Johnny’s Way

Aan het spannende ondernemersavontuur van John de Mol kan vrijwel dagelijks een episode toegevoegd worden. Geen mediamerk zo onder de aandacht als het onbegrepen Talpa vehikel in opbouw van John de Mol. Van acquit af aan hebben het journaille en al die zogenaamde mediakenners tevergeefs geprobeerd de puzzelstukjes van Talpa Media bij elkaar te brengen en de cryptogrammen op te lossen welke de Mol zelf geheel in stijl als amorfe brokjes informatie in de media heeft achtergelaten. Onbegrepen maakt blijkbaar onbemind want na een periode van overwegend negatieve berichtgeving wordt de Mol de laatste weken in de pers als het Gooise sukkeltje neergezet met als voorlopig laagtepunt afgelopen week een artikel met de diepgang van een kano over Talpa in het AD. Ik zeg geheel in de sfeer van Tweede Kerstdag ho ho ho…

Ook op dit weblog is regelmatig een kritisch inhoudelijk woord over Talpa waar te nemen maar ik weiger mee te doen aan het collectief afzeiken van een buitengewoon succesvol ondernemer waarvoor in Nederland maar weinig respect opgebracht kan worden. In dat kader ook hier een mp3 opname van een gesprek wat ik deze week had met Frits Spits op Radio 2. Een min of meer replicerende synopsis derhalve van de Mol’s zakelijke beslommeringen want wat beweegt de man die na de verkoop van Endemol miljardair werd en eigenlijk, evenals vele generaties na hem, nooit meer een dag zou hoeven werken, om deze enorme cross-mediaklus te willen klaren? Om de motieven van media entrepreneur de Mol enigszins te doorgronden moet je vooral zijn morele bewijslast en ‘drive’ inzichtelijk hebben lijkt mij. Er bestaat zo blijkt voor John de Mol nog zoiets als een levenswerk.

-Er zijn eigenlijk twee personen altijd heel belangrijk geweest voor John de Mol en zijn carrière. Willem van Kooten en later Joop van den Ende. Als hulpje en technicus begon hij bij ‘Joost de Draaier’, een DJ alias voor van Kooten, en deed later ook zelf wat minder succesvolle pogingen als presentator. Door ambities gedreven werd het vervolgens vooral technisch klussen bij Studio Sport en de onvermijdelijke Tros. Als rechterhand van de producent greep de 23 jarige John na een leegloop van verantwoordelijken zijn kans en werd producer ‘ad interim’ voor de ‘Showbizzquiz’, en met succes. Na zijn huwelijk met La Alberti en een platenretail-avontuur startte hij in 1979 John de Mol Producties. Na wat gerommel in de marge en een bijna faillissement hielp wederom Willem van Kooten hem twee jaar later weer op weg na een hele magere periode zonder successen en inkomsten.

En warempel, het mirakel was daar, Sky Channel bracht hem, en ook zus Linda, het zoete succes waar hij zo lang op moest wachten in de vorm van een muziekformat. Een paar jaar later kwam de eerste echte kijkcijferscore met de serie ‘Medisch Centrum West’. De doorbraak van commerciële TV was de volgende ‘Gabriël’ die zijn pad kruiste, en vele vaak commerciële producties volgden al was ook de Tros een publiek baken waar hij zich in mindere tijden aan kon vastklampen. In 1994 verenigde de Mol zijn ambities met die van Joop van den Ende. Endemol was een feit. Sport 7 was eigenlijk de grootste, maar wel verklaarbare, miskleun van Endemol maar verder wist dit bedrijf het toch al snel te schoppen tot een Europees toonaangevend productiebedrijf. Project X, alias Big Brother betekende voor Endemol mede dankzij de destijds bij primus inter pares Veronica verantwoordelijke Unico Glorie, een absolute mondiale doorbraak al ging het met name in de US, de UK en Frankrijk daardoor erg voorspoedig. Nog steeds zijn deze landen de ‘moneymakers’ van het bedrijf en behoort het format nog steeds tot de drie belangrijkste programma’s in de portfolio van Endemol.

