Economisch weerbericht (78): Verkiezingsstrijd met proefballonnen

10 april 2010, 07:13

De Nederlandse politiek heeft een aantal unieke trekjes. Een daarvan is de doorrekening door het Centraal Plan Bureau van de partijprogramma’s. De concepten (sic!) daarvan voor de Tweede-Kamerverkiezingen op 9 juni komen nu mondjesmaat los en het was hilarisch om te zien hoe Bart Chabot in P&W het PvdA-programma ridiculiseerde door simpelweg voor te dragen uit het voorwoord [PDF]. Leuk hoor, zo’n Chabot, die de verschillende verkiezingscampagnes volgt, maar hoe serieus zijn die concept-programma’s nou eigenlijk?

Voordat het bureau Nyfer klaar is met zijn onderzoeksopdracht brengt de PVV al triomfantelijk naar buiten dat de immigratie 6 tot 10 miljard per jaar kost. Natuurlijk is de suggestie dat we alleen al door hier te snijden in de komende jaren een fors deel van de 29 miljard uit de Brede Heroverwegingen te pakken zouden hebben. Die 29 miljard uit de ambtenarenwerkgroepen, daar gaat het CPB bij de analyse van de verkiezingsprogramma’s op een bepaalde manier mee om. En op 20 mei 2010 – een luttele DRIE weken voor de verkiezingsdatum – presenteren het CPB en het Planbureau voor de Leefomgeving de analyse van de verkiezingsprogramma’s in Nieuwspoort.

Hoe serieus zijn dus de concept-verkiezingsprogramma’s van nu? Ook dat staat in het voorwoord van PvdA-voorzitter Lilianne Ploumen, waar Chabot uit citeerde:

“Een precieze invulling is pas mogelijk na grondige beschouwing van een aantal belangwekkende rapporten (over de Brede Heroverwegingen en van de Studiegroep Begrotingsruimte) en na afronding van de gesprekken met het Centraal Plan Bureau, die recent begonnen zijn.”

In 2006 vonden vooraanstaande economen nog dat de grote lijnen van de politieke plannen ook zonder het CPB wel in te schatten zijn, maar gegeven de brisante financieel-economische situatie van vandaag, is die kritiek op dit moment verstomd. Aardig in dit verband is de volgende uitspraak van Wouter Bos, die hij in 2003 in De Groene Amsterdammer deed:

“De doorrekening [van de programma’s door het CPB] is statistisch irrelevant, wordt ingehaald door de actualiteit en leidt af van de grote onderliggende keuzes, van waar je naartoe wilt met de samenleving.”

Alleen over het tweede ben ik het op dit moment met Bos eens. En verder pleit ik wederom voor een buitenpolitiek Bestuur van Nationale Eenheid in de komende bezuinigingsperiode. Een nieuw Akkoord van Wassenaar zou wat dat betreft een leuk beginnetje zijn.

Jaap Bloem
Research Director Sogeti/VINT bij Sogeti/VINT

Jaap Bloem is in IT since the PC and now a Research Director at Sogeti/VINT. In his days at KPMG Consulting he co-founded the IT Trends Institute. Jaap was a publisher of IT books and editor in chief of IT magazines at Wolters Kluwer. Before coming to VINT, Jaap was the Marketing Executive for the Dutch Chapter of ISOC, the Internet Society. Jaap has co-authored many books and articles, and loves to develop and evangelize ground-breaking thought and insight together with colleagues and partners. Jaap Bloem is in augustus 2018 overleden.

Categorie
Tags

10 Reacties

    Arnoud Rademaker

    Grote onderliggende keuzes worden blijkbaar niet gemaakt op basis van overwegingen die voor ons allen een gezond (financieel) toekomstperspectief in het vooruitzicht stellen.

    Welke politieke partij durft de gevolgen van het consequent onverzadigbare gedrag van de kiezer te herleiden naar het ontstaan van de kredietcrisis? Femke Halsema lijkt de enige te zijn die op de zeepkist durft te roepen, weliswaar als een roepende in de woestijn, dat ons land in een hyperconsumptieve samenleving is veranderd waarin onderlinge competitie in luxe, de macht van snel verdiend geld en leven op krediet bepalend zijn.

    Er heeft een kaalslag plaatsgevonden in de financiële wereld. Daar zal het niet bij blijven. Geld is maar geld. Andersoortige kaalslagen kan ons volk zodanig in de problemen brengen dat daarmee onze toekomst in gevaar komt omdat er geknaagd wordt aan onze bestaanszekerheid of aan primaire biologische behoeften (zoals gezondheid). Hierbij kunnen we denken aan een kaalslag op het gebied van grondstoffen, maar veel erger lijkt mij een dreigende kaalslag in de gezondheidszorg. Resistente bacteriën worden steeds vaker aangetroffen in ziekenhuizen, ons vlees en in de bodem. Het feit dat steeds meer mensen niet meer reageren op antibiotica zou ons zorgen moeten baren.

