Creatief bij onze Zuiderburen: Flanders DC Creativity Forum 2010

28 oktober 2010, 09:26

Creativiteit is belangrijk, creativiteit is de drijvende kracht achter innovatie. “De rechterhersenhelft-denkende mensen presteren beter”. En met deze stelling werd het Creativity Forum Flanders DC, waarbij ‘DC’ dan staat voor ‘District Creativity’ op 21 oktober in Antwerpen geopend. Ook dit jaar weer een imposante line-up van sprekers. Wat dacht je van Randi Zuckenberg -inderdaad, zus van-, en Christie Hefner -inderdaad, dochter van. Leuk detail: alle sprekers waren van het vrouwelijke geslacht. Een bewuste keuze om meer aandacht te vestigen op het verbreken van het glazen plafond. Bovendien schijnen vrouwen beter te communiceren, een kritisch ingrediënt voor het creativiteitsproces (als man zijnde zou ik zeggen dat vrouwen anders communiceren, maar dan ga ik wellicht in de eerste alinea al off-topic…)

Minister van Innovatie (ja, die hebben wij nu ook) Ingrid Lieten was het roerend eens met de insteek van dit forum. Maar ze zette wel haar vraagtekens bij de ondernemerschap van vrouwen in Vlaanderen. “Vrouwen kiezen meer voor ‘lifestyle’ ondernemerschap, waarbij en goede balans tussen werk en privé onontbeerlijk is, en ze laten zich minder sterk leiden door financiële doelstellingen. Dat is geen verkeerde zaak, maar we hebben ook ondernemers nodig die risico durven nemen. En het blijkt dat dit soort ondernemerschap nog steeds voornamelijk door mannen uitgevoerd wordt.” En het feit dat slechts 25% van de vrouwen in Vlaanderen overweegt zelfstandig ondernemer te worden baart Lieten ook zorgen: “Het laagste percentage van de wereld”.

Imposante cijfers

Randi Zuckerberg behoort duidelijk tot die 25%, hoewel ze geboren en getogen is in de US, waar dat percentage ongetwijfeld veel hoger ligt. Zuckerberg is Director of Market Development bij Facebook, en als je denkt dat ze deze positie heeft verworven door de zus van Mark Zuckerberg te zijn dan heb je het mis. Zuckerberg is een energieke spreekster met een duidelijke visie. Ze begon haar presentatie met een opsomming van de successen van Facebook (ok, ze is niet voor niets Director of Market Development): meer dan 500 miljoen gebruikers, 50% van die gebruikers loggen elke dag in en spenderen gemiddeld 40 minuten op het platform (dat is 500 miljard minuten per maand, of -je gelooft het niet- 950,000 jaar per maand), 25 miljard gedeelde ‘pieces of content’, 70% van de leden buiten de US waarbij het Midden Oosten het snelst groeiend is. De cijfers vlogen om onze mannelijke en vrouwelijke oren.

Dat Facebook een sociaal netwerk is dat geen enkele marketeer kan vermijden snappen we wel. Zuckerberg vervolgde haar verhaal met enkele voorbeelden van creatief gebruik van Facebook, waaronder de Obama campagne die Facebook in heeft gezet voor het versturen van Friend Request in de zogenaamde ‘Swing States’, en het digitale debat tijdens de verkiezingen in de UK.

“Facebook vindt creativiteit bij de medewerkers erg belangrijk”, stelt Zuckerberg, “want uiteindelijk zorgt dat ervoor dat we innovatief kunnen zijn”. Om deze gedachte kracht bij te zetten heeft Facebook een aantal activiteiten in het leven geroepen, zoals het organiseren van hack-a-thons (ontwikkelaars gaan met z’n allen nieuwe functionaliteiten programmeren), het meewerken aan het Facebook blog, een platform waar medewerkers hun ideeën kwijt kunnen, een wereldwijd netwerk van Facebook teams, bedrijfsevenementen en participatie aan allerlei soorten comités.

Zuckerberg sloot haar inspirerende betoog af met 10 tips om Facebook op een creatieve wijze in te zetten. “Maak eerst een publieke pagina op Facebook, geen groep of persoonlijk profiel. Een publieke pagina geeft je veel meer mogelijkheden”, stelt Zuckerberg.

– Customize je Facebook pagina.

– Bepaal de regels (wie mag er posten, hoeveel post per dag, etc).

– Stimuleer community interaction (bijvoorbeeld het bepalen waar de community geld kan doneren, gaming elementen, co-creatie).

– Wees authentiek.

