‘Antipiraterijverdrag ACTA helpt online creativiteit om zeep’

Er ging een golf van verontwaardiging door internetminnend Nederland: het internationale ACTA-verdrag criminaliseert in het meest extreme geval de online creatieveling. De consument, die onlangs nog inhaakte op de Carglass-commercial, en hier een spoof van maakte, is strafbaar, zo luidt de overheersende kritiek.

Deze gastbijdrage is geschreven door Stefan Leever. Stefan is technisch consultant bij Adversitement.

Carglass, dat een commercial lanceerde met daarin de eigen Friessprekende medewerker Halbe als sterspeler, kon al snel rekenen op een nieuwe versie, waarin ene Gurbe de hoofdrol voor zijn rekening nam. Een commercial, gemaakt door de consument, die rap werd gedeeld. En dat zou niet meer mogen, het hergebruiken van de content van een ander. Al snel werd gezegd dat het delen van links of filmpjes op Facebook en Twitter dan ook wel niet meer zou mogen.

ACTA: the Anti-Counterfeiting Trade Agreement

Europese landen die het ACTA-verdrag steunen, zijn – kort gezegd – bereid om het probleem van inbreuk op intellectueel eigendom aan te pakken. Ten grondslag hieraan ligt de gedachte dat uitvoering en naleving van het verdrag rechthebbenden beschermt en hierdoor de economische groei stimuleert. Ook andere landen, waaronder de Verenigde Staten, ondertekenden het verdrag al eerder. Brazilië is een van de weinige landen die in opstand kwam tegen de tekst en niet tekende.

Dit kader, het gaat immers niet om Europese richtlijnen of wetgeving, zou volgens velen wel ruimte laten voor zeer strenge wetgeving. Het internationale verdrag zou onvoldoende duidelijk maken hoe het zit met de jacht op illegaal gebruik van content die auteursrechtelijk beschermd is. Waarmee in theorie de consument die een eigen versie maakt van een Carglass-reclame, als crimineel bestempeld kan worden.

Nuance

Maar er is een kanttekening. Het verdrag, stelt namelijk ook dat de betrokken landen de ernst van een schending en het belang van externe partijen en de proportie van mogelijke maatregelen en straffen. Feit blijft dat daarbij de ‘dader’ nog niet geheel buiten schot blijft. Het kader zou bovendien zo vaag zijn, dat het steeds anders geïnterpreteerd kan worden.

Na de felle kritiek beloofde Europa, of eigenlijk een woordvoerder van de Europese handelscommissie: “ACTA verandert niks aan de huidige wetgeving. Het gaat om intellectuele eigendomregels die nu al worden toegepast.”

Verloren winst

Het verdrag zou grote sites als Megaupload wel zorgen moeten baren. De landen die hun handtekening zetten worden verplicht om wetten te creëren die delen van het verdrag uit kunnen voeren. Waaronder de taak dat er oplossingen zijn waarmee auteursrechthebbenden snel en effectief hun rechten kunnen opeisen. Er zou een systeem moeten komen dat uitwijst wat de verloren winst is per geval van inbreuk. Zo bekeken had YouTube een andere levensloop gekend, als ze vandaag de dag waren gestart. Veel van de eerste uploaders bij de videosite, maakten gebruik van auteursrechtelijke beschermde beelden of muziek.

En daarmee komt een pijnpunt bloot te liggen. De aanpak van intellectueel eigendom, onder het mom dat het goed is voor de economie, klopt dat wel? Staat bovendien wel elke illegale download gelijk aan een gemiste verkoopkans?

Internetproviders

In het verdrag staat verder in artikel 11 de eis dat internetproviders informatie over hun klanten vrij moeten geven als een rechtenhouder een rechtszaak aan wil spannen. Een opmerking daarbij is wel dat een internetprovider deze data alleen hoeft te overhandigen, als het beschikbaar is.

De veelgehoorde kritiek dat een internetprovider alle data van zijn gebruiker dus moet verzamelen, klopt niet helemaal. Er is namelijk ook te lezen dat procedures om dit soort data op te slaan, niet mogen zorgen voor de belemmering van legale activiteit. Het opslaan van gebruikersdata, zou de dienst van een internetprovider trager maken, wat zoveel wil zeggen dat een dergelijke actie de legale activiteit van de internetprovider belemmert. Mocht dit wel gebeuren, dat een internetprovider data over zijn gebruikers moet verzamelen en vrijgeven, dan ligt hier de zorg voor de individuele internetter.

Patenten

Zorgwekkend is ook de inbreuk op patenten waar ACTA zich op richt. Kleine bedrijven worden hier de dupe van. Grote bedrijven als Samsung en Apple, die wel het geld hebben, kunnen makkelijker een patent aanvragen dan een startup.

Met alle bovenstaande punten kan geconcludeerd worden dat ACTA op zich niet gevaarlijk is, maar deuren opent naar gevaarlijke situaties. Tot de afzonderlijke landen zelf wetten invoeren, heeft ACTA weinig te zeggen. De echte zorg ligt dus bij de landen en hoe deze punten worden vastgelegd in regeltjes. Daar ligt ruimte voor misbruik.

Wat dit betekent voor de internetter die Carglass op de hak neemt, en wat er nu precies echt om zeep wordt geholpen: u mag het zeggen. Het is belangrijk dat het onderwerp op de publieke agenda wordt gezet.