    Zolang we elke crisis willen bestrijden met een tijdelijke onderbreking van het (consumptieve) gedrag totdat de crisis weer voorbij is, zullen nu nog onbeduidende problemen alleen maar een kans krijgen om uit te groeien tot onbeheersbare monsters. De kredietcrisis is wat dat betreft alleen maar een (immateriële) uitwas van zaken waar we ooit papieren afspraken over hebben gemaakt. Het effect van deze afspraken heeft ertoe geleid dat we ons steeds rijker voelden en op steeds grotere voet konden leven terwijl er in werkelijkheid een basis werd gelegd voor toekomstige problemen die volledig uit de hand kunnen lopen.

    Sinds de jaren tachtig wordt er door wetenschappers al gewaarschuwd voor de gezondheidsrisico’s van resistente bacteriën. Toch heeft de politiek het toegestaan dat we er in onze vleesstallen lustig op los kunnen produceren. De piramide van Maslow kan wel eens heel actueel worden als blijkt dat we in de gezondheidszorg stap voor stap worden teruggedrongen naar de periode van voor de uitvinding van de antibiotica. Overleven is dan niet een kwestie van een papieren afspraak, maar wordt dan net weer zoals vroeger een hele opgaaf. Vooralsnog wordt er wat lacherig gedaan over de oproep om een keer per week geen vlees te eten. Dan toch maar en uitsluitend vanwege gezondheidsredenen op de Partij voor de Dieren stemmen?


    10 april 2010 om 07:46
    JaapBloem

    Goed gesproken Arnoud, maar de noodzakelijke bezuinigingen in de komende kabinetsperiode schreeuwen om doorrekening, en als kiezer wil ik graag ASAP weten hoe het in dat verband met de plannen van de verschillende partijen zit, en ik wil ze er ook over zien en horen hebben debateren. Alleen zo kunnen kiezers zich een mening vormen, op basis waarvan stemmen op 9-6 verantwoord is. Zou me kunnen voorstellen, dat gegeven de ernst van de huidige situatie op financieel-economisch terrrein en de gevolgen voor de herinrichting van de samenleving die obv grote noodzakelijke bezuinigingen ongetwijfeld gaat plaatsvinden, alleen mensen met een stembrevet op 9-6 naar de stembus mogen. Zo’n stembrevet zou ten minste moeten garanderen, dat iemand daadwerkelijk weet heeft van de analyse die het CPB met anderen heeft gemaakt van de verkiezingsprogramma’s, plus het heldere debat heeft gevolgd en begrepen, dat daarop is gevolgd. Ten eerste kan zo’n debat niet in 3 weken plaatsvinden, de 21 dagen van de bekendmaking van de analyse tot aan 9-6, ten tweede is mijn brevetscenario grondwettelijk onmogelijk, en ten derde zouden alle partijen er gegeven de huidige problematiek goed aan doen om uit zichzelf te melden dat wanneer ze niet in staat zijn om een zinnig debat te voeren over ten minste 29 miljard en de onvermijdelijke herindeling van de samenleving, ze dan een stapje terugdoen en zich in the first place maar eens helemaal niet in het debat mengen. In het oude Rome wisten ze het wel: het is tijd voor een dictator 😉 In plaats daarvan bepleit ik dus een buitenpolitiek Bestuur van Nationale Eenheid.


    10 april 2010 om 10:50
    Arnoud Rademaker

    De bezuinigingen zijn absoluut noodzakelijk maar staan helaas niet op zichzelf. Het blijven kille rekensommen terwijl de (wereldwijde) ongelijke verdeling van de welvaart alleen maar lijkt toe te nemen. Er is meer aan de hand. Het kapitalistische Westen verliest zijn aantrekkingskracht en verliest daadwerkelijk machtsinvloed omdat het zich teveel en vooral ten koste van anderen heeft verrijkt.

    Ik denk dat het Westen aan de vooravond staat van grote (schimmige) veranderingen. Het lijkt erop dat steeds meer regio’s zich van het Westen afwenden of dat het Westen de grip verliest op grote grondstofrijke delen van de wereld. Bovendien lijkt men elkaar in het Westen ook te belazeren als het geld oplevert. Amerika heeft de hypotheekschulden geëxporteerd, Griekenland heeft zichzelf het Eurogebied in gelogen en IJsland heeft de toezichthouders in Engeland en Nederland kunnen belazeren. In ons eigen land kennen we de woekerpolis en inmiddels hebben we ook kennisgemaakt met woekerpensioenen. Tel uit je winst.