– Gebruik Facebook om meteen feedback te krijgen op een onderwerp (bijvoorbeeld het inzetten van de polling feature).

– Gebruik de kracht van video.

– Zet je fans in het zonnetje (Dunkin’ Donuts gebruikt foto’s van fans voor hun profiel).

– Maak creatief gebruik van nieuwe Facebook producten.

– Zorg dat het viraal gaat door het gebruik van tags (Moederdag campagne Facebook)

– Gebruik Facebook Insights om beslissingen te maken.

Zuckerberg sloot af met een voorbeeld van creatief gebruik van Facebook: peace.facebook.com, waarbij ‘gemeten’ wordt in hoeverre wereldvrede mogelijk is. Hoeveel Friend Requests worden er gestuurd tussen India en Pakistan, of Albanië en Servië? Intrigerend.

Gamen goed voor je

Jane McGonical, ook spreker op TED, moet één van de coolste banen in de wereld hebben. Jane werkt namelijk bij het ‘Institute of the Future’ in Californië, waar ze research mag doen naar allerlei technologische zaken die onze toekomst gaan bepalen. McGonical heeft een ambitieuze droom: een game ontwikkelaar genomineerd voor de Nobelprijs voor vrede in 2023. En in de daaropvolgende 30 minuten legt ze uit waarom.

Iedereen weet dat games een belangrijke plek innemen in onze samenleving. Maar het is niet altijd dat games gezien worden als een toegevoegde waarde voor deze samenleving. Games zouden de fantasie de kop indrukken, slecht voor sociale interactie. “Echter, onderzoek heeft uitgewezen dat na het spelen van 30 minuten Super Mario Sunshine (waar je een eiland samen met je online vrienden moet schoonmaken) kinderen tot drie maal meer geneigd zijn anderen te helpen”, vertelt McGonical. “Of neem Guitar Hero. 68% van de gamers die dit spel speelden kochten een instrument. Een groot gedeelte zal dit instrument nauwelijks aanraken, maar een deel wel. Is het mogelijk dat games ons ook helpen het beste in ons naar boven te halen?” vraagt McGonical zich af. Het meest frappante voorbeeld was wel het onderzoek wat men gedaan heeft naar zelfvertrouwen en het gebruik van ‘mooie’ avatars in Second Life. Blijkt dat 90 seconden spelen met zo’n avatar het zelfvertrouwen van mensen gedurende 24 uur een boost gaf. Tsjonge, hoe moeten mensen zich wel niet voelen die dag en nacht op Second Life zitten?

“Gamers hebben relatief gezien weinig last van nachtmerries omdat veel van hen de nachtmerrie kunnen omvormen in een ‘game’ en door middel van luciente dromen de gebeurtenissen kunnen controleren, zoals in een game. Soldaten blijken beter tegen stress te kunnen als ze 3 tot 4 uur per dag gamen. Alleen 5-6 uur per dag zweten in de sportschool had een beter effect op de soldaten. En daarom denk ik dat games ons leven kunnen veranderen, en we moeten zoeken naar mogelijkheden de gamefilosofie in te zetten voor het verbeteren van de wereld”, beoogd McGonical in een vurig pleidooi. “Gameplay is het tegenovergestelde van depressie, het is een ‘state-of-mind’”.

McGonical vraagt zich openlijk af wanneer we 3 miljard uur per week spenderen aan online games, we vast een gedeelte daarvan kunnen gebruiken om iets voor de samenleving te doen. Maar dan wel spelenderwijs. Project ‘Evoke’ (video) is een social online game waarbij gamers de huidige wereldproblematiek samen moeten oplossen, gebruik makend van een episch verhaal van Afrikaanse superhelden. Klinkt wat vaag maar het werkt schijnbaar wel. In 10 weken waren er 20,000 studenten in 170 landen die zich inschreven voor de game. Het is nog niet het aantal van 9 miljoen strijders op World of Warcraft, maar het is een begin.

Gamen niet goed voor je

Wie het hier absoluut niet mee eens was, was Barones (jawel) Susan Greenfield, neurowetenschapper. En dat zouden we weten ook. In krap 45 minuten werden we meegezogen in haar Neuroscience 101 en vlogen de medische termen om onze oren. Ze merkt op dat het gebruik van het product Ritalin (tegen ADHD) bij kinderen de laatste jaren sterk is toegenomen en Greenfield vraagt zich openlijk af of dat komt omdat we er nu meer op letten of dat er inderdaad iets fundamenteels aan het veranderen is. “Kinderen zijn erg gemakkelijk afgeleid, ze hebben nog niet de cognitieve mogelijkheid en reageren dus alleen maar sensorisch. De ‘screen-culture’ draagt bij aan het ‘Attention Deficit Disorder’”, waarschuwt Greenfield ons. Maar alsof dat nog niet genoeg ellende is, ook ons empathisch gevoel moet eraan geloven. “Oogcontact, lichaamstaal, geluid, feromonen, fysiek contact zijn niet beschikbaar op Facebook. In Second Life zijn we allemaal autistisch. En de schuldige van dat alles, is onze prefrontale cortex”. Onze wah..?

