zeker aanwezig moeten zijn tijdens het RethinkingMedia at the Beach-event in Bloemendaal aan Zee. Dit derde event van de Linkedin-group Dutch Media Professionals had als thema ‘storytelling’ en beloofde voorafgaand een ‘100% relaxed, inspirerende en nuttige’ dag. Met niet de minste keynotes, van onder andere de Wired en The New York Times, en een aantal niet alledaagse – maar wel tot de verbeelding sprekende – bijdragen, werd die belofte absoluut waargemaakt.

Betere wereld

Dat verhalen vertellen anno 2010 geen stoffige business hoeft te zijn, bewees Evan Hansen, hoofdredacteur van Wired.com. “The new of storytelling” is volgens hem vooral een kwestie van combineren van bestaande online tools. Door het maken en faciliteren van uiteenlopende mash-ups kan tegen relatief lage kosten inzage worden verkregen in bijvoorbeeld het sociale gedrag van je gebruikers (bv. door een multiplatform-game met gebruik van Facebook, GoogleMaps, etc.) en duidelijk worden hoe je gebruikers tegen bepaalde – maatschappelijk belangrijke – ontwikkelingen aankijken (bv. door het stimuleren van online discussies en bijdragen op een speciale gebouwde website over het drama in Haïti). Volgens Hansen zijn veel media te passief. En als ze wel actief zijn, is dat maar gedurende een (te) korte periode waarna de aandacht alweer naar andere zaken uitgaat. “Aangezien we als Wired, zeker online, steeds meer mogelijkheden hebben om van toegevoegde waarde zijn voor anderen, willen we ook in de toekomst anderen prikkelen om hun steentje bij te dragen aan een betere wereld.” Oftewel: “Do something instead of watching”.

GeenStijl

Hoewel sommigen van mening zijn dat ‘de journalistiek’ met de opkomst van onder meer de gratis nieuwskanalen op sterven na dood is, stelde spindoctor Erik van Bruggen dat “de journalistiek vandaag de dag belangrijker is dan ooit. Alleen moeten ze vernieuwen.” Dat laatste blijkt in de praktijk echter allesbehalve een gemakkelijke opgave. ‘Maar, innoveren kan je leren’, aldus Van Bruggen.

Wat mij betreft, focust de zwaar onder druk staande uitgeefbranche zich te veel op de kostenkant en wordt er overall maar mondjesmaat geëxperimenteerd met bv. de koppeling tussen de offline en digitale spin-offs. Ook hier geldt: do something… Kay van de Linde, tevens spindoctor en ooit campagneadviseur van Leefbaar Nederland, was het overigens geheel met Van Bruggen oneens: “De journalistiek is wel passé, alleen weten ze dat nog niet. […] Mensen willen namelijk niet de geijkte Q&A’s, maar stories. […] Goede verhalen vertellen, daar draait het om. Een website als GeenStijl is in dat kader overigens een verachtelijk medium.” Dat beide heren er een geheel andere zienswijze erop nahouden, werd te meer duidelijk toen Van Bruggen stelde dat de inhoud het altijd wint van de vorm.

Ondergeschikt belang

Een paneldiscussie over ‘de magical, phenomenal and amazing’ iPad (aldus Apple’s CEO Steve Jobs) bood de toehoorders aan het einde van de dag een kleine realitycheck. De dialoog tussen Erwin van der Zande (hoofdredacteur Bright), Lara Ankersmit (De Telegraaf), Hans Janssen (Woodwing) en Kees Beudeker (ReadershouseHearst Brand Media) maakte vooral duidelijk dat de verwachte en gehoopte boost die het de uitgeefsector zou geven in ieder geval nog niet heeft plaatsgevonden.

Natuurlijk is het momenteel nog erg vroeg om conclusies te trekken, maar als Wired’s Hansen in de ochtend toch ook al moet toegeven dat de tweede editie van de Wired op de iPad minder succesvol was dan de eerste (110.000 betaalde downloads), dan zeg dat wel iets over de huidige businessmogelijkheden voor de kleinere en minder bekende titels in de sector wereldwijd. Brights hoofdredacteur Van der Zande hield nog een slag om de arm wat betreft hun release: “We hebben te maken met een voortschrijdend inzicht waardoor we de datum steeds moeten opschuiven. Zeer binnenkort komen we ermee voor de dag.” Het feit dat Bright zelfs overweegt om 9 euro te vragen voor een embedded videodocumentaire geeft aan dat het omarmen van de iPad nogal wat (interne) discussies en afwegingen vergt. Van de Zande: “We gaan niet over een nacht ijs. Daarnaast hebben we binnenkort ook nog eens te maken met andere fabrikanten die met soortgelijke producten komen. En die elk weer hun specifieke eigenaardigheden hebben, neem bijvoorbeeld de hoeveelheid pixels op het scherm.”

Om de vaart erin te houden, denk ik dat menig uitgeefconcern er goed aan doet om de digitale ambities, waaronder die van de iPad maar ook andere vormen van (online) uitgeven, op z’n minst onder te brengen in een soort van start-up binnen de bestaande organisatie. Weg van alle dagelijkse beslommeringen, kosten-/baten-analyses, haantjesgedrag en andere beperkende gedachten zal een dergelijke aanpak, na een aantal maanden en een aantal interne sessies verder, duidelijkheid moeten kunnen verschaffen over de mate van toegevoegde waarde voor zowel de organisatie als de gebruiker. Een andere optie is natuurlijk om het niet los te koppelen, wat echter nog meer druk legt op de bestaande processen te meer audiovisuele content en interactiviteit, toch wel de keyfeatures van de multitouch tablet, daar vaak ook nog eens van ondergeschikt belang zijn.

Surprise

Zach Wise, multimedia producer van The New York Times (NYT), gaf de toehoorders een kijkje in de keuken van het vermaarde Amerikaanse uitgeefconcern. Wat bleek, het nieuwsbedrijf draait grotendeels op het gratis verkrijgbare GoogleDocs! Wise: “Ondanks dat Google hierdoor inzage heeft in onze redactionele content en processen, onze agenda’s en dergelijken, is het gemak en belang voor ons bedrijf zo groot dat we die ‘privacykant’ maar even voor lief nemen.” Het standaardiseren van processen, ook op het gebied van websiteontwikkeling en op videogebied, is voor NYT van essentieel belang om de kosten te kunnen drukken en processen zo efficiënt mogelijk te laten verlopen.

De suggestie vanuit het publiek om de zelfgemaakte whitelabel-software te exploiteren, bestempelde Wise als een aardig ‘businessidea’ voor zijn bazen, waar hij in de praktijk – zo bleek – weinig mee van doen heeft: “The decision to ask money for online content even surprised me.”

(Voor degene die graag de verhalen van de andere sprekers wil (in)zien, moet de website van RethinkingMedia at the Beach in de gaten houden. Sommige bijdragen zouden we hier tekort doen met een beknopte samenvatting, dan wel moet je gewoon gezien hebben om het op waarde te kunnen schatten).