    Het voortbestaan van de Amerikaanse militaire basis in Kirgizië en in Japan lijkt niet meer vanzelfsprekend te zijn. De oorlog in Afghanistan is nog lang niet gewonnen omdat Karzai zich steeds vaker negatief uitlaat over het Westen. China is zeer handig in het bemachtigen van Afrikaanse grondstoffen en lijkt in te gaan op de flirtpogingen van Noord Korea. Daarom lijken de problemen in Kirgizië niet op zichzelf te staan. De bevolking strijd tegen corruptie en tegen armoede. Nigeria kampt volgens mij met dezelfde problematiek. De machthebbers steunen Westerse olieconcerns ten koste van de eigen bevolking. Wat zou er in verschillende Arabische landen (Saoedi-Arabië) gebeuren als de sfeer omslaat? Ook daar wordt de bevolking onderdrukt en wordt het regime in stand gehouden door het Westen.

    Het gevaar komt niet alleen uit het Oosten, maar kan volgens de filosofie van Sarkar ook vanuit ons eigen bevolking ontstaan. In Amerika is ongeveer 12 procent van de bevolking afhankelijk van voedselbonnen en in ons eigen land zijn er volgens ‘Rondom 10’ ongeveer 200.000 werkende armen die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. Wat heeft men nog te verliezen?

    Als politici in het Westen geen gedragsverandering bewerkstelligen in de relatie met de eigen bevolking en in de relatie met de rest van de wereld, dan kan hun macht wel eens worden uitgehold door interne en externe krachten. Laat in het Bestuur van Nationale Eenheid dan ook maar eens een paar psychologen, sociologen, antropologen en een enkele serieus ingestelde weblogger 🙂 deelnemen. Als de regenten dan tijdens de eerste vijf vergaderingen eens een keer voor de koffie zorgen in plaats van te leuteren over hun eigen belang, dan zullen hun oren tuiten!


    10 april 2010 om 12:02
    Arnoud Rademaker

    De bezuinigingen zijn absoluut noodzakelijk maar staan helaas niet op zichzelf. Het blijven kille rekensommen terwijl de (wereldwijde) ongelijke verdeling van de welvaart alleen maar lijkt toe te nemen. Er is meer aan de hand. Het kapitalistische Westen verliest zijn aantrekkingskracht en verliest daadwerkelijk machtsinvloed omdat het zich teveel en vooral ten koste van anderen heeft verrijkt.

    Ik denk dat het Westen aan de vooravond staat van grote (schimmige) veranderingen. Het lijkt erop dat steeds meer regio’s zich van het Westen afwenden of dat het Westen de grip verliest op grote grondstofrijke delen van de wereld. Bovendien lijkt men elkaar in het Westen ook te belazeren als het geld oplevert. Amerika heeft de hypotheekschulden geëxporteerd, Griekenland heeft zichzelf het Eurogebied in gelogen en IJsland heeft de toezichthouders in Engeland en Nederland kunnen belazeren. In ons eigen land kennen we de woekerpolis en inmiddels hebben we ook kennisgemaakt met woekerpensioenen. Tel uit je winst.

    Het voortbestaan van de Amerikaanse militaire basis in Kirgizië en in Japan lijkt niet meer vanzelfsprekend te zijn. De oorlog in Afghanistan is nog lang niet gewonnen omdat Karzai zich steeds vaker negatief uitlaat over het Westen. China is zeer handig in het bemachtigen van Afrikaanse grondstoffen en lijkt in te gaan op de flirtpogingen van Noord Korea. Daarom lijken de problemen in Kirgizië niet op zichzelf te staan. De bevolking strijd tegen corruptie en tegen armoede. Nigeria kampt volgens mij met dezelfde problematiek. De machthebbers steunen Westerse olieconcerns ten koste van de eigen bevolking. Wat zou er in verschillende Arabische landen (Saoedi-Arabië) gebeuren als de sfeer omslaat? Ook daar wordt de bevolking onderdrukt en wordt het regime in stand gehouden door het Westen.

    Het gevaar komt niet alleen uit het Oosten, maar kan volgens de filosofie van Sarkar ook vanuit ons eigen bevolking ontstaan. In Amerika is ongeveer 12 procent van de bevolking afhankelijk van voedselbonnen en in ons eigen land zijn er volgens ‘Rondom 10’ ongeveer 200.000 werkende armen die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. Wat heeft men nog te verliezen?

