Hoe lang blijft jouw huidige businessmodel nog overeind?

De houdbaarheidsdatum van bedrijven wordt met het jaar korter. Vorig jaar was er een record aan faillissementen. De steeds sneller evoluerende technologie en consument ligt aan de basis van deze snelle wisseling van de wacht. De voorbije tijd is het duidelijk geworden: successen uit het verleden zijn geen garantie op succes in de toekomst.

Ik heb een verhaal proberen neerschrijven om bedrijven warm te maken om zichzelf heruit te vinden. Het volledige verhaal kan je lezen in deze slides:

Durven loslaten

Grote bedrijven hebben vaak schrik om te verliezen wat ze hebben. Daardoor doen ze er alles aan om hun huidige inkomsten en manier van werken te beschermen. Logisch. Maar ook gevaarlijk.

De muziekindustrie heeft lang gevochten voor het oude model. De reisindustrie heeft lang gevochten voor het oude model. De meeste gevechten om het oude te behouden zijn mislukt. Alle grote revoluties zijn gewonnen door het volk. Alle grote veranderingen zijn afgedwongen door de massa.

In de bedrijfswereld en in de omschakeling van businessmodellen is het niet anders. Hoe succesvol een bedrijf ook is, je moet er steeds vanuit gaan dat het bestaande model morgen kan veranderen. De mentaliteit hebben om te durven loslaten, is noodzakelijk om te blijven bestaan. Het Darwinisme is terug, maar dan in extreme mate: het gaat sneller en komt vaak onverwachter.

Een pre-mortem

Stanford-professor Baba Shiv beveelt bedrijven aan een ‘pre-mortem’ uit te voeren. Analisten zijn er goed in achteraf na te gaan hoe iets is foutgelopen. De echte voetbalexperts staan op na de wedstrijd, je kent het wel. Hoe had de coach het moeten doen nu we de uitslag kennen? Het moeilijkste is natuurlijk om op voorhand de juiste keuzes te maken. Achteraf is alles gemakkelijk te verklaren.

Een pre-mortem moet je uitvoeren terwijl je bedrijf nog in goede doen is. Een pre-mortem uitvoeren vlak voor je dood is niet echt prettig. Als je in goede doen bent, kan een dergelijke oefening voor heel wat belangrijke inzichten zorgen. Ga na wat de doodsoorzaken zouden kunnen zijn van het bestaande businessmodel. Probeer in te schatten welke echt gevaarlijk zijn en welke de grootste kansen bieden. Eens je je mogelijke doodsoorzaken kent, kan je beginnen te anticiperen.

Val jezelf aan

Op zeker moment moet je in staat zijn jezelf aan te vallen. Een nieuw businessmodel opbouwen betekent vaak het bestaande aanvallen. Een bedrijf als IBM slaagt er al jaren in om zichzelf opnieuw uit te vinden. IBM werd groot met de verkoop van computers, ondanks het feit dat ze eerst niet geloofden in een computermarkt (remember the quote: “Er is een markt voor 5 computers in de wereld” van één van de IBM-topmannen).

Na het succes met hardware hebben ze op tijd kunnen veranderen naar een dienstenbedrijf. De computerbusiness werd verkocht aan de Chinezen en ze kochten zelf een aantal servicebedrijven om de transitie te versnellen. Ondertussen evolueert IBM verder en zijn ze heel sterk bezig op het gebied van data. De aankoop van onder andere SPSS, maar vooral de ontwikkeling van supercomputer Watson kadert in deze transitie. IBM bleef heel de tijd een krachtig en succesvol merk.

Neem microtrends serieus

Zorg dat je de juiste dingen ziet aankomen. Nieuwe start-ups met vreemde businessmodellen kunnen interessant zijn. Een kleine groep consumenten die op een andere manier begint aan te kopen. Al dat soort zaken kunnen tekenen aan de wand zijn. Het zijn soms de eerste signalen van een verandering.

De toekomst zal anders zijn

De belangrijkste boodschap van dit artikel is: succes uit het verleden is geen garantie op succes in de toekomst. We zitten in snel evoluerende tijden. We zijn het verplicht aan onze organisaties om de toekomst elke dag opnieuw voor te bereiden. Veel succes op deze boeiende tocht!