Boekrecensie: The Gridlock Economy
Wat als er een gevaarlijk virus uitbreekt en we geen medicijn hebben? Dat zal desastreuze gevolgen hebben voor ons, onze families, vrienden en de maatschappij. Wat, als het medicijn er niet is omdat alle benodigde componenten zijn beschermd door patenten? Zijn we bereid deze tol te betalen om patenten te beschermen?
The Gridlock Economy van Michael Heller is geen literatuur die je ’s avonds voor het naar bed gaan even ongeconcentreerd leest. Door de juridische invalshoek moet je continu de aandacht erbij houden. Af en toe is er uitleg nodig om de discussie te begrijpen. Toch heb ik er veel plezier aan beleefd. De discussie die Heller aanzwengelt is volgens mij van groot belang. Hoe gaan we als maatschappij om met de eigendomsrechten die rusten op uitvindingen en innovaties? En hoe voorkomen we dat innovatie tot stilstand komt voordat deze zelfs ook maar begonnen is? Kortom, Heller richt zich op de vraag: Wat beschermen en wat niet? Waar begint eigendom en waar moet het ‘bezit’ eindigen?
Blokkerende economie
De titel van Hellers boek, The Gridlock Economy, is volgens mij het best te vertalen als ‘De Blokkerende Economie’. Patentering kan een belangrijk issue zijn dat onze (macro) economie bedreigt. De Universiteit van Costa Rica heeft bijvoorbeeld (via genetische manipulatie) een rijstsoort beschermd tegen een virus dat veel in de tropen voorkomt. Maar om de vinding aan boeren te verkopen moeten eerst 34 patenten geklaard worden. Dat kan jaren duren. Plus de vraag of de vinding dan niet zo duur wordt dat het niet meer te betalen is.
Defensief patenteren komt veel voor om concurrentieposities te beschermen. Er is een ruilhandel in patenten ontstaan. Het steeds veelvuldiger patenteren leidt er toe dat in de Amerikaanse farmaceutische industrie steeds meer aan R&D wordt uitgegeven, terwijl het aantal nieuwe producten op de markt juist daalt. In genetisch onderzoek is het risico op een ‘Gridlock’ hoog als de toepassing van de patenten in kleine markten plaatsvindt. Er valt dan eenvoudigweg te weinig te verdienen voor de patenthouders. De blokkering zorgt ervoor dat veel productiviteit en ook kwaliteit verloren gaat.
Cases
Heller bespreekt veel cases, van de VS naar Japan naar Rusland. Van oesters tot medicijnen. Alle cases geven je te denken, zeker ook door de manier waarop ze gepresenteerd worden. En zelf kunnen we, dichterbij, ook genoeg voorbeelden vinden van ‘blokkades’ door patentering. Want wat vinden we van de blokkering van de verspreiding van HIV-remmers in derde wereld landen omdat fabrikanten hun patent niet vrij willen geven? Te begrijpen, want zij moeten tenslotte ook hun geld verdienen? Of niet te begrijpen, waar levens gered kunnen worden moeten we dat doen, altijd, koste wat het kost? Een minder zwaar onderwerp waar minder levens van afhangen: de recente rechtszaak in Zweden tegen Pirate Bay. Is copyright niet een verouderd begrip nu de technologie de bescherming ervan heeft ingehaald?
En nu verder
De discussie die Heller op een zeer heldere manier oproept is er een die binnen ieder economisch model gevoerd zal moeten worden wat mij betreft. Hoe gaan we om met innovatie? Teveel bescherming komt als een boemerang op ons terug, terwijl helemaal géén enkele bescherming leidt tot onvoldoende R&D. Heller eindigt met een mooie belofte. Door het ‘Gridlock’ op te heffen kan innovatie een grote sprong maken, kunnen we miljoenen levens redden en triljarden euro’s vrijmaken aan verloren productiviteit. Waarom zouden we dit niet willen? Kan het zo zwart-wit?
The Gridlock Economy
How Too Much Ownership Wrecks Markets, Stops Innovation, and Costs Lives.
Michael Heller, 2008
259 pagina’s
ISBN 9780465029167
In 2006 heeft Rob Six Fingers opgericht. En alles wat Six Fingers doet heeft te maken met het sterke geloof in het idee dat ieder probleem al is opgelost. Kortom, zoek bestaande oplossingen op in plaats van het wiel steeds opnieuw uit te vinden. Six Fingers is gespecialiseerd in het ontwikkelen van onderscheidende en relevante strategieën en het vervolgens concreet invullen hiervan. Dit door de dominante logica binnen branches en organisaties te analyseren en deze met ‘proven principles’ uit andere sectoren te doorbreken. Naast Six Fingers schrijft hij ook boeken en spreekt veel op seminars. In 2010 kwam zijn 2e boek ‘Ga Vreemd! En onderscheid je door branchevreemd te innoveren’ uit.
Interessante discussies inderdaad. De zin Het steeds veelvuldiger patenteren leidt er toe dat in de Amerikaanse farmaceutische industrie steeds meer aan R&D wordt uitgegeven, terwijl het aantal nieuwe producten op de markt juist daalt. spreekt me ook erg aan. Geeft misschien ook aan dat in een steeds maar expanderend bedrijf de creativiteit afneemt en de risico aversie toeneemt, waardoor er steeds minder uitkomt. Maar dat is een hele andere kant die niet in dit boek zit.
Ik denk dat patenten vaak heel erg slecht zijn, voor de economie, maar ook voor bedrijven zelf soms. Wat mij altijd verbaasd is dat zoveel publieke instellingen ook met patenten werken. Want waarom is er een patent? Omdat het anders niet gefund zou worden, het onderzoek. Maar hoe kan een universiteit daar last van hebben? Volgens mij moet je alle innovatie die gedaan wordt op universiteiten open gooien, ben je al een hoop gedoe kwijt.
@Bas
Hoe zouden universiteiten dan kunnen aantonen hoe goed ze zijn in onderzoek? Door de output, of crossrefs van andere journals? Daarnaast mag een uni. succesvolle innovatie toch claimen, als ze dat weer in beter onderwijs of onderzoek stoppen?
Ben het verder wel eens met dat patenten zeer schadelijk kunnen zijn, maar om dan maar alles af te schaffen?
@Tobias: Momenteel tellen patenten in Nederland niet mee met het aantonen dat ze goed zijn. En wat je ziet is dat als er patenten zijn, deze bijna altijd naar het bedrijfsleven gaan, zonder al te veel compensatie.
Maar als je publiek geld krijgt om onderzoek te doen, dan heb je toch geen recht dat privaat te claimen als universiteit? Dan moet zoiets toch terug in de publieke sfeer komen? Het zal veel meer opleveren als tientallen bedrijven in Nederland daar geweldige producten op kunnen bouwen.
Ik zeg ook niet dat je alle patenten moet afschaffen, alleen die voor publiek gefund onderzoek.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!