    Als politici in het Westen geen gedragsverandering bewerkstelligen in de relatie met de eigen bevolking en in de relatie met de rest van de wereld, dan kan hun macht wel eens worden uitgehold door interne en externe krachten. Laat in het Bestuur van Nationale Eenheid dan ook maar eens een paar psychologen, sociologen, antropologen en een enkele serieus ingestelde weblogger 🙂 deelnemen. Als de regenten dan tijdens de eerste vijf vergaderingen eens een keer voor de koffie zorgen in plaats van te leuteren over hun eigen belang, dan zullen hun oren tuiten!


    10 april 2010 om 12:02
    JaapBloem

    Arnoud, je rekt de scope terecht op en geeft een sterke analyse. Alleen, voor de Tweede-Kamerverkiezingen en de kabinetsformatie is het van eminent belang, dat we zicht hebben op om te beginnen die 29 miljard en dat we bezuinigingsvoorstellen hard koppelen aan de herindeling van de samenleving hier ten lande. De 200K werkende armen van Rondom10 zijn wat mij betreft een belangrijke groep, maar zo hebben we bijvoorbeeld ook de vergrijzenden en de immigranten. Alleen al de immigratiediscussie – het debat erover dus – kan volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding de komende tijd voor ontwrichtende reuring zorgen: daar heb je dan helemaal voor niks een extra herindeling van de samenleving-klus erbij.

    Elsevier en De Telegraaf melden vandaag in dit verband, naar verluidt op basis van cijfers van het ministerie van Justitie, dat de overheid ondanks beloften verzuimt om de immigratie te beperken. “Elsevier berekende wat de massale immigratie Nederland heeft gekost en kwam uit op ruim 216 miljard euro.”

    Immigratiebeperking leidt tot bezuiniging maar mag nooit belanden in de sfeer van makkelijke oplossing voor een probleempje van (ten minste) 29 miljard en het met een paar vliegen in 1 klap weer “gezond” maken van Nederland. Vandaar dus alsjeblieft een buitenpolitiek Bestuur van Nationale Eenheid met daarin voor mijn part ook “een paar psychologen, sociologen, antropologen en een enkele serieus ingestelde weblogger :-)”


    10 april 2010 om 12:56
    Arnoud Rademaker

    Laten we daar maandag in kleine kring en op de regionale Amersfoortse politiek georiënteerde bijeenkomst op terug komen.


    10 april 2010 om 13:05
    Arnoud Rademaker

    En Jaap, als de landelijke politiek zich aanmeldt voor deze regionale conferentie, dan wordt de vis (al dan niet met worm) duur betaald.


    10 april 2010 om 13:12
    Arnoud Rademaker

    Je hebt toch wel een Tomtom op de fiets hé? Zie: http://www.nu.nl/politiek/2222157/binnenstad-amersfoort-zonder-verkeersborden.html


    10 april 2010 om 13:17
    JaapBloem

    Voila: een “bovenpolitieke” herindeling van de Nederlandse industrie. Alweer een variant op mijn buitenpolitiek Bestuur van Nationale Eenheid. In het tv-programma Buitenhof (morgen herhaling en daarna op internet) hebben we DSM-CEO Feike Sybesma ervoor horen pleiten: voor een nieuwe Comissie Wagner / kennis- & investeringsraad. Speerpunt moet de zogeheten bio-based economy zijn, een People-Planet-Profit / Mens-Milieu-Meerwaarde-variant op basis van agrifood, chemie en energie. De urgentie om versneld hier naartoe te bewegen wordt bepaald door: de opkomende (Aziatische) economieën en het failliet van Lissabon2000 (ipv kenniskoploper te zijn, zoals beoogd, moet NL oppassen niet uit de mondiale top10 te duikelen), met als katalysator de meerkoppige crisis van vandaag. Alexander Rinnooy Kan schijnt eea te hebban gekwalificeerd als “gebrek aan politiek doorzettingsvermogen”, ergo, zoals ik tav de hele sociaal-economische herindeling van NL bepleit: politieke verschillen van tafel, perspectief schetsen voor de komende decennia en invullen. Alleen op die basis, zegt Sybesma ook, kun je offers vragen. Met politiek zwabberbeleid schieten we ons (nog meer) in de voet. Nu is het tijd om te kiezen. Buiten de stembusgang van 9-6 om. Dat laatste zinnetje komt overigens op mijn konto, maar is natuurlijk een logische consequentie.


    11 april 2010 om 09:24

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!