Onze prefrontale cortex is het voorste gedeelte van onze hersenen, het gedeelte dat van het dier ‘mens’ een ‘mens’ maakt. Deze hersenkwab zorgt ervoor dat we instaan voor onze consequenties, nadenken over de dingen die we doen, en daardoor sommige dingen dus maar niet doen. Men denkt dat hier ook het ‘geloof’ in huist, en uiteindelijk zorgt voor het dun laagje beschaving in onze samenleving. De prefrontale cortex is pas volgroeid als we 20 jaar zijn, vandaar dat we in onze jeugd een stuk roekelozer zijn. “Veel achter een scherm zitten bijvoorbeeld door het spelen van games zorgt ervoor dat we primair focussen op ons sensorisch systeem, waardoor er dopamine vrijkomt. Dopamine remt de activiteit van de prefrontale cortex, met allerlei nare gevolgen van dien. Ongeveer hetzelfde als Sex, Drugs and Rock ‘n Roll 50 jaar geleden.” Ja, die goeie, ouwe tijd…

Op een visionaire wijze sloot Greenfield haar populair-wetenschappelijke lezing af: “Voor de eerste keer in de geschiedenis van de mensheid leven we heel erg lang en hebben daardoor een enorme hoeveelheid tijd over. Daarnaast hebben we verbazingwekkende technologieën tot onze beschikking. Wat gaan we met deze combinatie doen? Videospelletjes spelen, of de wereld veranderen?”. Waarvan akte.

Lean Mean Meme Machine

Een lezing die me erg bij is gebleven is die van Susan Blackmore over ‘memes’. Een soort van ‘genes’ (genen) maar dan anders. Ook hier weer een wetenschappelijke insteek. “Darwin was de persoon met het beste idee ooit”, durft Blackmore te stellen. “De ‘Origin of Species’ beschrijft dat genen zich aanpassen aan de omgeving, dat slechts de sterkste genen overleven. Maar niet alleen genen werken zo, eigenlijk werkt alles zo.” Blackmore gaat verder: “Neem het schrift. Ooit uitgevonden als ‘Replicator’ om de boodschap die erop stond aan te passen en te vermenigvuldigen. Alleen de beste tekst blijft over. Alles wat je om je heen ziet is een proces doorgegaan van aanpassen en kopiëren, net zolang tot het beste design overblijft”.

Wow, diep man…

“Een ‘meme’ is een unit van culturele transmissie, of een unit van imitatie. Dat wat geïmiteerd is -en dat is bijna alles wat je om je heen ziet; liedjes, woorden, kunst, technologieën- allemaal geïnspireerd door eerdere ideeën, aangepast en gekopieerd. De hele dag wordt je gebombardeerd door ‘memes’, en jij bent een imitatie-instrument”. Blackmore wordt steeds feller in haar betoog. Nou, zo creatief zijn we dus niet, bedacht ik me. Maar daar had Blackmore wel een antwoord op. “Wat maakt een creatief persoon creatief? Ze zijn een ‘lean mean meme machine’!” (dat moet ik ooit eens op een T-shirt printen…). “Elke vorm van leven leert, maar waarom zijn mensen anders? Omdat we imiteren. Kijk naar een baby. Het eerste dat het doet is de ouders imiteren, en doet dat de rest van zijn of haar leven. Dat heb ik een chimpansee of een dolfijn nog nooit zien doen”, sloot Blackmore af.