Al snel meldde zich de eerste potentiële kopers voor het erfgoed van John de Mol en Joop van der Ende maar het voortvarende telecombedrijf Telefonica betaalde uiteindelijk veel te veel met de 5.5 miljard euro die zij hebben neergelegd voor het productiemoloch uit Hilversum. Het verloop daarvan mag bekend worden verondersteld. Op dit moment is het management van Endemol bezig met een buy out na een hele trits mislukte paringsdansjes met een aantal grote belangstellende maar treuzelende mediabedrijven. Van de overeengekomen 5 jaar aanblijven na de overname destijds heeft de Mol er door omstandigheden maar 3.5 jaar vol gemaakt. Inmiddels heeft de Mol zijn zakelijke focus dus gericht op een volwaardig mediabedrijf wat zijn visie op ‘het grote geheel’ moet kunnen uitdragen en waarvan televisie slechts onderdeel uit maakt. In elke vorm trouwens. Immers, naast grote belangen in televisieproductiebedrijven heeft de Mol ook een substantieel aandeel in Jetix Europe en Telenet in Belgie. Het bedrijf denkt van receptioniste tot algemeen directeur in crossmedia formats.

Met veel overtuiging en een hoop financieel geweld zal Talpa Media een prominente positie opeisen in het medialandschap van Nederland en dat vervolgens in België en Duitsland ook trachten te doen. In dat kader moeten ook de gespreken met Permira, KKR (Sat1 SBS) en de Telegraaf gezien worden. Het doel is een in elke regio te komen tot een volwaardig multimediaal conglomeraat conform het voorbeeldmodel van het Franse M6 inclusief een aantal belangrijke radiozenders, TVOD en mobiele entertainment. Zelfs print cross-overs en evenementen behoren tot zijn ‘grote geheel’.

Naast lokaal sterk gepositioneerde portaalzenders en steeds vaker meerdere themakanalen zal in de toekomst ook ruimte blijven voor een sportzender. De in dat opzicht emotionele zakenman de Mol is er erg veel aan gelegen het Sport7 fiasco recht te zetten en bovendien denkt hij, vooral zelf, veel affiniteit te hebben met sport. Al is juist daarvoor het bewijs nooit echt geleverd. Het bouwen aan een lucratieve sportzender neemt jaren in beslag maar de Mol ‘sterft’ voorts, volgens zijn eigen zeggen, van de sportformat ideeën die hij nu al kan inzetten op zijn zenders en zou in zijn kielzog sportgerelateerde sponsors zoals de Sponsorloterij en Heineken mee moeten nemen om dat ook mogelijk te gaan maken. Daar zit wat beweging heb ik begrepen.

Reality TV is ondanks het grote succes wat deMol daaruit ontleent gek genoeg nooit het favoriete genre geweest van de man die ooit verkondigde dat hij een bewegend testbeeld zou laten zien als de kijker dat zou willen. De Mol voelt in zijn hart veel meer voor sport, grote spelshows en geavanceerde muziekkunstjes. De voortvarendheid waarmee de Mol zijn zaken oppakt kan nog steeds rekenen op ambivalente gevoelens in de markt. Zijn soms adembenemende plannen en strategieën worden afgewisseld met teleurstellende me-too programma aankopen, voorspelbare personele transfers en weinig onderscheidende formats. De recent verkregen 24/7 uitzendmogelijkheden bieden ook nog geen zicht op onderscheidende televisie maar vooruit, tien had weinig aanlooptijd en het is nog wellicht te vroeg om een definitief oordeel te vellen maar echt spraakmakende zaken hebben de revue op 10 nog niet weten te passeren.

Grote tegenvallers hebben zich al aangediend en vele formats zijn inmiddels in het cilindervormig archief terecht gekomen. Voor het TV leven van de dure Jack Spijkerman wordt nog steeds gevreesd en het ver onder maat presterende “Land van Maas & Geel” is het volgende slachtoffer van het gebrek aan consumenteninzicht wat je het zendermanagement inmiddels wel mag aanrekenen. Het is niet voor niets dat de eerder aangekondigde ex-RTL topman Leo van der Goot zijn opwachting maakt bij Talpa.

Anyway, dat grote geheel van de Mol zal er zeker komen en strekt zich na Nederland met behulp Telenet al uit tot het Zuiden van onze landsgrenzen. Het blijft een moedig plan dat alleen maar met respect bekeken kan worden al zal het onbedoelde poenerige imago van de Mol zo nu en dan ook op wat weerstand kunnen blijven rekenen en moet men terdege rekening houden met het “doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg ” sentiment van de Nederlandse kijker wil men succes halen. Maar het is wel kenmerkend voor het karakter van John de Mol die weerstand niet uit de weg gaat. Daar zal de negatieve berichtgeving, de eerder bekend geworden persoonlijke dreigementen en pogingen tot afpersing van de één of andere imbeciel aan het adres van de Mol en zijn medewerkers helemaal niets aan afdoen. Wordt absoluut vervolgt…