Creatief zijn doe je zo

Er was nog één spreekster die mij op het puntje van m’n stoel deed zitten, en dat was Christie Hefner, voormalig CEO van Playboy Enterprises. In de jaren 70 als 29-jarige de rol overgenomen van haar vader heeft Hefner in mijn optiek zich ontwikkeld tot een ware Leider, met een hoofdletter L. Ook hier valt het weer op dat Angelsaksische sprekers ongelooflijk goed ‘on stage’ presenteren en haar verhaal ging er bij veel mensen ook in als koek. Hefner sprak over creativiteit in een team, en hoe belangrijk diversiteit is: “De 30% regel betekent dat je 30% ‘vreemde’ mensen in een team moet hebben om met nieuwe ideeën te komen. Niet minder omdat ze zich dan waarschijnlijk niet op hun gemak voelen om hun ideeën te spuien. Dus bijvoorbeeld niet alleen oude maar ook nieuwe medewerkers”. Hefner vervolgde haar betoog met nog 5 tips om creativiteit te stimuleren:

Proces

Zorg voor een goed proces om de creativiteit in goede banen te leiden. Wees alert op ‘Heat Seaking Missiles’ (mensen die ideeën meten afschieten). Een moderator is als een Air Traffic Controller’. Maar het leukste was nog haar uitspraak: “Creativiteit komt niet van de top. “Vind de mensen in je organisatie die tech-savvy zijn en zorg ervoor dat zij de middelen krijgen om te experimenteren”. Ach, hoe herkenbaar…

Omstandigheden

Vraag jezelf altijd af ‘What business are we in?’ “Binnen Playboy vroeg ik me af of ik in de uitgeverij zat, of multimedia. Toen we beseften dat we in dat laatste zaten zijn we allerlei andere activiteiten gaan ontplooien zoals Playboy TV en www.playboy.com. Activiteiten die ons waarschijnlijk van de ondergang gered hebben”.

Cultuur

Veel bedrijven zeggen dat je fouten mag maken, maar slechts weinigen leven die belofte ook echt na. “Maar wees wel voorzichtig met teveel fouten maken. Binnen Playboy waren we realistisch. Tuurlijk mochten mensen fouten maken, maar niet teveel. We zijn slechts een kleine uitgever met beperkte middelen”.

Structuur

Redesign het bedrijf rond functies, en compenseer voor creativiteit. Mensen ontdekken snel wanneer ze ergens voor beloond worden. En dat hoeft trouwens niet altijd geld te zijn.

Connectivity (bij gebrek aan een goede vertaling)

Blijf connected met belangrijke mensen, ga naar congressen, je kunt niet genoeg slimme mensen kennen. Lees.

Hefner sloot af met de aspecten die volgens haar de meeste impact zullen hebben op de toekomst. “Web, Weather and Women”.

Tot slot

Ik doe geen eer aan de overige sprekers om niet dieper in te gaan op hun onderwerp. Zo vertelde Zuster Jeanne Devos over haar initiatieven voor werkvrouwen in India (belangrijk onderwerp dat altijd aandacht moet hebben, maar een beetje off-topic), Diane Nijs over business design en strategie onder complexiteit (beetje vaag), en Dorien Aerts over Mobile (goed verhaal maar redelijk oppervlakkig). Maar ik moet mijn prefrontale cortex ook wat rust gunnen. Anders word ik roekeloos en ga ik domme dingen doen. Voor de lezers die nog meer willen weten over het forum, wellicht zijn er voldoende memes op het internet te vinden met de hashtag #cffdc.

En daarmee is de cirkel weer rond. De cirkel van Creativity Forum Flanders DC 2010. Een ‘TED’-achtig congres op een inspirerende locatie met inspirerende sprekers. Zeker een aanrader als je even je hersenen wilt stimuleren anders te denken of een andere kijk op zaken wilt krijgen. Goed verzorgd en -niet geheel onbelangrijk voor Nederlanders- uitermate betaalbaar ;-). Volgend jaar ben ik weer van de partij.

Ooit begonnen in de R&D in de bioscience heb ik een weg gebaand middels marketing en sales in de farma-wereld naar nieuwe media en innovatie. In 2008 het bedrijf DigiRedo opgezet waar we gepassioneerd nieuwe communicatieconcepten ontwikkelen en implementeren met de digitale instrumenten die de wereld veranderd hebben. In 2012 een volgende stap genomen met het opstarten van Synappz Medical Apps, een unieke netwerkstart-up voor het bedenken, ontwikkelen en vermarkten van medische apps. Synappz is genomineerd voor het eHealth Start Up 2012 bij Doctors 2.0 en onze eerste medische app, iP Plaslijst, voor de Health Apps Awards op Artsennet.nl.

Categorie
Tags

1 Reactie

    Ronald van Pijkeren

    Hi Erik,

    Uitstekende impressie van deze bijzonder waardevolle dag. Ik kan alleen maar volmondig beamen wat jij hier schrijft. Ook ik ben volgend jaar zeker van de partij.

    Grtz,

    Ronald


    4 november 2010 om 08:27

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!